Przejdź do treściPrzejdź do informacji o dostępnościMenu skrótów klawiszowych
Logo OpenStax

Menu
Spis treści
  1. Przedmowa
  2. 1 Wstęp do mikroekonomii
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 1.1 Czym jest ekonomia i dlaczego jest ona ważna?
    3. 1.2 Mikroekonomia i Makroekonomia
    4. 1.3 Jak ekonomiści wykorzystują teorie i modele do zrozumienia problemów ekonomicznych
    5. 1.4 Jak zorganizować gospodarkę: przegląd systemów gospodarczych
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
  3. 2 Wybory w świecie rzadkości zasobów
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 2.1 Jak ludzie dokonują wyborów w oparciu o ograniczenia budżetowe
    3. 2.2 Krzywa możliwości produkcyjnych i wybory społeczne
    4. 2.3 Konfrontacja z zastrzeżeniami do podejścia ekonomicznego
    5. Kluczowe pojęcia
    6. Podsumowanie
    7. Pytania sprawdzające
    8. Sprawdź wiedzę
    9. Ćwicz myślenie krytyczne
    10. Problemy
  4. 3 Popyt i podaż
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 3.1 Podaż, popyt i równowaga na rynku dóbr i usług
    3. 3.2 Pozacenowe determinanty popytu i podaży
    4. 3.3 Czteroetapowy proces zmiany ceny i ilości równowagi na rynku
    5. 3.4 Cena maksymalna i cena minimalna
    6. 3.5 Popyt, podaż i efektywność
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Pytania sprawdzające
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Problemy
  5. 4 Elastyczność
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 4.1 Elastyczność cenowa popytu i podaży
    3. 4.2 Skrajne przypadki elastyczności
    4. 4.3 Elastyczność a cena
    5. 4.4 Pozacenowe parametry elastyczności
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  6. 5 Wybory konsumenta
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 5.1 Wybory konsumpcyjne
    3. 5.2 Jak zmiany dochodów wpływają na wybory konsumentów
    4. 5.3 Ekonomia behawioralna: inne podejście do wyborów konsumenckich
    5. Kluczowe pojęcia
    6. Podsumowanie
    7. Pytania sprawdzające
    8. Sprawdź wiedzę
    9. Ćwicz myślenie krytyczne
    10. Problemy
  7. 6 Teoria podaży, kosztów i struktur rynku
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 6.1 Koszty całkowite i księgowe, zysk księgowy i zysk ekonomiczny
    3. 6.2 Produkcja w krótkim okresie
    4. 6.3 Koszty w krótkim okresie
    5. 6.4 Produkcja w długim okresie
    6. 6.5 Koszty w długim okresie
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Pytania sprawdzające
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Problemy
  8. 7 Konkurencja doskonała
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 7.1 Specyfika konkurencji doskonałej jako struktury rynku
    3. 7.2 Jak przedsiębiorstwa doskonale konkurencyjne podejmują decyzje o produkcji
    4. 7.3 Decyzje o wejściu i wyjściu w długim okresie
    5. 7.4 Efektywność rynków doskonale konkurencyjnych
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  9. 8 Monopol
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 8.1 Jak powstaje monopol: bariery wejścia
    3. 8.2 Jak maksymalizujący zyski monopol ustala produkcję i ceny
    4. Kluczowe pojęcia
    5. Podsumowanie
    6. Pytania sprawdzające
    7. Sprawdź wiedzę
    8. Ćwicz myślenie krytyczne
    9. Problemy
  10. 9 Konkurencja monopolistyczna i oligopol
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 9.1 Konkurencja monopolistyczna
    3. 9.2 Oligopol
    4. Kluczowe pojęcia
    5. Podsumowanie
    6. Pytania sprawdzające
    7. Sprawdź wiedzę
    8. Ćwicz myślenie krytyczne
    9. Problemy
  11. 10 Wprowadzenie do rynku czynników produkcji
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 10.1 Podaż i popyt na rynku pracy
    3. 10.2 Rynek pracy
    4. 10.3 Płace i zatrudnienie na niedoskonale konkurencyjnym rynku pracy
    5. 10.4 Dyskryminacja na rynku pracy
    6. 10.5 Popyt i podaż na rynku finansowym
    7. 10.6 System rynkowy jako efektywny mechanizm informacyjny
    8. Kluczowe pojęcia
    9. Podsumowanie
    10. Pytania sprawdzające
    11. Sprawdź wiedzę
    12. Ćwicz myślenie krytyczne
    13. Problemy
  12. 11 Zawodność rynku – państwo a biznes
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 11.1 Negatywne efekty zewnętrzne związane z problemem zanieczyszczenia środowiska
    3. 11.2 Publiczne sposoby rozwiązania problemu negatywnych efektów zewnętrznych
    4. 11.3 Prywatne sposoby rozwiązania problemu negatywnych efektów zewnętrznych
    5. 11.4 Dlaczego sektor prywatny nie inwestuje dostatecznych środków w innowacje
    6. 11.5 Dobra publiczne 
    7. 11.6 Fuzje przedsiębiorstw
    8. 11.7 Regulacje monopolu naturalnego
    9. 11.8 Problem niedoskonałej informacji i asymetrii informacji
    10. Kluczowe pojęcia
    11. Podsumowanie
    12. Pytania sprawdzające
    13. Sprawdź wiedzę
    14. Ćwicz myślenie krytyczne
    15. Problemy
  13. 12 Wpływ zmian klimatu na rozwój przedsiębiorstw
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 12.1 Zmiany klimatu i ich negatywne konsekwencje
    3. 12.2 Sposoby reakcji na zagrożenia związane z ryzykiem klimatycznym
    4. 12.3 Zrównoważony ład korporacyjny i ESG
    5. Kluczowe pojęcia
    6. Podsumowanie
    7. Pytania sprawdzające
    8. Sprawdź wiedzę
    9. Ćwicz myślenie krytyczne
  14. A Matematyka zastosowana w tym podręczniku
  15. B Krzywe obojętności
  16. C Wartość zaktualizowana
  17. Rozwiązania zadań
    1. Rozdział 1
    2. Rozdział 2
    3. Rozdział 3
    4. Rozdział 4
    5. Rozdział 5
    6. Rozdział 6
    7. Rozdział 7
    8. Rozdział 8
    9. Rozdział 9
    10. Rozdział 10
    11. Rozdział 11
    12. Rozdział 12
  18. Bibliografia
  19. Skorowidz nazwisk
  20. Skorowidz rzeczowy
  21. Skorowidz terminów obcojęzycznych

7.1 Specyfika konkurencji doskonałej jako struktury rynku

Przedsiębiorstwo doskonale konkurencyjne jest biorcą ceny, co oznacza, że musi zaakceptować rynkową cenę równowagi, po której sprzedaje swoje towary. Jeśli firma będzie chciała sprzedawać dobro lub usługę po cenie nawet niewiele wyższej od rynkowej, nikt nie zechce niczego od niej kupić. Na doskonale konkurencyjnym rynku działają tysiące sprzedawców, jest również bardzo wielu nabywców, produkty są traktowane przez konsumentów jako identyczne (homogeniczne) i nie ma żadnych barier utrudniających wejście do tej gałęzi i jej opuszczenie. Analiza sytuacji przedsiębiorstwa w krótkim okresie oznacza, że nakłady niektórych czynników produkcji są stałe. Długookresowa równowaga w gałęzi doskonale konkurencyjnej występuje wtedy, gdy zyski ekonomiczne wszystkich funkcjonujących w niej przedsiębiorstw spadły do zera. Oznacza to, że nie ma żadnych bodźców ani do wejścia do niej, ani do jej opuszczenia.

Konkurencja doskonała to model opisujący rynek (gałąź gospodarki), na którym funkcjonuje bardzo wielu sprzedawców i nabywców, nie ma żadnych barier wejścia i wyjścia na ten rynek (co oznacza, że rozpoczęcie i zakończenie działalności nie wiąże się z żadnym kosztem), produkty będące przedmiotem transakcji są identyczne niezależnie od oferenta, a wszyscy producenci są biorcami cen.

7.2 Jak przedsiębiorstwa doskonale konkurencyjne podejmują decyzje o produkcji

Gdy przedsiębiorstwo doskonale konkurencyjne zwiększa produkcję, jego utarg całkowity systematycznie rośnie w stałym tempie określonym przez cenę rynkową. Zyski będą największe (lub straty najmniejsze) przy wielkości produkcji, dla której różnica między utargiem całkowitym a kosztem całkowitym jest największa (a gdy utargi są niższe niż koszty – gdy ta różnica jest najmniejsza). Alternatywnie zysk będzie największy, gdy utarg krańcowy, czyli cena dla przedsiębiorstwa doskonale konkurencyjnego, jest równy kosztowi krańcowemu. Jeśli cena rynkowa, którą napotyka przedsiębiorstwo doskonale konkurencyjne, jest wyższa niż koszt przeciętny dla wielkości produkcji maksymalizującej zysk, wówczas przedsiębiorstwo osiąga zysk. Jeśli cena rynkowa znajduje się poniżej kosztu przeciętnego dla wielkości produkcji maksymalizującej zysk, przedsiębiorstwo ponosi stratę.

Jeśli cena rynkowa jest równa kosztowi przeciętnemu dla wielkości produkcji maksymalizującej zysk, przedsiębiorstwo osiąga zerowy zysk ekonomiczny. Punkt, w którym krzywa kosztu krańcowego przecina krzywą kosztu przeciętnego w minimum krzywej kosztu przeciętnego, nazywamy progiem rentowności. Jeśli cena rynkowa, którą napotyka przedsiębiorstwo doskonale konkurencyjne, jest niższa od przeciętnego kosztu zmiennego przy wielkości produkcji maksymalizującej zysk, wówczas przedsiębiorstwo powinno natychmiast wstrzymać działalność. Jeśli cena rynkowa, którą napotyka przedsiębiorstwo doskonale konkurencyjne, jest wyższa niż przeciętny koszt zmienny, ale niższa niż przeciętny koszt całkowity, to przedsiębiorstwo powinno kontynuować produkcję w krótkim okresie i wyjść z gałęzi w długim okresie (o ile oczywiście nie uda się zmienić struktury i wysokości napotykanych kosztów). Punkt, w którym krzywa kosztu krańcowego przecina krzywą przeciętnego kosztu zmiennego, nazywamy ceną zamknięcia.

7.3 Decyzje o wejściu i wyjściu w długim okresie

W długim okresie przedsiębiorstwa reagują na istnienie zysków ekonomicznych w gałęzi doskonale konkurencyjnej, decydując się na rozpoczęcie w niej działalności (wejście), a podmioty, które już w niej funkcjonowały, zwiększając produkcję. I odwrotnie, przedsiębiorstwa reagują na straty w długim okresie, decydując się na wstrzymanie produkcji i wyjście z rynku. W konsekwencji, poziom cen na rynku doskonale konkurencyjnym będzie się zmieniał w taki sposób, aby każde przedsiębiorstwo, które działa w tej gałęzi miało tylko zyski normalne (osiągnęło próg rentowności, gdzie krzywa kosztu krańcowego przecina krzywą kosztu przeciętnego w punkcie jej minimum).

Długookresowa krzywa podaży pokazuje wielkość produkcji wszystkich przedsiębiorstw w długim okresie w trzech różnych typach gałęzi doskonale konkurencyjnych: o stałych kosztach, rosnących kosztach i malejących kosztach.

7.4 Efektywność rynków doskonale konkurencyjnych

Stan długookresowej równowagi na rynkach doskonale konkurencyjnych oznacza efektywność alokacyjną i efektywność produkcyjną. Te dwie cechy mają ważne implikacje. Po pierwsze, zasoby są wykorzystywane w najlepszy z możliwych sposobów. Po drugie, sposób wykorzystania dostępnych zasobów zapewnia maksymalną satysfakcję możliwą do osiągnięcia przez społeczeństwo.

Cytowanie i udostępnianie

Chcesz zacytować, udostępnić albo zmodyfikować treść tej książki? Została ona wydana na licencji Uznanie autorstwa (CC BY) , która wymaga od Ciebie uznania autorstwa OpenStax.

Cytowanie i udostępnienia
  • Jeśli rozpowszechniasz tę książkę w formie drukowanej, umieść na każdej jej kartce informację:
    Treści dostępne za darmo na https://openstax.org/books/mikroekonomia-podstawy/pages/1-wprowadzenie-do-rozdzialu
  • Jeśli rozpowszechniasz całą książkę lub jej fragment w formacie cyfrowym, na każdym widoku strony umieść informację:
    Treści dostępne za darmo na https://openstax.org/books/mikroekonomia-podstawy/pages/1-wprowadzenie-do-rozdzialu
Cytowanie

© 12 wrz 2022 OpenStax. Treść książki została wytworzona przez OpenStax na licencji Uznanie autorstwa (CC BY) . Nazwa OpenStax, logo OpenStax, okładki OpenStax, nazwa OpenStax CNX oraz OpenStax CNX logo nie podlegają licencji Creative Commons i wykorzystanie ich jest dozwolone wyłącznie na mocy uprzedniego pisemnego upoważnienia przez Rice University.