Przejdź do treściPrzejdź do informacji o dostępnościMenu skrótów klawiszowych
Logo OpenStax
Makroekonomia - Podstawy

1.2 Przeliczanie wartości nominalnych na realne

Makroekonomia - Podstawy1.2 Przeliczanie wartości nominalnych na realne

Spis treści
  1. Przedmowa
  2. 1 Wstęp do makroekonomii
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 1.1 PKB, czyli jak mierzyć kondycję gospodarki?
    3. 1.2 Przeliczanie wartości nominalnych na realne
    4. 1.3 Śledzenie zmian realnego PKB w czasie
    5. 1.4 Porównywanie PKB w różnych krajach
    6. 1.5 Czy za pomocą PKB można zmierzyć dobrobyt?
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Pytania sprawdzające
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Problemy
  3. 2 Wzrost gospodarczy
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 2.1 Współczesny wzrost gospodarczy
    3. 2.2 Wydajność pracy a wzrost gospodarczy
    4. 2.3 Czynniki wzrostu gospodarczego
    5. 2.4 Konwergencja dochodowa
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  4. 3 Bezrobocie
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 3.1 W jaki sposób ekonomiści definiują i obliczają stopę bezrobocia 
    3. 3.2 Zmiany poziomu bezrobocia
    4. 3.3 Przyczyny bezrobocia w krótkim okresie
    5. 3.4 Przyczyny bezrobocia w długim okresie
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  5. 4 Inflacja
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 4.1 Pomiar inflacji
    3. 4.2 Jak mierzyć zmianę kosztów utrzymania?
    4. 4.3 Zmiany inflacji na świecie
    5. 4.4 Zamieszanie wokół inflacji
    6. 4.5 Indeksacja i jej ograniczenia
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Pytania sprawdzające
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Problemy
  6. 5 Handel zagraniczny i przepływy kapitałowe
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 5.1 Obliczanie bilansu handlowego
    3. 5.2 Bilans handlowy w kontekście historycznym
    4. 5.3 Bilans handlowy i przepływy kapitału
    5. 5.4 Tożsamość krajowych oszczędności i inwestycji
    6. 5.5 Czy deficyt handlowy ma jakieś zalety?
    7. 5.6 Różnica między saldem bilansu handlowego a poziomem wymiany handlowej
    8. Kluczowe pojęcia
    9. Podsumowanie
    10. Pytania sprawdzające
    11. Sprawdź wiedzę
    12. Ćwicz myślenie krytyczne
    13. Problemy
  7. 6 Makroekonomiczne krzywe popytu i podaży
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 6.1 Popyt i podaż z perspektywy makroekonomicznej
    3. 6.2 Model popytu globalnego i podaży globalnej (AD-AS)
    4. 6.3 Przesunięcie krzywej podaży globalnej 
    5. 6.4 Przesunięcie krzywej popytu globalnego
    6. 6.5 Jak model AD-AS wyjaśnia tempo wzrostu gospodarczego, stopę bezrobocia i zmiany inflacji
    7. 6.6 Prawa Keynesa i Saya w modelu AD-AS
    8. Kluczowe pojęcia
    9. Podsumowanie
    10. Pytania sprawdzające
    11. Sprawdź wiedzę
    12. Ćwicz myślenie krytyczne
    13. Problemy
  8. 7 Model keynesowski
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 7.1 Popyt globalny w modelu keynesowskim
    3. 7.2 Najważniejsze elementy modelu keynesowskiego
    4. 7.3 Krzywa Phillipsa
    5. 7.4 Funkcjonowanie rynku z perspektywy keynesowskiej
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
  9. 8 Model neoklasyczny
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 8.1 Podstawy podejścia neoklasycznego
    3. 8.2 Wpływ podejścia neoklasycznego na politykę fiskalną i pieniężną
    4. 8.3 Poszukiwanie równowagi między modelem keynesowskim a neoklasycznym
    5. Kluczowe pojęcia
    6. Podsumowanie
    7. Pytania sprawdzające
    8. Sprawdź wiedzę
    9. Ćwicz myślenie krytyczne
    10. Problemy
  10. 9 Pieniądz i system bankowy
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 9.1 Definicja pieniądza i jego funkcji
    3. 9.2 Agregaty pieniężne M1, M2 i M3
    4. 9.3 Funkcje banków
    5. 9.4 Jak banki kreują pieniądz
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  11. 10 Bank centralny i polityka monetarna
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 10.1 Zadania banku centralnego
    3. 10.2 Jak bank centralny wprowadza politykę pieniężną
    4. 10.3 Wpływ polityki pieniężnej na sytuację w gospodarce
    5. 10.4 Pułapki polityki pieniężnej
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  12. 11 Bilans płatniczy i kursy walutowe
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 11.1 Jak działają rynki walutowe
    3. 11.2 Przesunięcia krzywych popytu i podaży na rynkach walutowych
    4. 11.3 Skutki makroekonomiczne zmian kursów walutowych
    5. 11.4 Polityki kursowe
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  13. 12 Polityka fiskalna
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 12.1 Wydatki państwa
    3. 12.2 Deficyt i dług publiczny
    4. 12.3 Dyskrecjonalna polityka fiskalna wykorzystywana do walki z recesją, bezrobociem i inflacją
    5. 12.4 Automatyczne stabilizatory koniunktury
    6. 12.5 Realne wyzwania wykorzystywania dyskrecjonalnej polityki fiskalnej
    7. 12.6 Polityka zrównoważonego budżetu: za i przeciw
    8. Kluczowe pojęcia
    9. Podsumowanie
    10. Pytania sprawdzające
    11. Sprawdź wiedzę
    12. Ćwicz myślenie krytyczne
    13. Problemy
  14. 13 Wpływ polityki fiskalnej na gospodarkę
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 13.1 Wpływ długu publicznego na bilans handlowy i inwestycje
    3. 13.2 Polityka fiskalna a bilans handlowy
    4. 13.3 Jak dług publiczny wpływa na oszczędności prywatne
    5. 13.4 Polityka fiskalna, inwestycje i wzrost gospodarczy
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  15. 14 Ekonomia rozwoju - zróżnicowanie polityki ekonomicznej na świecie
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 14.1 Zróżnicowanie gospodarek na świecie
    3. 14.2 Wzrost poziomu życia
    4. 14.3 Przyczyny bezrobocia na świecie
    5. 14.4 Przyczyny inflacji w różnych krajach i regionach
    6. 14.5 Obawy dotyczące pogorszenia konkurencyjności międzynarodowej
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Pytania sprawdzające
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Problemy
  16. 15 Teoria handlu międzynarodowego
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 15.1 Przewaga absolutna i komparatywna
    3. 15.2 Co się stanie, gdy kraj ma przewagę absolutną w produkcji wszystkich dóbr?
    4. 15.3 Handel wewnątrzgałęziowy między podobnymi gospodarkami
    5. 15.4 Korzyści z ograniczenia barier w handlu międzynarodowym
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  17. 16 Globalizacja i protekcjonizm
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 16.1 Protekcjonizm: pośrednia subwencja od konsumentów dla producentów
    3. 16.2 Handel międzynarodowy i jego wpływ na miejsca pracy, płace i warunki pracy
    4. 16.3 Argumenty na rzecz ograniczenia importu
    5. 16.4 Jak rządy wdrażają politykę handlową: globalnie, regionalnie i na szczeblu krajowym
    6. 16.5 Kompromisy w polityce handlowej
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Pytania sprawdzające
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Problemy
  18. A Matematyka zastosowana w tym podręczniku
  19. B Model dochodowo-wydatkowy
  20. Rozwiązania zadań
    1. Rozdział 1
    2. Rozdział 2
    3. Rozdział 3
    4. Rozdział 4
    5. Rozdział 5
    6. Rozdział 6
    7. Rozdział 7
    8. Rozdział 8
    9. Rozdział 9
    10. Rozdział 10
    11. Rozdział 11
    12. Rozdział 12
    13. Rozdział 13
    14. Rozdział 14
    15. Rozdział 15
    16. Rozdział 16
  21. Bibliografia
  22. Skorowidz nazwisk
  23. Skorowidz rzeczowy
  24. Skorowidz terminów obcojęzycznych

Cel dydaktyczny

Po przeczytaniu tego podrozdziału będziesz w stanie:

  • Odróżnić nominalny PKB od realnego PKB
  • Objaśnić koncepcję deflatora PKB
  • Obliczyć realny PKB na podstawie wartości nominalnego PKB

Analizując dane ekonomiczne, należy zwrócić uwagę na pewną istotną kwestię. Przyglądając się sytuacji w gospodarce, odróżniamy mianowicie zmienne nominalne i zmienne realne, a różnicę między nimi wyznacza inflacja. Analiza danych makroekonomicznych bez uwzględniania inflacji jest niczym próba określenia odległości obiektów obserwowanych przez lornetkę bez wiedzy o tym, jak mocne są soczewki. Podobnie, jeśli nie znamy stopy inflacji, trudno jest stwierdzić, czy wzrost PKB wynika głównie ze wzrostu ogólnego poziomu cen, czy ze wzrostu ilości produkowanych towarów. Wartość nominalna (ang. nominal value) oznacza, że zmienna jest wyrażona w cenach bieżących, czyli w cenach występujących w okresie, dla którego obliczana jest dana zmienna. Wartość realna (ang. real value) jest skorygowana o inflację i wyrażona w cenach stałych, czyli w cenach z pewnego z góry ustalonego, niezmieniającego się okresu. Pomijając pewne specyficzne przypadki, w analizie ekonomicznej kluczowe pozostają zmienne realne.

Przeliczanie PKB nominalnego na realny

Tabela 1.5 zawiera dane na temat PKB Stanów Zjednoczonych w dolarach amerykańskich w cenach bieżących w pięcioletnich odstępach, począwszy od 1960 r. Innymi słowy, Tabela 1.5 przedstawia wartości nominalnego PKB przy użyciu bieżących cen rynkowych obowiązujących w danym roku. Ilustracja 1.7 zawiera przedstawienie graficzne tych danych.

RokNominalny PKB (mld dol., ceny bieżące)Deflator PKB (2005 = 100)
1960542,419,0
1965742,320,3
19701073,324,8
19751684,934,1
19802857,348,3
19854339,062,3
19905963,172,7
19957639,781,7
200010 251,089,0
200513 039,2100,0
201015 049,0110,0
201518 206,0119,6
202020 893,7129,88
Tabela 1.5 PKB USA w cenach bieżących w pięcioletnich odstępach (Źródło: https://apps.bea.gov/itable/index.cfm, tabele 1.1.5 i 1.1.9).
Wykres wskazuje na wykładnicze tempo wzrostu amerykańskiego PKB w latach 1960–2020, co pozwoliło na osiągnięcie w ostatnim roku analizy poziomu przekraczającego 20 bln dol.
Ilustracja 1.7 Nominalny PKB w USA, 1960–2020 W latach 1960–2020 wartości nominalnego PKB rosły wykładniczo.

Gdyby nieostrożny analityk porównał nominalny PKB z 1960 r. z tym z roku 2020, mógłby dojść do wniosku, że produkcja krajowa wzrosła w tym okresie ponad 38 razy (PKB w wysokości 20 893,7 mld dol. z 2020 r. podzielony przez PKB równy 542,4 mld dol. z 1960 r. daje wynik 38,5). Wniosek ten byłby jednak bardzo mylący. Przypomnijmy, że nominalny PKB definiujemy jako sumę iloczynów wszystkich wytworzonych w gospodarce finalnych dóbr i usług oraz ich cen. Aby określić faktyczny wzrost wolumenu produkcji, musimy wyłączyć wpływ wyższych cen na nominalny PKB. Możemy to łatwo zrobić, stosując deflator PKB.

Deflator PKB (ang. GDP deflator) to wskaźnik cen mierzący średnią zmianę cen wszystkich finalnych dóbr i usług wytwarzanych w gospodarce. Wskaźniki cen i sposoby ich obliczania analizujemy szczegółowo w Rozdziale 4 Inflacja, ale w kontekście tego rozdziału wystarczy znajomość powyższej definicji. Tabela 1.5 zawiera wartości deflatora PKB, a Ilustracja 1.8 przedstawia te dane na wykresie.

Wykres pokazuje, że wartość deflatora PKB w USA w latach 1960–2020 znacznie wzrosła.
Ilustracja 1.8 Deflator PKB w USA, 1960–2020 Podobnie jak nominalny PKB, deflator PKB w latach 1960–2020 także zwiększał się wykładniczo.

Ilustracja 1.8 wskazuje, że w Stanach Zjednoczonych poziom cen charakteryzował się bardzo szybkim wzrostem od 1960 r. Ceny w 2020 r. były prawie siedmiokrotnie wyższe niż w 1960 r. (deflator dla 2020 r. wyniósł 129,88 wobec poziomu 19 w 1960 r.). Znaczna część wzrostu nominalnego PKB była zatem spowodowana inflacją, a nie rzeczywistą zmianą ilości produkowanych dóbr i usług, czyli nie wynikała ze wzrostu realnego PKB. Przypomnijmy, że nominalny PKB może zwiększyć się z dwóch powodów: wzrostu produkcji lub wzrostu cen. W celu określenia zmian wielkości produkcji należy wyłączyć wzrost cen ze zmian nominalnego PKB. W końcu dolary używane do pomiaru nominalnego PKB w 1960 r. są warte więcej niż dolary z 2020 r., których wartość jest niższa na skutek inflacji, przy czym wskaźnik cen mówi dokładnie, o ile więcej. Korekta jest łatwa do wykonania, jeśli rozumiesz, że zmienne nominalne są wyrażone wartościowo, tj.:

Wartość nominalna  =  Cena × Ilość      lub Nominalny PKB  =  Deflator PKBwart. nieprzeksz. × Realny PKB Wartość nominalna  =  Cena × Ilość      lub Nominalny PKB  =  Deflator PKBwart. nieprzeksz. × Realny PKB

Z matematycznego punktu widzenia deflator PKB może przyjmować wartości mniejsze od jedności, takie jak 0,85, 0,79 czy 0,19. W powyższym wzorze oznaczamy je jako „wartości nieprzekształcone” deflatora PKB. Jednak zgodnie z powszechnie przyjętą konwencją podawane do publicznej wiadomości przez urzędy statystyczne wielkości deflatora PKB są zwyczajowo mnożone przez 100. W związku z czym:

Deflator PKBwart. nieprzeksz.  =  Deflator PKB100 Deflator PKBwart. nieprzeksz.  =  Deflator PKB100

Dalej posługujemy się właśnie tą konwencją. Czyli zamiast podawać wartości nieprzekształcone deflatora PKB (np. 0,19), piszemy, że deflator PKB wynosi 19 (bo 0,19 x 100 = 19). W konsekwencji powyższy wzór na nominalny PKB przyjmuje postać:

Nominalny PKB  =  Deflator PKB100  ×  Realny PKB Nominalny PKB  =  Deflator PKB100  ×  Realny PKB

A po przekształceniu realny PKB wynosi:

Realny PKB = Nominalny PKBDeflator PKB / 100Realny PKB = Nominalny PKBDeflator PKB / 100

Przeczytaj poniższą Ramkę Obliczanie realnego PKB, aby przećwiczyć obliczanie realnego PKB.

Krok po kroku

Obliczanie realnego PKB

Możemy wykorzystać dane z Tabeli 1.5 do obliczenia realnego PKB.

Krok 1. Dane w Tabeli 1.5 informują, że w 1960 r. nominalny PKB wyniósł 542,4 mld dol., a deflator PKB podawany przez urząd statystyczny miał wartość 19,0.

Krok 2. Realny PKB w 1960 r. obliczamy w następujący sposób:

Realny PKB = Nominalny PKBDeflator PKB / 100 = 542,419 / 100 = 2854,7 [mld dol.]Realny PKB = Nominalny PKBDeflator PKB / 100 = 542,419 / 100 = 2854,7 [mld dol.]

We wzorze stosujemy dwa działania. Najpierw przywracamy podawaną do publicznej wiadomości wartość deflatora PKB do jego wartości nieprzekształconej (czyli dzielimy go przez 100) i otrzymujemy wartość 0,19. Następnie dzielimy nominalny PKB 542,4 mld dol. przez 0,19. Otrzymujemy 2854,7 mld dol.

Krok 3. Do obliczenia realnego PKB w 1965 r. używamy tego samego wzoru.

Realny PKB = Nominalny PKBDeflator PKB / 100 = 742,320,3 / 100 = 3656,7 [mld dol.]Realny PKB = Nominalny PKBDeflator PKB / 100 = 742,320,3 / 100 = 3656,7 [mld dol.]

Krok 4. Na podstawie tego wzoru wyznaczamy wartości realnego PKB dla całego okresu 1960–2020. Obliczenia i wyniki przedstawiono w Tabeli 1.6.

RokNominalny PKB (mld dol.)Deflator PKB (2005 = 100)ObliczeniaRealny PKB (ceny stałe z 2005 r., mld dol.)
1960542,419oraz542,4 / (19/100)oraz2854,7
1965742,320,3oraz 742,3 / (20,3/100)oraz3656,7
19701073,324,8oraz1073,3 / (24,8/100)oraz4327,8
19751684,934,1oraz1684,9 / (34,1/100)oraz4941,1
19802857,348,3oraz2857,3 / (48,3/100)oraz5915,7
19854339,062,3oraz4339,0 / (62,3/100)oraz6964,7
19905963,172,7oraz5963,1 / (72,7/100)oraz8202,3
19957639,781,7oraz7639,7 / (81,7/100)oraz9350,9
200010 251,089,0oraz10 251,0 / (89,0/100)oraz11 518,0
200513 039,2100,0oraz13 039,2 / (100/100)oraz13 039,2
201015 049,0110,0oraz15 049,0 / (110/100)oraz13 680,9
201516 254,0119,6oraz16 254,0 / (119,6/100)oraz15 222,4
202018 206,0129,88oraz18 206,0 / (129,88/100)oraz16 086,9
Tabela 1.6 Przeliczanie nominalnego PKB na realny PKB (Źródło: Bureau of Economic Analysis, www.bea.gov).

Na kilka rzeczy warto zwrócić uwagę. Przy obliczaniu wielkości realnych określony rok (lub okres) przyjęty jako punkt odniesienia dla szacunków odgrywa rolę szczególną. Jest to rok (lub okres) bazowy. Rok bazowy to ten, którego cen używamy do wyznaczania wielkości realnych. Kiedy obliczamy wartość realnego PKB, bierzemy ilość dóbr i usług wyprodukowanych w roku, którego dotyczy dana zmienna ekonomiczna (np. w 1960 lub 1973 r.), i mnożymy ją przez ceny z roku bazowego (w naszym przypadku z 2005 r.). W efekcie uzyskujemy PKB, który wykorzystuje ceny niezmieniające się między dwoma punktami w czasie. Dlatego wielkości realne są wyrażane w cenach stałych. W naszym przypadku realny PKB jest wyrażony w cenach stałych z 2012 r., co oznacza, że przy jego obliczaniu wykorzystujemy ceny występujące w 2005 r. W powyższym przykładzie rok 2005 jest rokiem bazowym, ale bazę może stanowić dowolny inny rok.

Zgodnie z przyjętą przez nas konwencją wykorzystywany powyżej wzór na obliczanie realnego PKB można przekształcić do postaci:

Deflator PKB = Nominalny PKBRealny PKB × 100Deflator PKB = Nominalny PKBRealny PKB × 100

Realny PKB dla 2005 r. wynosi:

Realny PKB = Nominalny PKBDeflator PKB / 100 = 13 039,2100 / 100 = 13 039,2 [mld dol.]Realny PKB = Nominalny PKBDeflator PKB / 100 = 13 039,2100 / 100 = 13 039,2 [mld dol.]

Dla 2005 r. nominalny PKB i realny PKB (wyrażony w cenach stałych z 2005 r.) są sobie równe. Nie jest to przypadek, lecz skutek tego, że rok 2005 został wybrany jako „rok bazowy”. Ponieważ wskaźnik cen w roku bazowym ma zawsze wartość 100 (z definicji), nominalny i realny PKB dla tego roku muszą być takie same.

Realny PKB w 2015 r. jest obliczany w analogiczny sposób:

Realny PKB = Nominalny PKBDeflator PKB / 100 = 16 254,0110 / 100 = 15 222,4 [mld dol.]Realny PKB = Nominalny PKBDeflator PKB / 100 = 16 254,0110 / 100 = 15 222,4 [mld dol.]

Na podstawie tych danych możemy dostrzec jeszcze jedną prawidłowość. Dopóki inflacja jest dodatnia, czyli ceny z roku na rok rosną, realny PKB powinien być niższy niż nominalny PKB w każdym roku po roku bazowym. Przyczyna jest prosta: wartość nominalnego PKB jest „zawyżona” przez inflację. Podobnie dopóki inflacja jest dodatnia, realny PKB powinien być wyższy niż nominalny PKB w każdym roku poprzedzającym rok bazowy.

Ilustracja 1.7 pokazuje nominalny i realny PKB w USA od 1960 r. Ponieważ rok 2005 jest rokiem bazowym, nominalny i realny PKB mają dla tego roku identyczną wartość. Jednak z biegiem czasu wzrost nominalnego PKB jest znacznie większy niż wzrost realnego PKB (innymi słowy, nominalny PKB na wykresie rośnie szybciej niż realny PKB), ponieważ występowanie inflacji, zwłaszcza w latach 70. XX w., skutkuje silnym wzrostem nominalnego PKB.

Wykres przedstawia związek między poziomem realnego a nominalnego PKB. Przed rokiem 2005 realny PKB w USA jest wyższy niż PKB nominalny, zaś po roku 2005 występuje odwrotna zależność pomiędzy tymi dwoma parametrami.
Ilustracja 1.9 Nominalny i realny PKB w USA w latach 1960–2020 Fioletowa krzywa przedstawia nominalny PKB w USA (w dolarach w cenach bieżących). Niebieska krzywa przedstawia realny PKB w dolarach w cenach stałych z 2005 r. Ponieważ realny PKB jest wyrażony w dolarach z 2005 r., obie krzywe przecinają się w 2005 r. Realny PKB jest wyższy niż nominalny PKB przed 2005 r., ponieważ w 2005 r. dolary były warte mniej niż w latach poprzednich. I odwrotnie, realny PKB jest niższy od nominalnego PKB po 2005 r., ponieważ w 2005 r. dolary były warte więcej niż w latach późniejszych.

Wróćmy do pytania, które zadaliśmy na początku: Ile wyniosło tempo wzrostu realnego PKB w latach 1960–2010? Aby to obliczyć, stosujemy wzór na zmianę procentową:

Realny PKB w 2010 r. − Realny PKB w 1960 r.Realny PKB w 1960 r. × 100% = Zmiana w proc.13 680,9 − 2854,72854,7 × 100% = 379%Realny PKB w 2010 r. − Realny PKB w 1960 r.Realny PKB w 1960 r. × 100% = Zmiana w proc.13 680,9 − 2854,72854,7 × 100% = 379%

Oznacza to, że realna produkcja dóbr i usług w Stanach Zjednoczonych od 1960 r. wzrosła prawie czterokrotnie. Oczywiście wynik ten nie jest tożsamy ze zmianą przeciętnego standardu życia czy w szerszym kontekście dobrobytu, ponieważ nie uwzględnia poprawy jakości wytwarzanych towarów i nowych produktów, które zostały wynalezione po 1960 r.

Istnieje alternatywna, szybsza metoda pozwalająca w przybliżeniu obliczyć tempo wzrostu realnego PKB. Mianowicie:

Nominalny PKB = Cena × Ilość Zmiana nominalnego PKB w proc. = Zmiana ceny w proc. + Zmiana ilości w proc.  czyli  Zmiana realnego PKB w proc. = Zmiana nominalnego PKB w proc. – Zmiana ceny w proc.Nominalny PKB = Cena × Ilość Zmiana nominalnego PKB w proc. = Zmiana ceny w proc. + Zmiana ilości w proc.  czyli  Zmiana realnego PKB w proc. = Zmiana nominalnego PKB w proc. – Zmiana ceny w proc.

A zatem tempo wzrostu realnego PKB (zmiana ilości wytwarzanych dóbr wyrażona w procentach) jest równe tempu wzrostu nominalnego PKB (zmiana wartości wytwarzanych dóbr wyrażona w procentach) pomniejszonemu o stopę inflacji (zmiana poziomu cen wyrażona w procentach).

Należy pamiętać, że powyższa metoda działa tylko w przybliżeniu (im zmiany procentowe są większe, tym wynik jest mniej dokładny). Aby uzyskać dokładne wyniki, należy użyć pierwotnego wzoru.

Cytowanie i udostępnianie

Chcesz zacytować, udostępnić albo zmodyfikować treść tej książki? Została ona wydana na licencji Uznanie autorstwa (CC BY) , która wymaga od Ciebie uznania autorstwa OpenStax.

Cytowanie i udostępnienia
  • Jeśli rozpowszechniasz tę książkę w formie drukowanej, umieść na każdej jej kartce informację:
    Treści dostępne za darmo na https://openstax.org/books/makroekonomia-podstawy/pages/1-wprowadzenie-do-rozdzialu
  • Jeśli rozpowszechniasz całą książkę lub jej fragment w formacie cyfrowym, na każdym widoku strony umieść informację:
    Treści dostępne za darmo na https://openstax.org/books/makroekonomia-podstawy/pages/1-wprowadzenie-do-rozdzialu
Cytowanie

© 19 paź 2023 OpenStax. Treść książki została wytworzona przez OpenStax na licencji Uznanie autorstwa (CC BY) . Nazwa OpenStax, logo OpenStax, okładki OpenStax, nazwa OpenStax CNX oraz OpenStax CNX logo nie podlegają licencji Creative Commons i wykorzystanie ich jest dozwolone wyłącznie na mocy uprzedniego pisemnego upoważnienia przez Rice University.