Przejdź do treściPrzejdź do informacji o dostępnościMenu skrótów klawiszowych
Logo OpenStax

Menu
Spis treści
  1. Przedmowa
  2. 1 Wstęp do mikroekonomii
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 1.1 Czym jest ekonomia i dlaczego jest ona ważna?
    3. 1.2 Mikroekonomia i Makroekonomia
    4. 1.3 Jak ekonomiści wykorzystują teorie i modele do zrozumienia problemów ekonomicznych
    5. 1.4 Jak zorganizować gospodarkę: przegląd systemów gospodarczych
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
  3. 2 Wybory w świecie rzadkości zasobów
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 2.1 Jak ludzie dokonują wyborów w oparciu o ograniczenia budżetowe
    3. 2.2 Krzywa możliwości produkcyjnych i wybory społeczne
    4. 2.3 Konfrontacja z zastrzeżeniami do podejścia ekonomicznego
    5. Kluczowe pojęcia
    6. Podsumowanie
    7. Pytania sprawdzające
    8. Sprawdź wiedzę
    9. Ćwicz myślenie krytyczne
    10. Problemy
  4. 3 Popyt i podaż
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 3.1 Podaż, popyt i równowaga na rynku dóbr i usług
    3. 3.2 Pozacenowe determinanty popytu i podaży
    4. 3.3 Czteroetapowy proces zmiany ceny i ilości równowagi na rynku
    5. 3.4 Cena maksymalna i cena minimalna
    6. 3.5 Popyt, podaż i efektywność
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Pytania sprawdzające
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Problemy
  5. 4 Elastyczność
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 4.1 Elastyczność cenowa popytu i podaży
    3. 4.2 Skrajne przypadki elastyczności
    4. 4.3 Elastyczność a cena
    5. 4.4 Pozacenowe parametry elastyczności
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  6. 5 Wybory konsumenta
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 5.1 Wybory konsumpcyjne
    3. 5.2 Jak zmiany dochodów wpływają na wybory konsumentów
    4. 5.3 Ekonomia behawioralna: inne podejście do wyborów konsumenckich
    5. Kluczowe pojęcia
    6. Podsumowanie
    7. Pytania sprawdzające
    8. Sprawdź wiedzę
    9. Ćwicz myślenie krytyczne
    10. Problemy
  7. 6 Teoria podaży, kosztów i struktur rynku
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 6.1 Koszty całkowite i księgowe, zysk księgowy i zysk ekonomiczny
    3. 6.2 Produkcja w krótkim okresie
    4. 6.3 Koszty w krótkim okresie
    5. 6.4 Produkcja w długim okresie
    6. 6.5 Koszty w długim okresie
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Pytania sprawdzające
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Problemy
  8. 7 Konkurencja doskonała
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 7.1 Specyfika konkurencji doskonałej jako struktury rynku
    3. 7.2 Jak przedsiębiorstwa doskonale konkurencyjne podejmują decyzje o produkcji
    4. 7.3 Decyzje o wejściu i wyjściu w długim okresie
    5. 7.4 Efektywność rynków doskonale konkurencyjnych
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  9. 8 Monopol
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 8.1 Jak powstaje monopol: bariery wejścia
    3. 8.2 Jak maksymalizujący zyski monopol ustala produkcję i ceny
    4. Kluczowe pojęcia
    5. Podsumowanie
    6. Pytania sprawdzające
    7. Sprawdź wiedzę
    8. Ćwicz myślenie krytyczne
    9. Problemy
  10. 9 Konkurencja monopolistyczna i oligopol
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 9.1 Konkurencja monopolistyczna
    3. 9.2 Oligopol
    4. Kluczowe pojęcia
    5. Podsumowanie
    6. Pytania sprawdzające
    7. Sprawdź wiedzę
    8. Ćwicz myślenie krytyczne
    9. Problemy
  11. 10 Wprowadzenie do rynku czynników produkcji
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 10.1 Podaż i popyt na rynku pracy
    3. 10.2 Rynek pracy
    4. 10.3 Płace i zatrudnienie na niedoskonale konkurencyjnym rynku pracy
    5. 10.4 Dyskryminacja na rynku pracy
    6. 10.5 Popyt i podaż na rynku finansowym
    7. 10.6 System rynkowy jako efektywny mechanizm informacyjny
    8. Kluczowe pojęcia
    9. Podsumowanie
    10. Pytania sprawdzające
    11. Sprawdź wiedzę
    12. Ćwicz myślenie krytyczne
    13. Problemy
  12. 11 Zawodność rynku – państwo a biznes
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 11.1 Negatywne efekty zewnętrzne związane z problemem zanieczyszczenia środowiska
    3. 11.2 Publiczne sposoby rozwiązania problemu negatywnych efektów zewnętrznych
    4. 11.3 Prywatne sposoby rozwiązania problemu negatywnych efektów zewnętrznych
    5. 11.4 Dlaczego sektor prywatny nie inwestuje dostatecznych środków w innowacje
    6. 11.5 Dobra publiczne 
    7. 11.6 Fuzje przedsiębiorstw
    8. 11.7 Regulacje monopolu naturalnego
    9. 11.8 Problem niedoskonałej informacji i asymetrii informacji
    10. Kluczowe pojęcia
    11. Podsumowanie
    12. Pytania sprawdzające
    13. Sprawdź wiedzę
    14. Ćwicz myślenie krytyczne
    15. Problemy
  13. 12 Wpływ zmian klimatu na rozwój przedsiębiorstw
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 12.1 Zmiany klimatu i ich negatywne konsekwencje
    3. 12.2 Sposoby reakcji na zagrożenia związane z ryzykiem klimatycznym
    4. 12.3 Zrównoważony ład korporacyjny i ESG
    5. Kluczowe pojęcia
    6. Podsumowanie
    7. Pytania sprawdzające
    8. Sprawdź wiedzę
    9. Ćwicz myślenie krytyczne
  14. A Matematyka zastosowana w tym podręczniku
  15. B Krzywe obojętności
  16. C Wartość zaktualizowana
  17. Rozwiązania zadań
    1. Rozdział 1
    2. Rozdział 2
    3. Rozdział 3
    4. Rozdział 4
    5. Rozdział 5
    6. Rozdział 6
    7. Rozdział 7
    8. Rozdział 8
    9. Rozdział 9
    10. Rozdział 10
    11. Rozdział 11
    12. Rozdział 12
  18. Bibliografia
  19. Skorowidz nazwisk
  20. Skorowidz rzeczowy
  21. Skorowidz terminów obcojęzycznych

2.1 Jak ludzie dokonują wyborów w oparciu o ograniczenia budżetowe

Ekonomiści postrzegają rzeczywistość jako świat rzadkości zasobów, to znaczy świat, w którym potrzeby ludzi przekraczają zasób tego, co jest dostępne, przy cenie równej zero. W rezultacie zachowanie jednostek w kontekście dóbr ekonomicznych wiąże się z wyborami, w ramach których jednostki, firmy i społeczeństwo muszą zrezygnować z czegoś, czego wprawdzie pragną, aby uzyskać coś, czego pożądają bardziej. Linia ograniczenia budżetowego, która przedstawia różne kombinacje konsumpcji dwóch lub więcej dóbr, ilustruje zakres dostępnych wyborów. Relacja cen dwóch dóbr, między którymi dokonywany jest wybór, określa nachylenie linii ograniczenia budżetowego. Kombinacje dóbr znajdujące się powyżej linii ograniczenia budżetowego nie są osiągalne dla jednostek dokonujących wyboru.

Koszt alternatywny pokazuje, z czego musimy zrezygnować, dokonując konkretnych wyborów. Czasami można go wyrazić kwotowo, ale często dobrze jest rozważyć również wartość utraconego czasu lub ocenić go przez pryzmat innych zasobów, które musimy poświęcić, decydując się na skorzystanie z danej opcji.

Większość decyzji ekonomicznych to nie są wybory typu „wszystko albo nic”. Osoby podejmujące decyzje zazwyczaj analizują wartości krańcowe, zastanawiając się, jaki będzie układ korzyści i kosztów, jeśli zwiększą lub zmniejszą konsumpcję danego doba o relatywnie niewielką ilość. Prawo malejącej użyteczności krańcowej wskazuje, że gdy dana osoba otrzymuje więcej jednej rzeczy – niezależnie od tego, czy jest to określone dobro, czy inny zasób – dodatkowe korzyści związane z nabywaniem kolejnych jednostek mają tendencję do zmniejszania się. Ponieważ koszty utopione wystąpiły w przeszłości i ich odzyskanie jest niemożliwe, przy podejmowaniu bieżących decyzji należy je pomijać.

2.2 Krzywa możliwości produkcyjnych i wybory społeczne

Krzywa możliwości produkcyjnych określa zbiór wyborów, przed jakimi staje społeczeństwo, w odniesieniu do kombinacji dóbr i usług, które może wytworzyć, biorąc pod uwagę dostępne zasoby. Krzywa przybiera zazwyczaj postać linii wypukłej, a nie prostej. Wybory zilustrowane punktami leżącymi powyżej krzywej są nieosiągalne, a te leżące poniżej niej – nieefektywne. Z biegiem czasu rozwijająca się gospodarka będzie miała tendencję do przesuwania krzywej możliwości produkcyjnych coraz dalej na zewnątrz.

Zgodnie z prawem malejących przychodów (ang. law of diminishing returns), w miarę jak krańcowe przyrosty zasobów są przeznaczane na produkcję, krańcowy wzrost produkcji będzie coraz mniejszy. Wszystkie wybory na krzywej możliwości produkcyjnych charakteryzują się efektywnością produkcji: oznacza to, że niemożliwe jest wykorzystanie zasobów społeczeństwa do produkcji większej ilości jednego dobra bez zmniejszania produkcji drugiego. Konkretny wybór wzdłuż krzywej możliwości produkcyjnych, który odzwierciedla kombinację towarów preferowaną przez społeczeństwo, jest wyborem charakteryzującym się efektywnością alokacji. Kształt krzywej możliwości produkcyjnych może się różnić w zależności od kraju, bo różne państwa mają przewagi komparatywne w zakresie produkcji różnych towarów. Całkowita produkcja może wzrosnąć, jeśli kraje specjalizują się w produkcji towarów, w przypadku których mają przewagę komparatywną, i wymieniają część swojej produkcji na inne dobra.

2.3 Konfrontacja z zastrzeżeniami do podejścia ekonomicznego

Ekonomiczny sposób myślenia zapewnia użyteczne podejście do zrozumienia ludzkich zachowań. Ekonomiści dokonują starannego rozróżnienia między twierdzeniami pozytywnymi, które opisują świat takim, jaki on jest, a twierdzeniami normatywnymi, wskazującymi, jaki świat być powinien zdaniem osób wypowiadających te twierdzenia. Nawet jeśli ekonomiczna analiza korzyści i kosztów będących następstwem różnych zdarzeń lub decyzji politycznych prowadzi pośrednio lub wprost do konkluzji normatywnych, mówiących, jaki powinien być sposób organizacji różnych aspektów ludzkiej działalności, to jest zakorzeniona w pozytywnej analizie tego, jak faktycznie zachowują się ludzie, przedsiębiorstwa i rządy, a nie jak podmioty te powinny się zachowywać.

Cytowanie i udostępnianie

Chcesz zacytować, udostępnić albo zmodyfikować treść tej książki? Została ona wydana na licencji Uznanie autorstwa (CC BY) , która wymaga od Ciebie uznania autorstwa OpenStax.

Cytowanie i udostępnienia
  • Jeśli rozpowszechniasz tę książkę w formie drukowanej, umieść na każdej jej kartce informację:
    Treści dostępne za darmo na https://openstax.org/books/mikroekonomia-podstawy/pages/1-wprowadzenie-do-rozdzialu
  • Jeśli rozpowszechniasz całą książkę lub jej fragment w formacie cyfrowym, na każdym widoku strony umieść informację:
    Treści dostępne za darmo na https://openstax.org/books/mikroekonomia-podstawy/pages/1-wprowadzenie-do-rozdzialu
Cytowanie

© 12 wrz 2022 OpenStax. Treść książki została wytworzona przez OpenStax na licencji Uznanie autorstwa (CC BY) . Nazwa OpenStax, logo OpenStax, okładki OpenStax, nazwa OpenStax CNX oraz OpenStax CNX logo nie podlegają licencji Creative Commons i wykorzystanie ich jest dozwolone wyłącznie na mocy uprzedniego pisemnego upoważnienia przez Rice University.