Przejdź do treściPrzejdź do informacji o dostępnościMenu skrótów klawiszowych
Logo OpenStax

Spis treści
  1. Przedmowa
  2. 1 Wstęp do makroekonomii
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 1.1 PKB, czyli jak mierzyć kondycję gospodarki?
    3. 1.2 Przeliczanie wartości nominalnych na realne
    4. 1.3 Śledzenie zmian realnego PKB w czasie
    5. 1.4 Porównywanie PKB w różnych krajach
    6. 1.5 Czy za pomocą PKB można zmierzyć dobrobyt?
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Pytania sprawdzające
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Problemy
  3. 2 Wzrost gospodarczy
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 2.1 Współczesny wzrost gospodarczy
    3. 2.2 Wydajność pracy a wzrost gospodarczy
    4. 2.3 Czynniki wzrostu gospodarczego
    5. 2.4 Konwergencja dochodowa
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  4. 3 Bezrobocie
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 3.1 W jaki sposób ekonomiści definiują i obliczają stopę bezrobocia 
    3. 3.2 Zmiany poziomu bezrobocia
    4. 3.3 Przyczyny bezrobocia w krótkim okresie
    5. 3.4 Przyczyny bezrobocia w długim okresie
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  5. 4 Inflacja
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 4.1 Pomiar inflacji
    3. 4.2 Jak mierzyć zmianę kosztów utrzymania?
    4. 4.3 Zmiany inflacji na świecie
    5. 4.4 Zamieszanie wokół inflacji
    6. 4.5 Indeksacja i jej ograniczenia
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Pytania sprawdzające
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Problemy
  6. 5 Handel zagraniczny i przepływy kapitałowe
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 5.1 Obliczanie bilansu handlowego
    3. 5.2 Bilans handlowy w kontekście historycznym
    4. 5.3 Bilans handlowy i przepływy kapitału
    5. 5.4 Tożsamość krajowych oszczędności i inwestycji
    6. 5.5 Czy deficyt handlowy ma jakieś zalety?
    7. 5.6 Różnica między saldem bilansu handlowego a poziomem wymiany handlowej
    8. Kluczowe pojęcia
    9. Podsumowanie
    10. Pytania sprawdzające
    11. Sprawdź wiedzę
    12. Ćwicz myślenie krytyczne
    13. Problemy
  7. 6 Makroekonomiczne krzywe popytu i podaży
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 6.1 Popyt i podaż z perspektywy makroekonomicznej
    3. 6.2 Model popytu globalnego i podaży globalnej (AD-AS)
    4. 6.3 Przesunięcie krzywej podaży globalnej 
    5. 6.4 Przesunięcie krzywej popytu globalnego
    6. 6.5 Jak model AD-AS wyjaśnia tempo wzrostu gospodarczego, stopę bezrobocia i zmiany inflacji
    7. 6.6 Prawa Keynesa i Saya w modelu AD-AS
    8. Kluczowe pojęcia
    9. Podsumowanie
    10. Pytania sprawdzające
    11. Sprawdź wiedzę
    12. Ćwicz myślenie krytyczne
    13. Problemy
  8. 7 Model keynesowski
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 7.1 Popyt globalny w modelu keynesowskim
    3. 7.2 Najważniejsze elementy modelu keynesowskiego
    4. 7.3 Krzywa Phillipsa
    5. 7.4 Funkcjonowanie rynku z perspektywy keynesowskiej
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
  9. 8 Model neoklasyczny
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 8.1 Podstawy podejścia neoklasycznego
    3. 8.2 Wpływ podejścia neoklasycznego na politykę fiskalną i pieniężną
    4. 8.3 Poszukiwanie równowagi między modelem keynesowskim a neoklasycznym
    5. Kluczowe pojęcia
    6. Podsumowanie
    7. Pytania sprawdzające
    8. Sprawdź wiedzę
    9. Ćwicz myślenie krytyczne
    10. Problemy
  10. 9 Pieniądz i system bankowy
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 9.1 Definicja pieniądza i jego funkcji
    3. 9.2 Agregaty pieniężne M1, M2 i M3
    4. 9.3 Funkcje banków
    5. 9.4 Jak banki kreują pieniądz
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  11. 10 Bank centralny i polityka monetarna
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 10.1 Zadania banku centralnego
    3. 10.2 Jak bank centralny wprowadza politykę pieniężną
    4. 10.3 Wpływ polityki pieniężnej na sytuację w gospodarce
    5. 10.4 Pułapki polityki pieniężnej
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  12. 11 Bilans płatniczy i kursy walutowe
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 11.1 Jak działają rynki walutowe
    3. 11.2 Przesunięcia krzywych popytu i podaży na rynkach walutowych
    4. 11.3 Skutki makroekonomiczne zmian kursów walutowych
    5. 11.4 Polityki kursowe
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  13. 12 Polityka fiskalna
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 12.1 Wydatki państwa
    3. 12.2 Deficyt i dług publiczny
    4. 12.3 Dyskrecjonalna polityka fiskalna wykorzystywana do walki z recesją, bezrobociem i inflacją
    5. 12.4 Automatyczne stabilizatory koniunktury
    6. 12.5 Realne wyzwania wykorzystywania dyskrecjonalnej polityki fiskalnej
    7. 12.6 Polityka zrównoważonego budżetu: za i przeciw
    8. Kluczowe pojęcia
    9. Podsumowanie
    10. Pytania sprawdzające
    11. Sprawdź wiedzę
    12. Ćwicz myślenie krytyczne
    13. Problemy
  14. 13 Wpływ polityki fiskalnej na gospodarkę
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 13.1 Wpływ długu publicznego na bilans handlowy i inwestycje
    3. 13.2 Polityka fiskalna a bilans handlowy
    4. 13.3 Jak dług publiczny wpływa na oszczędności prywatne
    5. 13.4 Polityka fiskalna, inwestycje i wzrost gospodarczy
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  15. 14 Ekonomia rozwoju - zróżnicowanie polityki ekonomicznej na świecie
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 14.1 Zróżnicowanie gospodarek na świecie
    3. 14.2 Wzrost poziomu życia
    4. 14.3 Przyczyny bezrobocia na świecie
    5. 14.4 Przyczyny inflacji w różnych krajach i regionach
    6. 14.5 Obawy dotyczące pogorszenia konkurencyjności międzynarodowej
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Pytania sprawdzające
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Problemy
  16. 15 Teoria handlu międzynarodowego
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 15.1 Przewaga absolutna i komparatywna
    3. 15.2 Co się stanie, gdy kraj ma przewagę absolutną w produkcji wszystkich dóbr?
    4. 15.3 Handel wewnątrzgałęziowy między podobnymi gospodarkami
    5. 15.4 Korzyści z ograniczenia barier w handlu międzynarodowym
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  17. 16 Globalizacja i protekcjonizm
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 16.1 Protekcjonizm: pośrednia subwencja od konsumentów dla producentów
    3. 16.2 Handel międzynarodowy i jego wpływ na miejsca pracy, płace i warunki pracy
    4. 16.3 Argumenty na rzecz ograniczenia importu
    5. 16.4 Jak rządy wdrażają politykę handlową: globalnie, regionalnie i na szczeblu krajowym
    6. 16.5 Kompromisy w polityce handlowej
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Pytania sprawdzające
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Problemy
  18. A Matematyka zastosowana w tym podręczniku
  19. B Model dochodowo-wydatkowy
  20. Rozwiązania zadań
    1. Rozdział 1
    2. Rozdział 2
    3. Rozdział 3
    4. Rozdział 4
    5. Rozdział 5
    6. Rozdział 6
    7. Rozdział 7
    8. Rozdział 8
    9. Rozdział 9
    10. Rozdział 10
    11. Rozdział 11
    12. Rozdział 12
    13. Rozdział 13
    14. Rozdział 14
    15. Rozdział 15
    16. Rozdział 16
  21. Bibliografia
  22. Skorowidz nazwisk
  23. Skorowidz rzeczowy
  24. Skorowidz terminów obcojęzycznych
1.

Jest to przypadek odwrotny do przedstawionego w ramce. Obniżona stawka celna działa jak spadek kosztów produkcji, o czym świadczy przesunięcie krzywej podaży w dół (lub w prawo).

2.

Subwencja działa jak obniżka kosztów. Przesuwa więc krzywą podaży w dół (lub w prawo), obniżając cenę cukru na rynku w kraju A. Jeśli subwencja jest wystarczająco duża, cena cukru może spaść poniżej kosztów produkcji, jakie ponoszą zagraniczni producenci, co oznacza, że stracą oni dochody, ponieważ nie będą w stanie wyprodukować i sprzedać swojego cukru (przy założeniu, że ich kraj nie jest w stanie zastosować analogicznego wsparcia).

3.

Bariery handlowe podnoszą ceny towarów w branżach chronionych. Jeśli te produkty są wkładem do produkcji w innych gałęziach, podnosi to ich koszty produkcji, a następnie ceny, więc sprzedaż spada. Niższa sprzedaż prowadzi do mniejszego zatrudnienia. Dodatkowo jeśli chronione gałęzie są związane z wytwarzaniem dóbr konsumpcyjnych, ich klienci płacą wyższe ceny, co zmniejsza popyt na inne produkty konsumpcyjne, a tym samym prowadzi do redukcji zatrudnienia w branżach niechronionych.

4.

Handel oparty na przewadze komparatywnej podnosi średnią stawkę płac w całej gospodarce, chociaż może obniżyć dochody branż substytuowanych importem. Oddalając się od przewagi komparatywnej danego kraju, bariery handlowe działają odwrotnie: dają przewagę pracownikom w branżach chronionych, jednocześnie obniżając średnią płacę w całej gospodarce.

5.

Handel zagraniczny, podnosząc średni poziom dochodów w gospodarce, przekłada się na polepszenie warunków pracy, chociaż warunki te mogą (jeszcze) nie odpowiadać regułom panującym w krajach o wysokim dochodzie.

6.

Zazwyczaj są lepiej opłacane niż kolejna najlepsza alternatywa. Jeśli firma Nike nie płaciłaby pracownikom przynajmniej tyle, ile zarobiliby, np. prowadząc na własne potrzeby gospodarstwo rolne, wielu z nich nigdy nie podjęłoby się pracy dla Nike.

7.

Ponieważ bariery handlowe podnoszą ceny, realne dochody spadają. Przeciętny pracownik również zarabia mniej w porównaniu z sytuacją, w której takich barier nie ma.

8.

Koszt ten jest znacznie wyższy.

9.

Jeżeli dobra importowane można sprzedawać po wyjątkowo niskich cenach, firmy krajowe muszą dostosować się do tych cen, aby zachować konkurencyjność. Z definicji dopasowanie cen oznaczałoby jednak sprzedaż poniżej kosztów produkcji, a tym samym utratę przychodów i zysków. Firmy nie mogą bowiem wiecznie ponosić strat. Po opuszczeniu branży przez krajowych producentów importerzy mogą przejąć kontrolę nad rynkiem, podnosząc ceny do poziomu monopolu, aby pokryć poniesione wcześniej krótkoterminowe straty i osiągnąć długoterminowe zyski.

10.

Ponieważ kraje o niskich dochodach muszą zapewnić swoim mieszkańcom przede wszystkim dobra pierwszej potrzeby – żywność, odzież i schronienie. Innymi słowy, ochronę środowiska uważają za luksus.

11.

Kraje o niskich dochodach mogą konkurować o miejsca pracy, obniżając normy i ograniczając regulacje dotyczące ochrony środowiska, aby przyciągnąć do siebie produkcję przemysłową. Jednak chociaż zarządzanie zanieczyszczeniami stanowi dla firm obciążenie, jest ono niewielkie w porównaniu z innymi, takimi jak koszty pracy i infrastruktury. Dla firm kosztowna jest również lokalizacja z dala od swoich klientów.

12.

Decyzja nie powinna być arbitralna ani niepotrzebnie dyskryminująca. Powinna traktować firmy zagraniczne tak samo jak krajowe i opierać się na argumentach naukowych.

13.

Ograniczenie importu dzisiaj nie rozwiązuje problemu strategicznych zasobów. Może nawet pogarszać sytuację, ponieważ oznacza szybsze zużycie krajowych źródeł niż w przypadku korzystania z importu. Ponadto argument bezpieczeństwa narodowego może być wykorzystany do ochrony niemal każdego produktu, nie tylko dóbr rzeczywiście krytycznych dla tego obszaru.

14.

Efekt podniesienia standardów bezpieczeństwa może spowodować wzrost kosztów dla małego kraju eksportującego. Krzywa podaży zabawek przesunie się w lewo. Zmniejszy się eksport, a ceny zabawek wzrosną. Cła również podnoszą ceny. A zatem wpływ na cenę zabawek jest taki sam. Niemniej cła będą generować niekorzystne efekty również w innych sektorach, dlatego podnoszenie standardów bezpieczeństwa wydaje się korzystniejszą polityką.

15.

Strefa wolnego handlu oferuje wolny od ceł i innych barier handel między swoimi członkami, ale każdy kraj może określić własną politykę handlową w stosunku do krajów trzecich. Wspólny rynek wymaga wspólnej zewnętrznej polityki handlowej oprócz wolnego handlu w ramach grupy. Unia gospodarcza to wspólny rynek ze skoordynowaną polityką fiskalną i monetarną.

16.

Umowy międzynarodowe mogą służyć jako polityczna przeciwwaga dla partykularnych krajowych interesów, zapobiegając w ten sposób silniejszym tendencjom protekcjonistycznym.

17.

Obniżenie ceł, likwidacja kwot importowych i innych barier handlowych, a także rozwój środków transportu i komunikacji sprawiły, że ludzie są bardziej świadomi tego, co jest dostępne w innych krajach świata.

18.

Konkurencja ze strony firm oferujących lepsze lub tańsze produkty może zmniejszyć zyski firmy i doprowadzić ją do wycofania się z prowadzonej działalności. W konsekwencji jej pracownicy tracą dochody, a nawet pracę.

19.

Konsumenci otrzymują lepsze i/lub tańsze produkty. Firmy z lepszymi lub tańszymi produktami zwiększają swoje zyski. Pracownicy tych firm zarabiają więcej. W sumie zyski przeważają nad stratami.

Cytowanie i udostępnianie

Chcesz zacytować, udostępnić albo zmodyfikować treść tej książki? Została ona wydana na licencji Uznanie autorstwa (CC BY) , która wymaga od Ciebie uznania autorstwa OpenStax.

Cytowanie i udostępnienia
  • Jeśli rozpowszechniasz tę książkę w formie drukowanej, umieść na każdej jej kartce informację:
    Treści dostępne za darmo na https://openstax.org/books/makroekonomia-podstawy/pages/1-wprowadzenie-do-rozdzialu
  • Jeśli rozpowszechniasz całą książkę lub jej fragment w formacie cyfrowym, na każdym widoku strony umieść informację:
    Treści dostępne za darmo na https://openstax.org/books/makroekonomia-podstawy/pages/1-wprowadzenie-do-rozdzialu
Cytowanie

© 19 paź 2023 OpenStax. Treść książki została wytworzona przez OpenStax na licencji Uznanie autorstwa (CC BY) . Nazwa OpenStax, logo OpenStax, okładki OpenStax, nazwa OpenStax CNX oraz OpenStax CNX logo nie podlegają licencji Creative Commons i wykorzystanie ich jest dozwolone wyłącznie na mocy uprzedniego pisemnego upoważnienia przez Rice University.