Podsumowanie

Psychologia rozwojowa bada, w jaki sposób zmieniamy się i rośniemy, od poczęcia do śmierci. Tą subdyscypliną psychologii zajmują się psychologowie rozwojowi. Psychologia rozwojowa postrzega rozwój jako trwający całe życie proces, który można naukowo zbadać z perspektywy trzech obszarów rozwoju: fizycznego, poznawczego i psychospołecznego. Istnieje wiele teorii dotyczących rozwoju człowieka. Skupiają się one na następujących zagadnieniach: czy rozwój jest ciągły, czy skokowy; czy jest jeden schemat rozwoju, czy wiele; jaki wpływ na rozwój ma natura, a jaki wychowanie?

Powstało wiele teorii opisujących, w jaki sposób rosną i rozwijają się niemowlęta i dzieci, aby stać się szczęśliwymi, zdrowymi dorosłymi. Zygmunt Freud uważał, że przechodzimy wiele faz psychoseksualnych, w których skupiamy się na różnych strefach erogennych. Erik Erikson zmodyfikował koncepcję Freuda, tworząc teorię rozwoju psychospołecznego. Erikson twierdził, że interakcje społeczne i pomyślne rozwiązanie konfliktów kształtują poczucie tożsamości. Jean Piaget przedstawił koncepcję rozwoju poznawczego, w której wyjaśnił, w jaki sposób myślą i rozumują dzieci na poszczególnych stadiach rozwoju. Natomiast Lawrence Kohlberg, opierając się na założeniach zaproponowanych przez Piageta, skupił się na rozwoju moralnym. Twierdził, że człowiek przechodzi przez trzy poziomy rozumowania moralnego, których podstawą jest rozwój poznawczy.

Podczas zapłodnienia komórka jajowa i plemnik łączą się, tworząc zygotę, która zaczyna się dzielić. Podział zygoty stanowi początek pierwszego okresu rozwoju prenatalnego (okresu zygoty), który trwa ok. dwóch tygodni. Następnie zygota zagnieżdża się w śluzówce macicy, rozpoczynając drugi etap rozwoju prenatalnego (okres zarodkowy), który trwa około sześciu tygodni. W zarodku zaczynają rozwijać się części ciała i niektóre narządy oraz wykształca się cewa nerwowa, z której następnie rozwinie się mózg i rdzeń kręgowy. Trzeci etap rozwoju prenatalnego (okres płodowy) rozpoczyna się w 9. tygodniu i trwa do narodzin. W tym okresie organizm szybko się rozwija. Ważne, by na każdym etapie ciąży kobieta była otoczona opieką prenatalną, by zmniejszyć ryzyko powikłań zdrowotnych u matki i jej rozwijającego się dziecka.

Noworodek waży ok. 3,5 kg. Lekarze oceniają odruchy wrodzone, takie jak ssanie, odruch toniczno-szyjny czy odruch Moro. Nasze umiejętności fizyczne, poznawcze i psychospołeczne rozwijają i zmieniają w miarę osiągania kolejnych stadiów rozwoju, od niemowlęctwa po późną dorosłość. Możliwość rozwinięcia się przywiązania do opiekunów w okresie niemowlęcym jest podstawowym warunkiem prawidłowego rozwoju. Udowodniono, że styl wychowania ma wpływ na przyszłość dziecka. Przejście z okresu dorastania do dojrzałości może być wyzwaniem ze względu na moment, w którym następuje pokwitanie, oraz przedłużającą się wczesną dorosłość (okres wchodzenia w dorosłość). Choć spadek zdolności fizycznych rozpoczyna się już w średniej dorosłości, to spadek zdolności poznawczych zaczyna się znacznie później. Ćwiczenia aktywizujące ciało i umysł mogą pomóc utrzymać dobrą kondycję fizyczną i poznawczą w miarę upływu lat. Wsparcie społeczne zapewniane przez rodzinę i przyjaciół odgrywa ważną rolę w pozytywnym przeżywaniu lat późnej dorosłości.

Śmierć wyznacza koniec naszego życia. Stając w obliczu śmierci, możemy różnie reagować. Kübler-Ross opracowała teorię pięciu etapów reakcji na wiadomość o bliskiej i nieuchronnej śmierci jako sposób wyjaśnienia tego procesu. Wiele ludzi skonfrontowanych ze śmiercią wybiera opiekę hospicyjną, która pozwala im na spędzenie ostatnich dni życia w domu, w komfortowym otoczeniu.