Przejdź do treściPrzejdź do informacji o dostępnościMenu skrótów klawiszowych
Logo OpenStax

Zdjęcie detektora ATLAS w Wielkim Zderzaczu Hadronów LHC w Genewie.
Ilustracja 11.1 Wielki Zderzacz Hadronów (ang. Large Hadron Collider, LHC) znajduje się ponad 150m150m \SI{150}{\metre} pod ziemią na granicy szwajcarsko-francuskiej, niedaleko Genewy w Szwajcarii. LHC jest najpotężniejszym w historii urządzeniem badawczym skonstruowanym przez człowieka do zgłębiania fizyki oddziaływania cząstek elementarnych. Na zdjęciu widać detektor ATLAS, który umożliwia identyfikację nowych cząstek powstałych w wyniku zderzeń. Źródło: modyfikacja pracy Maximiliena Brice’a, CERN

Na początku tego podręcznika omawialiśmy szeroki zakres skal wielkości występujących w fizyce, od najmniejszych cząstek do największego możliwego obiektu – całego Wszechświata. W tym, ostatnim już, rozdziale naszego podręcznika przedstawimy niektóre z najbardziej zaawansowanych zagadnień fizyki typowych dla tych skal. Fizyka cząstek elementarnych zajmuje się najbardziej fundamentalnymi budulcami materii i siłami, które pozwalają utrzymywać je jako całość. Kosmologia jest nauką o gwiazdach, galaktykach i wszystkich (także niepoznanych jeszcze) strukturach wypełniających Wszechświat – ich powstaniem, ewolucją i przyszłością.

Te dwa obszary zainteresowań fizyki nie są tak od siebie odległe, jak moglibyśmy się spodziewać. Badania prowadzone nad cząstkami elementarnymi wymagają użycia olbrzymich energii do wyprodukowania pojedynczych, wyizolowanych cząstek, co wymaga budowy jednych z najpotężniejszych maszyn, jakie człowiek potrafi skonstruować. Z drugiej strony tak wielkie energie występowały w najwcześniejszych etapach rozwoju Wszechświata, a dzisiejszy Wszechświat jest częściowo ukształtowany właśnie przez naturę i oddziaływania cząstek elementarnych, które wtedy powstały. Musimy wiedzieć, że fizyka cząstek elementarnych i kosmologia są obszarami aktualnych i zaawansowanych badań oraz sporów między naukowcami i spekulacji przedstawicieli innych środowisk (w tym wielu pisarzy science-fiction). W tym rozdziale spróbujemy rozróżnić to, co wiemy już na pewno na podstawie wniosków z obserwacji i eksperymentalnej rewizji wiedzy teoretycznej, i to, co pozostaje niezwykle fascynującymi ideami, domysłami i przypuszczeniami jeszcze nie w pełni potwierdzonymi.

Cytowanie i udostępnianie

Ten podręcznik nie może być wykorzystywany do trenowania sztucznej inteligencji ani do przetwarzania przez systemy sztucznej inteligencji bez zgody OpenStax lub OpenStax Poland.

Chcesz zacytować, udostępnić albo zmodyfikować treść tej książki? Została ona wydana na licencji Uznanie autorstwa (CC BY) , która wymaga od Ciebie uznania autorstwa OpenStax.

Cytowanie i udostępnienia
  • Jeśli rozpowszechniasz tę książkę w formie drukowanej, umieść na każdej jej kartce informację:
    Treści dostępne za darmo na https://openstax.org/books/fizyka-dla-szk%C3%B3%C5%82-wy%C5%BCszych-tom-3/pages/1-wstep
  • Jeśli rozpowszechniasz całą książkę lub jej fragment w formacie cyfrowym, na każdym widoku strony umieść informację:
    Treści dostępne za darmo na https://openstax.org/books/fizyka-dla-szk%C3%B3%C5%82-wy%C5%BCszych-tom-3/pages/1-wstep
Cytowanie

© 21 wrz 2022 OpenStax. Treść książki została wytworzona przez OpenStax na licencji Uznanie autorstwa (CC BY) . Nazwa OpenStax, logo OpenStax, okładki OpenStax, nazwa OpenStax CNX oraz OpenStax CNX logo nie podlegają licencji Creative Commons i wykorzystanie ich jest dozwolone wyłącznie na mocy uprzedniego pisemnego upoważnienia przez Rice University.