12.1 Zmiany klimatu i ich negatywne konsekwencje
Zmiany klimatu na kuli ziemskiej przejawiają się głównie wzrostem średnich temperatur. Zjawiska te, poparte szeregiem dowodów będących pochodną interdyscyplinarnych badań naukowych, są faktem, a nie hipotezą wymagająca weryfikacji. Choć ludzkości nie uda się już odwrócić tego niekorzystnego trendu, wciąż możemy ograniczyć jego skalę. Zmiany te wywierają szereg negatywnych skutków – dla środowiska przyrodniczego, ludzi oraz ich aktywności ekonomicznej. Przedsiębiorstwa są narażone na trzy rodzaje ryzyk związanych ze zmianą klimatu. Są to ryzyko materialne, transformacyjne i ryzyko związane z odpowiedzialnością prawną. Ograniczanie tempa i skutków zmian klimatycznych stało się przedmiotem globalnej debaty publicznej stosunkowo niedawno, bo pod koniec XX w. Jednak konkretne działania będące wynikiem tej debaty zaczęto wdrażać dopiero w ciągu ostatniej dekady poprzedniego stulecia. Sprzeciw Stanów Zjednoczonych i brak ratyfikacji protokołu z Kyoto przez USA sprawił jednak, że działania te mają bardzo ograniczone skutki. Dopiero porozumienie paryskie z 2015 r. nadało nowy impuls działaniom na rzecz powstrzymania katastrofy klimatycznej.
12.2 Sposoby reakcji na zagrożenia związane z ryzykiem klimatycznym
Szybko rosnąca skala zagrożeń klimatycznych wymusiła na przedsiębiorstwach stworzenie metod i sposobów zarządzania ryzykami związanymi ze zmianami klimatu. Narzędzia te pozwalają firmom budować odporność na zagrożenia klimatyczne. W pierwszym kroku przedsiębiorstwa muszą zidentyfikować zagrożenia dla prowadzonej przez siebie działalności, następnie opracować ich szczegółową mapę i wreszcie przygotować i wdrożyć strategię adaptacji i łagodzenia zagrożeń klimatycznych.
Adaptacja przedsiębiorstw do zmian klimatu jest kompleksowym i długotrwałym procesem polegającym na antycypowaniu ograniczeń oraz identyfikowaniu nowych możliwości, które zmiany klimatu mogą przynieść firmom. Jednym z narzędzi wykorzystywanych w tym obszarze jest The Climate Change Vulnerability Index, czyli indeks podatności na zmiany klimatu, który ocenia wrażliwość populacji na ekstremalne zdarzenia pogodowe i zmiany klimatu w ciągu najbliższych 30 lat. Innym – bilans emisji gazów cieplarnianych i szacowanie śladu węglowego.
12.3 Zrównoważony ład korporacyjny i ESG
Kryteria ESG, czyli zestaw standardów umożliwiających ocenę tego, jak zbilansowana ekologicznie jest działalności przedsiębiorstwa, są narzędziem umożliwiającym wprowadzanie w firmach zrównoważonego ładu korporacyjnego. Brak jednolitych w skali globalnej wytycznych dotyczących zbierania i raportowania wskaźników ESG uniemożliwia wiarygodne porównanie przedsiębiorstw działających w różnych krajach. W konsekwencji pewne praktyki kwalifikowane są jako zgodne z pryncypiami zrównoważonego rozwoju i opisywane za pomocą ESG, w rzeczywistości nie mają ze zrównoważonym rozwojem wiele wspólnego. Jest to jedno ze źródeł greenwashingu.
Dzięki wdrażaniu ładu korporacyjnego opartego na kryteriach ESG inwestorzy coraz chętniej lokują kapitał w zrównoważone obligacje, zrównoważone pożyczki oraz zrównoważone aktywa finansowe. Wszystkie te grupy produktów posiadają cechę wspólną: kapitał pozyskany przy ich użyciu powinien zostać spożytkowany zgodnie z celami zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw. Wypracowane przez emitentów obligacji standardy emisji znacząco wpłynęły na wzrost przejrzystości transakcji, głównie dzięki wymogowi niezależnego przedemisyjnego audytu.