Przejdź do treściPrzejdź do informacji o dostępnościMenu skrótów klawiszowych
Logo OpenStax

Menu
Spis treści
  1. Przedmowa
  2. 1 Wstęp do mikroekonomii
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 1.1 Czym jest ekonomia i dlaczego jest ona ważna?
    3. 1.2 Mikroekonomia i Makroekonomia
    4. 1.3 Jak ekonomiści wykorzystują teorie i modele do zrozumienia problemów ekonomicznych
    5. 1.4 Jak zorganizować gospodarkę: przegląd systemów gospodarczych
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
  3. 2 Wybory w świecie rzadkości zasobów
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 2.1 Jak ludzie dokonują wyborów w oparciu o ograniczenia budżetowe
    3. 2.2 Krzywa możliwości produkcyjnych i wybory społeczne
    4. 2.3 Konfrontacja z zastrzeżeniami do podejścia ekonomicznego
    5. Kluczowe pojęcia
    6. Podsumowanie
    7. Pytania sprawdzające
    8. Sprawdź wiedzę
    9. Ćwicz myślenie krytyczne
    10. Problemy
  4. 3 Popyt i podaż
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 3.1 Podaż, popyt i równowaga na rynku dóbr i usług
    3. 3.2 Pozacenowe determinanty popytu i podaży
    4. 3.3 Czteroetapowy proces zmiany ceny i ilości równowagi na rynku
    5. 3.4 Cena maksymalna i cena minimalna
    6. 3.5 Popyt, podaż i efektywność
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Pytania sprawdzające
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Problemy
  5. 4 Elastyczność
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 4.1 Elastyczność cenowa popytu i podaży
    3. 4.2 Skrajne przypadki elastyczności
    4. 4.3 Elastyczność a cena
    5. 4.4 Pozacenowe parametry elastyczności
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  6. 5 Wybory konsumenta
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 5.1 Wybory konsumpcyjne
    3. 5.2 Jak zmiany dochodów wpływają na wybory konsumentów
    4. 5.3 Ekonomia behawioralna: inne podejście do wyborów konsumenckich
    5. Kluczowe pojęcia
    6. Podsumowanie
    7. Pytania sprawdzające
    8. Sprawdź wiedzę
    9. Ćwicz myślenie krytyczne
    10. Problemy
  7. 6 Teoria podaży, kosztów i struktur rynku
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 6.1 Koszty całkowite i księgowe, zysk księgowy i zysk ekonomiczny
    3. 6.2 Produkcja w krótkim okresie
    4. 6.3 Koszty w krótkim okresie
    5. 6.4 Produkcja w długim okresie
    6. 6.5 Koszty w długim okresie
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Pytania sprawdzające
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Problemy
  8. 7 Konkurencja doskonała
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 7.1 Specyfika konkurencji doskonałej jako struktury rynku
    3. 7.2 Jak przedsiębiorstwa doskonale konkurencyjne podejmują decyzje o produkcji
    4. 7.3 Decyzje o wejściu i wyjściu w długim okresie
    5. 7.4 Efektywność rynków doskonale konkurencyjnych
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  9. 8 Monopol
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 8.1 Jak powstaje monopol: bariery wejścia
    3. 8.2 Jak maksymalizujący zyski monopol ustala produkcję i ceny
    4. Kluczowe pojęcia
    5. Podsumowanie
    6. Pytania sprawdzające
    7. Sprawdź wiedzę
    8. Ćwicz myślenie krytyczne
    9. Problemy
  10. 9 Konkurencja monopolistyczna i oligopol
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 9.1 Konkurencja monopolistyczna
    3. 9.2 Oligopol
    4. Kluczowe pojęcia
    5. Podsumowanie
    6. Pytania sprawdzające
    7. Sprawdź wiedzę
    8. Ćwicz myślenie krytyczne
    9. Problemy
  11. 10 Wprowadzenie do rynku czynników produkcji
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 10.1 Podaż i popyt na rynku pracy
    3. 10.2 Rynek pracy
    4. 10.3 Płace i zatrudnienie na niedoskonale konkurencyjnym rynku pracy
    5. 10.4 Dyskryminacja na rynku pracy
    6. 10.5 Popyt i podaż na rynku finansowym
    7. 10.6 System rynkowy jako efektywny mechanizm informacyjny
    8. Kluczowe pojęcia
    9. Podsumowanie
    10. Pytania sprawdzające
    11. Sprawdź wiedzę
    12. Ćwicz myślenie krytyczne
    13. Problemy
  12. 11 Zawodność rynku – państwo a biznes
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 11.1 Negatywne efekty zewnętrzne związane z problemem zanieczyszczenia środowiska
    3. 11.2 Publiczne sposoby rozwiązania problemu negatywnych efektów zewnętrznych
    4. 11.3 Prywatne sposoby rozwiązania problemu negatywnych efektów zewnętrznych
    5. 11.4 Dlaczego sektor prywatny nie inwestuje dostatecznych środków w innowacje
    6. 11.5 Dobra publiczne 
    7. 11.6 Fuzje przedsiębiorstw
    8. 11.7 Regulacje monopolu naturalnego
    9. 11.8 Problem niedoskonałej informacji i asymetrii informacji
    10. Kluczowe pojęcia
    11. Podsumowanie
    12. Pytania sprawdzające
    13. Sprawdź wiedzę
    14. Ćwicz myślenie krytyczne
    15. Problemy
  13. 12 Wpływ zmian klimatu na rozwój przedsiębiorstw
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 12.1 Zmiany klimatu i ich negatywne konsekwencje
    3. 12.2 Sposoby reakcji na zagrożenia związane z ryzykiem klimatycznym
    4. 12.3 Zrównoważony ład korporacyjny i ESG
    5. Kluczowe pojęcia
    6. Podsumowanie
    7. Pytania sprawdzające
    8. Sprawdź wiedzę
    9. Ćwicz myślenie krytyczne
  14. A Matematyka zastosowana w tym podręczniku
  15. B Krzywe obojętności
  16. C Wartość zaktualizowana
  17. Rozwiązania zadań
    1. Rozdział 1
    2. Rozdział 2
    3. Rozdział 3
    4. Rozdział 4
    5. Rozdział 5
    6. Rozdział 6
    7. Rozdział 7
    8. Rozdział 8
    9. Rozdział 9
    10. Rozdział 10
    11. Rozdział 11
    12. Rozdział 12
  18. Bibliografia
  19. Skorowidz nazwisk
  20. Skorowidz rzeczowy
  21. Skorowidz terminów obcojęzycznych

3.1 Podaż, popyt i równowaga na rynku dóbr i usług

Rozkład popytu to przedstawione w formie tabelarycznej wielkości zapotrzebowania przy różnych poziomach ceny rynkowej. Krzywa popytu to graficzna ilustracja zależności między zapotrzebowaniem a ceną rynkową. Zgodnie z prawem popytu wyższa cena zazwyczaj oznacza niższe zapotrzebowanie.

Rozkład podaży to z kolei przedstawione w formie tabeli ilości oferowane przez producentów przy różnych poziomach ceny rynkowej. Krzywa podaży ilustruje w formie graficznej zależność między ilością oferowaną a ceną. Prawo podaży mówi, że wyższa cena rynkowa zazwyczaj oznacza większe ilości oferowane na sprzedaż.

Cena równowagi i ilość równowagi są wyznaczone przez punkt przecięcia się krzywych popytu i podaży, co oznacza, że zapotrzebowanie jest w nim równe ilości oferowanej. Jeśli cena rynkowa jest niższa od ceny równowagi, zapotrzebowanie przekracza ilość oferowaną. W konsekwencji pojawi się nadwyżka popytu. Jeśli zaś cena rynkowa przekracza cenę równowagi, wówczas ilość oferowana jest większa od zapotrzebowania, co prowadzi do pojawienia się nadwyżki podaży. W obu przypadkach mechanizmy wbudowane w popyt i podaż będą wpływać na cenę rynkową w taki sposób, aby wróciła ona do stanu równowagi.

3.2 Pozacenowe determinanty popytu i podaży

Ekonomiści często stosują założenie ceteris paribus, czyli „przy innych czynnikach niezmienionych”. Podczas badania ekonomicznego wpływu jednego zdarzenia na interesujący ich parametr traktują wszystkie inne czynniki, które również mogą determinować ten parametr, jako stałe (niezmienne). Czynniki, które mogą przesunąć krzywą popytu na dobra i usługi, powodując wzrost lub spadek zapotrzebowania przy każdym poziomie ceny rynkowej, obejmują zmiany: gustów i preferencji, liczby potencjalnych klientów, dochodów, cen dóbr substytucyjnych i komplementarnych oraz oczekiwań dotyczących przyszłych warunków i cen determinujących popyt. Czynniki, które mogą przesunąć krzywą podaży dóbr i usług, powodując wzrost lub spadek ilości oferowanej przy każdym poziomie ceny rynkowej, obejmują zmiany: cen nakładów (czynników produkcji), warunków naturalnych, technologii oraz regulacji prawnych, jak również wysokości podatków i dotacji rządowych.

3.3 Czteroetapowy proces zmiany ceny i ilości równowagi na rynku

Korzystając z modelu rynku z krzywymi podaży i popytu do oceny wpływu jakiegoś zdarzenia na cenę i ilość równowagi, wykonaj cztery kroki: (1) naszkicuj wykres podaży i popytu, aby wiedzieć, jak wyglądał rynek przed analizowanym zdarzeniem; (2) zastanów się, czy wpływa ono na podaż, czy na popyt; (3) określ, czy wpływ ten jest ujemny, czy dodatni, i narysuj odpowiednią krzywą w nowym położeniu; (4) porównaj nową cenę i ilość równowagi z pierwotnymi wielkościami.

3.4 Cena maksymalna i cena minimalna

Cena maksymalna zapobiega wzrostowi ceny powyżej pewnego poziomu określonego przez regulatora. Gdy cena maksymalna zostanie ustalona poniżej ceny równowagi, zapotrzebowanie przekroczy ilość oferowaną, co spowoduje powstanie nadwyżki popytu. Ceny minimalne z kolei zapobiegają spadkowi ceny poniżej określonego przez regulatora poziomu. Gdy cena minimalna zostanie ustalona powyżej ceny równowagi, ilość oferowana przekroczy zapotrzebowanie i powstanie nadwyżka podaży. Ceny minimalne i maksymalne często prowadzą do niezamierzonych przez wprowadzający je podmiot konsekwencji.

3.5 Popyt, podaż i efektywność

Nadwyżka konsumenta to różnica między ceną, którą konsumenci są gotowi zapłacić w oparciu o swoje preferencje, a ceną równoważącą rynek. Nadwyżka producenta z kolei to różnica między ceną, przy której producenci są skłonni zaoferować swój produkt na rynku, biorąc pod uwagę koszty produkcji, a ceną równowagi rynkowej. Nadwyżka społeczna (całkowita, ekonomiczna) to suma nadwyżek konsumenta i producenta. Wartość całkowitej nadwyżki jest maksymalna, jeśli na rynku panuje równowaga. Przy każdym innym poziomie ceny i ilości nadwyżka ekonomiczna będzie mniejsza. Strata społeczna to zmniejszenie całkowitej nadwyżki, które jest konsekwencją zmniejszenia lub zwiększenia ilości będącej przedmiotem transakcji rynkowych w stosunku do poziomu równoważącego rynek.

Cytowanie i udostępnianie

Chcesz zacytować, udostępnić albo zmodyfikować treść tej książki? Została ona wydana na licencji Uznanie autorstwa (CC BY) , która wymaga od Ciebie uznania autorstwa OpenStax.

Cytowanie i udostępnienia
  • Jeśli rozpowszechniasz tę książkę w formie drukowanej, umieść na każdej jej kartce informację:
    Treści dostępne za darmo na https://openstax.org/books/mikroekonomia-podstawy/pages/1-wprowadzenie-do-rozdzialu
  • Jeśli rozpowszechniasz całą książkę lub jej fragment w formacie cyfrowym, na każdym widoku strony umieść informację:
    Treści dostępne za darmo na https://openstax.org/books/mikroekonomia-podstawy/pages/1-wprowadzenie-do-rozdzialu
Cytowanie

© 12 wrz 2022 OpenStax. Treść książki została wytworzona przez OpenStax na licencji Uznanie autorstwa (CC BY) . Nazwa OpenStax, logo OpenStax, okładki OpenStax, nazwa OpenStax CNX oraz OpenStax CNX logo nie podlegają licencji Creative Commons i wykorzystanie ich jest dozwolone wyłącznie na mocy uprzedniego pisemnego upoważnienia przez Rice University.