Przejdź do treściPrzejdź do informacji o dostępnościMenu skrótów klawiszowych
Logo OpenStax

Spis treści
  1. Przedmowa
  2. 1 Wstęp do makroekonomii
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 1.1 PKB, czyli jak mierzyć kondycję gospodarki?
    3. 1.2 Przeliczanie wartości nominalnych na realne
    4. 1.3 Śledzenie zmian realnego PKB w czasie
    5. 1.4 Porównywanie PKB w różnych krajach
    6. 1.5 Czy za pomocą PKB można zmierzyć dobrobyt?
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Pytania sprawdzające
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Problemy
  3. 2 Wzrost gospodarczy
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 2.1 Współczesny wzrost gospodarczy
    3. 2.2 Wydajność pracy a wzrost gospodarczy
    4. 2.3 Czynniki wzrostu gospodarczego
    5. 2.4 Konwergencja dochodowa
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  4. 3 Bezrobocie
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 3.1 W jaki sposób ekonomiści definiują i obliczają stopę bezrobocia 
    3. 3.2 Zmiany poziomu bezrobocia
    4. 3.3 Przyczyny bezrobocia w krótkim okresie
    5. 3.4 Przyczyny bezrobocia w długim okresie
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  5. 4 Inflacja
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 4.1 Pomiar inflacji
    3. 4.2 Jak mierzyć zmianę kosztów utrzymania?
    4. 4.3 Zmiany inflacji na świecie
    5. 4.4 Zamieszanie wokół inflacji
    6. 4.5 Indeksacja i jej ograniczenia
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Pytania sprawdzające
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Problemy
  6. 5 Handel zagraniczny i przepływy kapitałowe
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 5.1 Obliczanie bilansu handlowego
    3. 5.2 Bilans handlowy w kontekście historycznym
    4. 5.3 Bilans handlowy i przepływy kapitału
    5. 5.4 Tożsamość krajowych oszczędności i inwestycji
    6. 5.5 Czy deficyt handlowy ma jakieś zalety?
    7. 5.6 Różnica między saldem bilansu handlowego a poziomem wymiany handlowej
    8. Kluczowe pojęcia
    9. Podsumowanie
    10. Pytania sprawdzające
    11. Sprawdź wiedzę
    12. Ćwicz myślenie krytyczne
    13. Problemy
  7. 6 Makroekonomiczne krzywe popytu i podaży
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 6.1 Popyt i podaż z perspektywy makroekonomicznej
    3. 6.2 Model popytu globalnego i podaży globalnej (AD-AS)
    4. 6.3 Przesunięcie krzywej podaży globalnej 
    5. 6.4 Przesunięcie krzywej popytu globalnego
    6. 6.5 Jak model AD-AS wyjaśnia tempo wzrostu gospodarczego, stopę bezrobocia i zmiany inflacji
    7. 6.6 Prawa Keynesa i Saya w modelu AD-AS
    8. Kluczowe pojęcia
    9. Podsumowanie
    10. Pytania sprawdzające
    11. Sprawdź wiedzę
    12. Ćwicz myślenie krytyczne
    13. Problemy
  8. 7 Model keynesowski
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 7.1 Popyt globalny w modelu keynesowskim
    3. 7.2 Najważniejsze elementy modelu keynesowskiego
    4. 7.3 Krzywa Phillipsa
    5. 7.4 Funkcjonowanie rynku z perspektywy keynesowskiej
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
  9. 8 Model neoklasyczny
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 8.1 Podstawy podejścia neoklasycznego
    3. 8.2 Wpływ podejścia neoklasycznego na politykę fiskalną i pieniężną
    4. 8.3 Poszukiwanie równowagi między modelem keynesowskim a neoklasycznym
    5. Kluczowe pojęcia
    6. Podsumowanie
    7. Pytania sprawdzające
    8. Sprawdź wiedzę
    9. Ćwicz myślenie krytyczne
    10. Problemy
  10. 9 Pieniądz i system bankowy
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 9.1 Definicja pieniądza i jego funkcji
    3. 9.2 Agregaty pieniężne M1, M2 i M3
    4. 9.3 Funkcje banków
    5. 9.4 Jak banki kreują pieniądz
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  11. 10 Bank centralny i polityka monetarna
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 10.1 Zadania banku centralnego
    3. 10.2 Jak bank centralny wprowadza politykę pieniężną
    4. 10.3 Wpływ polityki pieniężnej na sytuację w gospodarce
    5. 10.4 Pułapki polityki pieniężnej
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  12. 11 Bilans płatniczy i kursy walutowe
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 11.1 Jak działają rynki walutowe
    3. 11.2 Przesunięcia krzywych popytu i podaży na rynkach walutowych
    4. 11.3 Skutki makroekonomiczne zmian kursów walutowych
    5. 11.4 Polityki kursowe
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  13. 12 Polityka fiskalna
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 12.1 Wydatki państwa
    3. 12.2 Deficyt i dług publiczny
    4. 12.3 Dyskrecjonalna polityka fiskalna wykorzystywana do walki z recesją, bezrobociem i inflacją
    5. 12.4 Automatyczne stabilizatory koniunktury
    6. 12.5 Realne wyzwania wykorzystywania dyskrecjonalnej polityki fiskalnej
    7. 12.6 Polityka zrównoważonego budżetu: za i przeciw
    8. Kluczowe pojęcia
    9. Podsumowanie
    10. Pytania sprawdzające
    11. Sprawdź wiedzę
    12. Ćwicz myślenie krytyczne
    13. Problemy
  14. 13 Wpływ polityki fiskalnej na gospodarkę
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 13.1 Wpływ długu publicznego na bilans handlowy i inwestycje
    3. 13.2 Polityka fiskalna a bilans handlowy
    4. 13.3 Jak dług publiczny wpływa na oszczędności prywatne
    5. 13.4 Polityka fiskalna, inwestycje i wzrost gospodarczy
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  15. 14 Ekonomia rozwoju - zróżnicowanie polityki ekonomicznej na świecie
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 14.1 Zróżnicowanie gospodarek na świecie
    3. 14.2 Wzrost poziomu życia
    4. 14.3 Przyczyny bezrobocia na świecie
    5. 14.4 Przyczyny inflacji w różnych krajach i regionach
    6. 14.5 Obawy dotyczące pogorszenia konkurencyjności międzynarodowej
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Pytania sprawdzające
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Problemy
  16. 15 Teoria handlu międzynarodowego
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 15.1 Przewaga absolutna i komparatywna
    3. 15.2 Co się stanie, gdy kraj ma przewagę absolutną w produkcji wszystkich dóbr?
    4. 15.3 Handel wewnątrzgałęziowy między podobnymi gospodarkami
    5. 15.4 Korzyści z ograniczenia barier w handlu międzynarodowym
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  17. 16 Globalizacja i protekcjonizm
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 16.1 Protekcjonizm: pośrednia subwencja od konsumentów dla producentów
    3. 16.2 Handel międzynarodowy i jego wpływ na miejsca pracy, płace i warunki pracy
    4. 16.3 Argumenty na rzecz ograniczenia importu
    5. 16.4 Jak rządy wdrażają politykę handlową: globalnie, regionalnie i na szczeblu krajowym
    6. 16.5 Kompromisy w polityce handlowej
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Pytania sprawdzające
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Problemy
  18. A Matematyka zastosowana w tym podręczniku
  19. B Model dochodowo-wydatkowy
  20. Rozwiązania zadań
    1. Rozdział 1
    2. Rozdział 2
    3. Rozdział 3
    4. Rozdział 4
    5. Rozdział 5
    6. Rozdział 6
    7. Rozdział 7
    8. Rozdział 8
    9. Rozdział 9
    10. Rozdział 10
    11. Rozdział 11
    12. Rozdział 12
    13. Rozdział 13
    14. Rozdział 14
    15. Rozdział 15
    16. Rozdział 16
  21. Bibliografia
  22. Skorowidz nazwisk
  23. Skorowidz rzeczowy
  24. Skorowidz terminów obcojęzycznych
1.

Aby obliczyć wydatki na każdy rodzaj owoców w każdym roku, należy pomnożyć ilość zakupionych owoców przez ich cenę.

  • 10 jabłek × 0,50 j.p. za sztukę = 5,00 j.p. wydanych na jabłka w 2001 r.
  • 12 bananów × 0,20 j.p. za sztukę = 2,40 j.p. wydanych na banany w 2001 r.
  • 2 kg winogron po 0,65 j.p. za kg = 1,30 j.p. wydanych na winogrona w 2001 r.
  • 1 opakowanie malin za 2 j.p. = 2,00 j.p. wydane na maliny w 2001 r.

Po zsumowaniu wydatków na każdy rodzaj owoców otrzymujemy łączne wydatki na zakup całego koszyka, które wynoszą 5,00 + 2,40 + 1,30 + 2,00 = 10,70 j.p. Ich poziom w każdym z czterech lat przedstawia poniższa tabela (wartość w j.p.):

2001 2002 2003 2004
10,70 13,80 15,35 16,31
2.

Jeśli rok 2003 jest okresem bazowym, to wartość wskaźnika dla tego roku jest równa 100. Aby przekształcić koszt nabycia koszyka owoców w każdym roku wyrażony w jednostkach pieniężnych na wskaźnik, dzielimy kwotę wydatku z każdego roku przez 15,35 j.p., czyli kwotę wydatków w roku bazowym, a następnie mnożymy wynik przez 100. Wskaźniki cen dla każdego roku przedstawia poniższa tabela:

2001 2002 2003 2004
69,71 89,90 100,00 106,30

Zauważ, że w roku bazowym wskaźnik ma wartość 100, w dwóch kolejnych latach przed rokiem bazowym przyjmuje wartości mniejsze od 100, zaś w roku 2004 większą od 100.

3.

Stopa inflacji jest obliczana jako procentowa zmiana wskaźnika cen w dwóch kolejnych latach (rok poprzedni = 100). Na przykład stopa inflacji w roku 2002 (która mierzy to, jak zmieniły się ceny w ciągu tego roku w porównaniu z cenami w roku 2001) wynosi (89,90 ­- 69,71) / 69,71 = 0,2896 = 28,96%. Stopy inflacji dla wszystkich analizowanych lat są przedstawione w ostatnim wierszu poniższej tabeli (wartości zostały wyrażone w j.p.).

Pozycja Ilość (2001) Cena (2001) Kwota wydatków (2002) Cena (2002) Kwota wydatków (2003) Cena (2003) Kwota wydatków (2004) Cena (2004) Kwota wydatków
Jabłka (sztuki) 10 0,50 5,00 0,75 7,50 0,85 8,50 0,88 8,80
Banany (sztuki) 12 0,20 2,40 0,25 3,00 0,25 3,00 0,29 3,48
Winogrona (kilogramy) 2 0,65 1,30 0,70 1,40 0,90 1,80 0,95 1,90
Maliny (opakowania) 1 2,00 2,00 1,90 1,90 2,05 2,05 2,13 2,13
Razem 10,70 13,80 15,35 16,31
Indeks 69,71 89,90 100,00 106,3
Stopa inflacji 28,96% 11,23% 6,3%
4.

Zacznij od obliczenia łącznej kwoty wydatków Edyty w każdym okresie. Skorzystaj z poniższej tabeli, w której ceny i wartości zostały przedstawione w j.p.

Pozycja Liczba Cena w okresie 1 Kwota wydatków w okresie 1 Cena w okresie 2 Kwota wydatków w okresie 2
Prezenty 12 50 600 60 720
Pizze 24 15 360 16 384
Bluzki 6 60 360 50 300
Wycieczki 2 400 800 420 840
Koszt całkowity 2120 2244

Wzrost łącznej kwoty wydatków Edyty w procentach obliczamy w następujący sposób:

(2244 ­- 2120) / 2120 = 0,0585 = 5,85%.

5.

Ponieważ wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych mierzy ceny dóbr i usług kupowanych przez typowego konsumenta, jest najlepszą miarą inflacji dotykającej zwykłych ludzi. Z tego właśnie powodu CPI byłby najlepszym wskaźnikiem do wykorzystania w celu wskazanym w pytaniu.

6.

PPI podlega tym samym ograniczeniem, co CPI, i z tych samych powodów. Deflator PKB uwzględnia ceny wszystkich dóbr i usług, które zostały wyprodukowane w danym roku, więc te kwestie go nie dotyczą. To jest przewaga używania deflatora PKB nad wskaźnikiem cen dóbr i usług konsumpcyjnych.

7.

Kalkulator wymaga wprowadzenia trzech liczb:

  • rok początkowy, w tym przypadku rok twoich narodzin,
  • kwota, dla której chcesz obliczyć siłę nabywczą,
  • rok końcowy – rok obecny lub rok z najbardziej aktualnymi danymi, który zostanie zaakceptowany przez kalkulator.

Jeśli ktoś, tak jak autor podręcznika, urodził się w 1955 r., prosty kalkulator siły nabywczej pokazuje, że zakupy za 1 dol. z 1955 r. w roku 2012 będą kosztowały 8,57 dol. (kalkulator przyjmuje właśnie ten rok jako okres z dostępnymi danymi). Na tej stronie znajduje się także wyjaśnienie, że prawdziwa odpowiedź jest bardziej skomplikowana niż to, co pokazuje ten prosty kalkulator siły nabywczej.

8.

Władze takiej JST zyskałyby, ponieważ spłata pożyczki nastąpiłaby w złotych o mniejszej sile nabywczej (realnej wartości) niż te, które zostały pożyczone. Ponadto dochody podatkowe takiej jednostki samorządu terytorialnego w wyniku inflacji zapewne wzrosną.

9.

Wyższa inflacja obniża realne oprocentowanie kredytów hipotecznych o stałym oprocentowaniu. Ponieważ kredyty o zmiennym oprocentowaniu mają utrzymać realną stopę procentową na niezmienionym poziomie, wyższa inflacja prowadzi do wyższego nominalnego oprocentowania takich kredytów.

10.

Ponieważ kredyt hipoteczny wykorzystuje zmienną stopę procentową, powinna się ona obniżyć w takim samym stopniu, w jakim spadła stopa inflacji, tj. o 3 punkty procentowe. Dzięki temu realna stopa procentowa w ramach tego kredytu pozostanie na stałym poziomie.

Cytowanie i udostępnianie

Chcesz zacytować, udostępnić albo zmodyfikować treść tej książki? Została ona wydana na licencji Uznanie autorstwa (CC BY) , która wymaga od Ciebie uznania autorstwa OpenStax.

Cytowanie i udostępnienia
  • Jeśli rozpowszechniasz tę książkę w formie drukowanej, umieść na każdej jej kartce informację:
    Treści dostępne za darmo na https://openstax.org/books/makroekonomia-podstawy/pages/1-wprowadzenie-do-rozdzialu
  • Jeśli rozpowszechniasz całą książkę lub jej fragment w formacie cyfrowym, na każdym widoku strony umieść informację:
    Treści dostępne za darmo na https://openstax.org/books/makroekonomia-podstawy/pages/1-wprowadzenie-do-rozdzialu
Cytowanie

© 19 paź 2023 OpenStax. Treść książki została wytworzona przez OpenStax na licencji Uznanie autorstwa (CC BY) . Nazwa OpenStax, logo OpenStax, okładki OpenStax, nazwa OpenStax CNX oraz OpenStax CNX logo nie podlegają licencji Creative Commons i wykorzystanie ich jest dozwolone wyłącznie na mocy uprzedniego pisemnego upoważnienia przez Rice University.