Zadania
5.1 Ładunek elektryczny
Przy typowej statycznej elektryczności mamy do czynienia z ładunkami z zakresu od nanokulombów do mikrokoulombów.
- Ile elektronów potrzeba, żeby uzyskać ładunek ?
- Ile elektronów trzeba zabrać z obojętnego elektrycznie ciała, aby pozostawić wypadkowy ładunek ?
Jeżeli elektronów przepływa przez kalkulator podczas jego całodziennej pracy, to ile kulombów ładunku przezeń przepłynęło?
Podczas uruchamiania silnika samochodowego z akumulatora płynie elektronów do rozrusznika. Ile to kulombów?
Podczas wyładowania atmosferycznego przepływa ładunku. Ile to ładunków elementarnych?
Monetę o masie naładowano ładunkiem .
- Ile dodatkowych elektronów znalazło się na monecie?
- O ile procent te dodatkowe elektrony zmieniły masę monety?
Monetę o masie naładowano ładunkiem .
- Ile elektronów ubyło z monety?
- Jeżeli z danego atomu usunięto co najwyżej jeden elektron, to jaki procent atomów został zjonizowany podczas ładowania monety?
5.2 Przewodniki, izolatory i elektryzowanie przez indukcję
Przypuśćmy, że drobina kurzu w filtrze elektrostatycznym ma protonów i jej wypadkowy ładunek wynosi (bardzo duży ładunek dla tak małego pyłku). Ile elektronów zawiera ta drobina kurzu?
Ameba ma protonów, a jej wypadkowy ładunek wynosi .
- O ile ma mniej elektronów niż protonów?
- Gdy połączysz je w pary, to jaki ułamek protonów pozostanie bez elektronów do pary?
Kula miedziana o masie ma wypadkowy ładunek . Jaka część elektronów została usunięta z miedzi (Każdy atom miedzi ma 29 protonów, a jej masa atomowa wynosi )?
Jaki całkowity ładunek wprowadziłbyś na kawałek siarki o masie , jeżeli dodałbyś dodatkowy 1 elektron na każde jej atomów (siarka ma masę atomową równą )?
Ile kulombów dodatniego ładunku znajduje się w plutonu, uwzględniając, że jego masa atomowa wynosi 244 oraz każdy atom plutonu zawiera 94 protony?
5.3 Prawo Coulomba
Dwie punktowe cząsteczki obdarzone ładunkami i są utrzymywane w miejscu przez siły o wartości działające na każdy z nich.
- Narysuj siły działające na każdą z cząsteczek;
- Oblicz odległość między cząsteczkami.
Dwa zlokalizowane ładunki i znajdują się w odległości od siebie, przy czym drugi z nich znajduje się po prawej stronie. Określ wartość, kierunek i zwrot siły wypadkowej działającej na ładunek , gdy jest on umieszczony
- w środku odcinka łączącego ładunki;
- pół metra w lewo od ładunku ;
- pół metra nad ładunkiem w kierunku prostopadłym do linii łączącej oba zlokalizowane ładunki.
Odległość między sąsiednimi jonami sodu i chloru w krysztale soli kuchennej wynosi . Jaka jest siła wzajemnego przyciągania tych pojedynczo zjonizowanych atomów?
Załóż, że zarówno Ziemia, jak i Księżyc są obdarzone ujemnym ładunkiem . Traktujemy oba ciała jako punkty materialne posiadające punktowe ładunki.
- Jaki ładunek jest potrzebny do zrównoważenia grawitacyjnej siły przyciągania pomiędzy Ziemią i Księżycem?
- Czy odległość między Ziemią i Księżycem ma wpływ na odpowiedź? Spróbuj to wyjaśnić;
- Ile elektronów potrzeba do uzyskania takiego ładunku?
Ładunki punktowe i znajdują się w odległości od siebie. Jaka jest siła działająca na trzeci ładunek umieszczony w połowie odcinka pomiędzy ładunkami i ?
Gdzie powinniśmy umieścić ładunek z powyższego zadania, żeby siła wypadkowa nań działająca była równa zero?
Dwie małe kulki, każda o masie , są zawieszone w jednym punkcie na jedwabnych nitkach długości , tak jak na rysunku poniżej. Gdy kulki są naładowane takim samym ładunkiem , nitki odchylają się o od pionu. Jaka jest wartość ładunku ? Jakie są znaki tych dwóch ładunków?
Ładunki punktowe i znajdują się w położeniach
Z jaką siłą ładunek działa na ładunek ?
Całkowity łączny ładunek dwóch małych kulek (tak małych, że ładunki mogą być traktowane jako ładunki punktowe) jest równy . Pokaż, że siła odpychania tych kulek jest największa, gdy każda kulka posiada ładunek równy . Załóż, że odległość między kulkami jest dużo większa od ich promieni, tak że kulki mogą być traktowane jako ładunki punktowe.
Dwie małe, identyczne przewodzące, kulki odpychają się siłą , gdy znajdują się w odległości od siebie. Po tym, jak kulki zostały połączone przewodnikiem, który następnie usunięto, kulki odpychają się siłą . Jaki był początkowy ładunek na każdej z tych kulek?
Ładunek został umieszczony w punkcie , tak jak pokazano na rysunku poniżej. Ile wynosi siła działająca na ładunek ?
Jaka jest wypadkowa siła elektrostatyczna działająca na ładunek umieszczony w prawym dolnym wierzchołku pokazanego na rysunku trójkąta?
Dwie zlokalizowane cząstki, każda obdarzona ładunkiem znajdują się od siebie. Jaką siłą działają one na trzecią cząstkę posiadającą ładunek , która znajduje się w odległości od każdej z nich?
Trzy ładunki , i znajdują się w wierzchołkach trójkąta pokazanego na rysunku poniżej. Jaka jest siła działająca na ładunek ?
Jaka jest siła działająca na ładunek znajdujący się w dolnym, prawym wierzchołku kwadratu pokazanego na rysunku?
Ładunki punktowe i znajdują się w położeniach i . Jaka jest siła, z jaką ładunek działa na ?
5.4 Pole elektryczne
Cząstka obdarzona ładunkiem umieszczona w pewnym punkcie pola elektrycznego doświadcza działania skierowanej w górę siły o wartości .
- Jakie jest natężenie pola elektrycznego w tym punkcie?
- Gdyby ładunek został umieszczony w tym punkcie, to jaka siła działałaby na niego?
W pogodny dzień pole elektryczne w atmosferze Ziemi jest skierowane w dół i ma natężenie . Porównaj siłę grawitacyjną z siłą elektrostatyczną, jaka działała na cząsteczkę kurzu o masie , która posiada ładunek równy ładunkowi pojedynczego elektronu. Jakie jest przyspieszenie tej cząsteczki (podaj wartość, kierunek i zwrot)?
Rozważmy przypadek elektronu, który znajduje się w odległości od cząstki α ().
- Jakie jest natężenie pola elektrycznego wytwarzanego przez cząstkę α w miejscu elektronu?
- Jakie jest natężenie pola elektrycznego wytwarzanego przez elektron w miejscu cząstki α?
- Jaka siła elektrostatyczna działa na cząstkę α, a jaka na elektron?
Każda z kulek pokazanych na rysunku poniżej ma ładunek i masę . Długość każdej z nitek wynosi i w równowadze kulki są odchylone od siebie o kąt . Jak zmienia się z i ? Udowodnij, że spełnia równość .
Jakie jest natężenie pola elektrycznego w punkcie, w którym siła elektrostatyczna działająca na ładunek wynosi .
Proton jest utrzymywany w powietrzu przez pole elektryczne przy powierzchni Ziemi. Jakie jest natężenie tego pola?
Natężenie pola elektrycznego w pewnej chmurze burzowej wynosi . Jakie jest przyspieszenie elektronu w tym polu elektrycznym?
Mały kawałek korka o masie został naelektryzowany ładunkiem . Jakie powinno być natężenie pola elektrycznego, żeby utrzymać w stanie równowagi korek, na który działają siła grawitacji i siła elektrostatyczna?
Jeżeli natężenie pola elektrycznego wynosi w odległości od punktowego ładunku , to jaka jest wartość tego ładunku ?
Jakie jest natężenie pola elektrycznego protonu w miejscu pierwszej orbity Bohra atomu wodoru ()? Jaka siła działa na elektron na tej orbicie?
Odpowiedz na poniższe pytania.
- Jakie jest natężenie pola elektrycznego wytworzonego przez jądro atomu tlenu w punkcie oddalonym o od jądra?
- Jaka siła działa w tym polu elektrycznym na inne jądro atomu tlenu umieszczone w tym punkcie?
Dwa ładunki punktowe: i , znajdują się w odległości od siebie.
- Jakie jest natężenie pola elektrycznego w punkcie odległym o od ładunku ujemnego na odcinku pomiędzy dwoma ładunkami?
- Jaka siła działałaby na elektron umieszczony w tym punkcie?
Ładunki punktowe i są umieszczone w odległości od siebie.
- Jakie jest natężenie pola elektrycznego w punkcie w połowie odległości między nimi?
- Jaka siła działa na ładunek umieszczony w tym punkcie?
Czy można tak rozmieścić dwa ładunki punktowe oraz na osi , żeby natężenie pola elektrycznego w początku układu? Podaj przykładowe ustawienie tych ładunków.
Ładunki punktowe są umieszczone na osi w położeniach i Jaki ładunek należy umieścić w początku układu, żeby natężenie pola elektrycznego zerowało się w ?
5.5 Wyznaczanie natężenia pola elektrycznego rozkładu ładunków
Cienka przewodząca płyta o boku została naładowana ładunkiem . Na wysokości , powyżej środka płyty, został umieszczony elektron. Jakie jest jego przyspieszenie?
Oblicz wartość i wyznacz kierunek natężenia pola elektrycznego w odległości od długiego drutu naładowanego jednorodnie z liniową gęstością .
Dwie cienkie przewodzące płytki każda o boku są umieszczone równolegle w odległości od siebie. Jakie będzie natężenie pola elektrycznego pomiędzy nimi, jeżeli elektronów przeniesiemy z jednej płytki na drugą?
Ilość ładunku na jednostkę długości pokazanego poniżej pręta jest równa . Jakie jest natężenie pola elektrycznego w punkcie ? Wskazówka: Rozwiąż zadanie, rozpatrując najpierw natężenie pola elektrycznego w punkcie , wytworzone przez mały fragment pręta, który ma ładunek równy . Następnie oblicz całkowite pole, całkując po długości pręta.
Ładunek na jednostkę długości pokazanego poniżej drutu mającego kształt półkola wynosi . Jakie jest natężenie pola elektrycznego w punkcie ?
Dwie cienkie naładowane płytki zostały umieszczone w odległości od siebie. Bok każdej z płytek ma , całkowity ładunek jednej z płytek wynosi , a drugiej . Jaka jest powierzchniowa gęstość ładunku na wewnętrznej powierzchni każdej z płytek? Jakie jest natężenie pola elektrycznego pomiędzy płytkami?
Cienka przewodząca płyta o boku obdarzona jest całkowitym ładunkiem .
- Jakie jest natężenie pola elektrycznego powyżej płyty?
- Jaka siła działa na elektron umieszczony w tym punkcie?
- Powtórz te obliczenia dla punktu znajdującego się powyżej płyty;
- Jaką pracę wykonuje pole elektryczne, przemieszczając elektron z położenia do położenia powyżej płyty?
Całkowity ładunek jest jednorodnie rozmieszczony wzdłuż cienkiego, prostego pręta o długości (rysunek poniżej). Jakie jest natężenie pola elektrycznego w punkcie , a jakie w ?
Ładunek jest rozmieszczony wzdłuż osi ze stałą gęstością . Jaką pracę wykonuje pole elektryczne wytworzone przez ten ładunek, działając na elektron poruszający się wzdłuż osi z punktu do ?
Ładunek jest rozmieszczony wzdłuż całej osi ze stałą gęstością i wzdłuż całej osi ze stałą gęstością Oblicz wypadkowe natężenie pola elektrycznego w punkcie
- ;
- .
Pręt został uformowany w kształcie łuku koła o kącie środkowym (rysunek poniżej). Jeżeli pręt został jednorodnie naładowany całkowitym ładunkiem , to ile wynosi natężenie pola elektrycznego w punkcie
Proton przemieszcza się w polu elektrycznym o natężeniu .
- Jaka siła działa na proton i jakie jest jego przyspieszenie?
- Wykonaj te same obliczenia dla elektronu.
Elektron i proton ruszają z miejsca przyspieszane tym samym jednorodnym polem elektrycznym o natężeniu . Określ, jaką drogę muszą przebyć i ile czasu minie, zanim każda z cząstek uzyska energię kinetyczną równą .
Sferyczna kropelka wody o promieniu posiada nadmiarowy ładunek 250 elektronów. Jakie musi być natężenie pionowo skierowanego pola elektrycznego niezbędne do zrównoważenia siły grawitacji działającej na kropelkę przy powierzchni Ziemi?
Proton wpada w jednorodne pole elektryczne wytworzone przez dwie naładowane płytki pokazane na rysunku poniżej. Natężenie pola elektrycznego jest równe , a prędkość protonu, z jaką wpada w pole elektryczne wynosi . Na jaką odległość zostanie odchylony w dół proton w chwili, gdy wylatuje spomiędzy płytek?
Poniżej pokazana jest kulka o masie naładowana ładunkiem . Kulka jest przymocowana do końca bardzo cienkiej jedwabnej nitki o długości . Drugi koniec nitki jest przymocowany do dużej, ustawionej pionowo, przewodzącej płyty naładowanej z gęstością ładunku . O jaki kąt nitka odchyla się od pionu?
Dwa nieskończenie długie pręty, każdy naładowany jednorodnie z gęstością ładunku , są umieszczone równolegle do siebie i prostopadle do płaszczyzny rysunku. (Zobacz rysunek poniżej). Jakie jest natężenie pola elektrycznego w , a jakie w ?
Dodatni ładunek jest rozmieszczony ze stałą liniową gęstością wzdłuż dodatniej osi , od do , i wzdłuż dodatniej osi , od do , i wzdłuż kolistego łuku o promieniu , jak pokazano na rysunku poniżej. Jakie jest natężenie pola elektrycznego w początku układu współrzędnych?
Z odległości proton został wystrzelony z prędkością w kierunku dużej płyty, naładowanej dodatnio z gęstością ładunku . (Zobacz rysunek poniżej).
- Czy proton doleci do płyty?
- Jeżeli nie, to w jakiej odległości od płyty zawróci?
Cząstka o masie i ładunku porusza się po linii prostej w kierunku od zlokalizowanej cząstki posiadającej ładunek . Gdy odległość między cząstkami wynosi , to porusza się z prędkością .
- Skorzystaj z twierdzenia o pracy i energii do obliczenia maksymalnej odległości między ładunkami;
- Jakie założenie trzeba poczynić względem , żeby móc przeprowadzić te obliczenia?
- Jaka jest minimalna wartość prędkości , taka że ucieknie od ?
5.6 Linie pola elektrycznego
Które z pokazanych linii pola elektrycznego ładunku punktowego zostały błędnie narysowane? Wyjaśnij dlaczego.
W tym zadaniu przećwiczymy rysowanie linii pola elektrycznego. Upewnij się, że rysunek dobrze odzwierciedla wartość i kierunek linii pola. Pamiętaj, że liczba linii pola wychodzących z ładunków lub wchodzących do ładunków jest proporcjonalna do ich wartości.
- Narysuj mapę linii pola elektrycznego dla dwóch ładunków i znajdujących się w odległości od siebie;
- Narysuj mapę linii pola elektrycznego dla dwóch ładunków i znajdujących się w odległości od siebie;
- Narysuj mapę linii pola elektrycznego dla dwóch ładunków i znajdujących się w odległości od siebie.
Narysuj linie pola elektrycznego dla układu trzech ładunków i zlokalizowanych w wierzchołkach trójkąta równobocznego o boku .
Dwa ładunki identyczne co do wartości, ale o przeciwnych znakach tworzą dipol elektryczny. Kwadrupol elektryczny jest utworzony przez dwa antyrównoległe dipole leżące na dwóch bokach kwadratu, tak jak na rysunku poniżej.
Narysuj linie pola elektrycznego dla tego rozkładu ładunków.
Załóż, że natężenie pola elektrycznego odosobnionego ładunku punktowego maleje z odległością jak , a nie jak . Pokaż, że w tej sytuacji nie można narysować ciągłych linii pola, tak żeby ich liczba na jednostkę powierzchni była proporcjonalna do .
5.7 Dipole elektryczne
Rozważ dwa równe, ale o przeciwnych znakach ładunki pokazane na rysunku poniżej.
- Pokaż, że we wszystkich punktach na osi , dla których , natężenie pola elektrycznego wynosi około ;
- Pokaż, że we wszystkich punktach na osi , dla których , natężenie pola elektrycznego wynosi około .
Odpowiedz na poniższe pytania.
- Jaki jest moment dipolowy układu pokazanego powyżej?
- Jeżeli , to jaki moment siły działa na ten dipol w polu elektrycznym o natężeniu ?
- Jaki moment siły działa na ten dipol w polu elektrycznym o natężeniu ?
- Jaki moment siły działa na ten dipol w polu elektrycznym o natężeniu ?
Cząsteczka wody składa się z dwóch atomów wodoru związanych z jednym atomem tlenu. Kąt między dwoma wiązaniami wodór−tlen wynosi (rysunek poniżej). Oblicz wypadkowy moment dipolowy cząsteczki wody, która została umieszczona w jednorodnym, poziomym polu elektrycznym o natężeniu (brakuje niektórych danych potrzebnych do rozwiązania zadania, musisz zorientować się, o jakie dane chodzi, i wyszukać je).