Przejdź do treściPrzejdź do informacji o dostępnościMenu skrótów klawiszowych
Logo OpenStax
Mikroekonomia – Podstawy

Wprowadzenie do rozdziału

Mikroekonomia – PodstawyWprowadzenie do rozdziału

Menu
Spis treści
  1. Przedmowa
  2. 1 Wstęp do mikroekonomii
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 1.1 Czym jest ekonomia i dlaczego jest ona ważna?
    3. 1.2 Mikroekonomia i Makroekonomia
    4. 1.3 Jak ekonomiści wykorzystują teorie i modele do zrozumienia problemów ekonomicznych
    5. 1.4 Jak zorganizować gospodarkę: przegląd systemów gospodarczych
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
  3. 2 Wybory w świecie rzadkości zasobów
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 2.1 Jak ludzie dokonują wyborów w oparciu o ograniczenia budżetowe
    3. 2.2 Krzywa możliwości produkcyjnych i wybory społeczne
    4. 2.3 Konfrontacja z zastrzeżeniami do podejścia ekonomicznego
    5. Kluczowe pojęcia
    6. Podsumowanie
    7. Pytania sprawdzające
    8. Sprawdź wiedzę
    9. Ćwicz myślenie krytyczne
    10. Problemy
  4. 3 Popyt i podaż
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 3.1 Podaż, popyt i równowaga na rynku dóbr i usług
    3. 3.2 Pozacenowe determinanty popytu i podaży
    4. 3.3 Czteroetapowy proces zmiany ceny i ilości równowagi na rynku
    5. 3.4 Cena maksymalna i cena minimalna
    6. 3.5 Popyt, podaż i efektywność
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Pytania sprawdzające
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Problemy
  5. 4 Elastyczność
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 4.1 Elastyczność cenowa popytu i podaży
    3. 4.2 Skrajne przypadki elastyczności
    4. 4.3 Elastyczność a cena
    5. 4.4 Pozacenowe parametry elastyczności
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  6. 5 Wybory konsumenta
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 5.1 Wybory konsumpcyjne
    3. 5.2 Jak zmiany dochodów wpływają na wybory konsumentów
    4. 5.3 Ekonomia behawioralna: inne podejście do wyborów konsumenckich
    5. Kluczowe pojęcia
    6. Podsumowanie
    7. Pytania sprawdzające
    8. Sprawdź wiedzę
    9. Ćwicz myślenie krytyczne
    10. Problemy
  7. 6 Teoria podaży, kosztów i struktur rynku
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 6.1 Koszty całkowite i księgowe, zysk księgowy i zysk ekonomiczny
    3. 6.2 Produkcja w krótkim okresie
    4. 6.3 Koszty w krótkim okresie
    5. 6.4 Produkcja w długim okresie
    6. 6.5 Koszty w długim okresie
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Pytania sprawdzające
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Problemy
  8. 7 Konkurencja doskonała
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 7.1 Specyfika konkurencji doskonałej jako struktury rynku
    3. 7.2 Jak przedsiębiorstwa doskonale konkurencyjne podejmują decyzje o produkcji
    4. 7.3 Decyzje o wejściu i wyjściu w długim okresie
    5. 7.4 Efektywność rynków doskonale konkurencyjnych
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  9. 8 Monopol
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 8.1 Jak powstaje monopol: bariery wejścia
    3. 8.2 Jak maksymalizujący zyski monopol ustala produkcję i ceny
    4. Kluczowe pojęcia
    5. Podsumowanie
    6. Pytania sprawdzające
    7. Sprawdź wiedzę
    8. Ćwicz myślenie krytyczne
    9. Problemy
  10. 9 Konkurencja monopolistyczna i oligopol
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 9.1 Konkurencja monopolistyczna
    3. 9.2 Oligopol
    4. Kluczowe pojęcia
    5. Podsumowanie
    6. Pytania sprawdzające
    7. Sprawdź wiedzę
    8. Ćwicz myślenie krytyczne
    9. Problemy
  11. 10 Wprowadzenie do rynku czynników produkcji
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 10.1 Podaż i popyt na rynku pracy
    3. 10.2 Rynek pracy
    4. 10.3 Płace i zatrudnienie na niedoskonale konkurencyjnym rynku pracy
    5. 10.4 Dyskryminacja na rynku pracy
    6. 10.5 Popyt i podaż na rynku finansowym
    7. 10.6 System rynkowy jako efektywny mechanizm informacyjny
    8. Kluczowe pojęcia
    9. Podsumowanie
    10. Pytania sprawdzające
    11. Sprawdź wiedzę
    12. Ćwicz myślenie krytyczne
    13. Problemy
  12. 11 Zawodność rynku – państwo a biznes
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 11.1 Negatywne efekty zewnętrzne związane z problemem zanieczyszczenia środowiska
    3. 11.2 Publiczne sposoby rozwiązania problemu negatywnych efektów zewnętrznych
    4. 11.3 Prywatne sposoby rozwiązania problemu negatywnych efektów zewnętrznych
    5. 11.4 Dlaczego sektor prywatny nie inwestuje dostatecznych środków w innowacje
    6. 11.5 Dobra publiczne 
    7. 11.6 Fuzje przedsiębiorstw
    8. 11.7 Regulacje monopolu naturalnego
    9. 11.8 Problem niedoskonałej informacji i asymetrii informacji
    10. Kluczowe pojęcia
    11. Podsumowanie
    12. Pytania sprawdzające
    13. Sprawdź wiedzę
    14. Ćwicz myślenie krytyczne
    15. Problemy
  13. 12 Wpływ zmian klimatu na rozwój przedsiębiorstw
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 12.1 Zmiany klimatu i ich negatywne konsekwencje
    3. 12.2 Sposoby reakcji na zagrożenia związane z ryzykiem klimatycznym
    4. 12.3 Zrównoważony ład korporacyjny i ESG
    5. Kluczowe pojęcia
    6. Podsumowanie
    7. Pytania sprawdzające
    8. Sprawdź wiedzę
    9. Ćwicz myślenie krytyczne
  14. A Matematyka zastosowana w tym podręczniku
  15. B Krzywe obojętności
  16. C Wartość zaktualizowana
  17. Rozwiązania zadań
    1. Rozdział 1
    2. Rozdział 2
    3. Rozdział 3
    4. Rozdział 4
    5. Rozdział 5
    6. Rozdział 6
    7. Rozdział 7
    8. Rozdział 8
    9. Rozdział 9
    10. Rozdział 10
    11. Rozdział 11
    12. Rozdział 12
  18. Bibliografia
  19. Skorowidz nazwisk
  20. Skorowidz rzeczowy
  21. Skorowidz terminów obcojęzycznych
Zdjęcie przedstawia pielęgniarkę wykonującą zastrzyk.
Ilustracja 10.1 Ludzie często myślą o popycie i podaży wyłącznie w odniesieniu do dóbr i usług konsumpcyjnych, ale rynki pracy, np. pielęgniarek, i rynki kapitału również mogą być poddane takiej analizie. (Źródło: modyfikacja pracy „Fotos GOVBA"/Flickr Creative Commons)

Cel dydaktyczny rozdziału

Dzięki lekturze tego rozdziału dowiesz się:

  • Jakie czynniki wpływają na popyt i podaż na rynkach pracy
  • Jakie zmienne determinują popyt i podaż na rynkach finansowych
  • W jaki sposób mechanizm rynkowy tworzy efektywny system dystrybucji informacji wśród podmiotów ekonomicznych

Do przemyślenia

Pokolenie wyżu demograficznego wkracza w jesień życia

The Census Bureau, amerykański odpowiednik GUS-u, donosi, że w 2013 r. 20% populacji USA miało ponad 60 lat, co oznacza, że prawie 63 mln ludzi osiągnęło wiek, w którym będą potrzebować rozbudowanej opieki medycznej. W Polsce na koniec 2019 r. osób w wieku 60+ było 9 mln, a odsetek osób starszych w populacji naszego kraju wynosił 25,3%. Demografowie szacują, że w roku 2050 liczba seniorów zwiększy się do poziomu blisko 14 mln, link do danych znajdziesz tutaj.

W USA 74 mln ludzi urodzonych w czasie powojennego wyżu demograficznego (czyli w latach 1946–1964) właśnie osiągnęło wiek emerytalny. Wraz z upływem czasu zaczną dotykać ich dość powszechne dla tej grupy wiekowej problemy zdrowotne, takie jak choroby serca, zapalenie stawów i choroba Alzheimera, które mogą wymagać przedłużającej się hospitalizacji lub domowej opieki pielęgniarskiej. Starzenie się pokolenia wyżu demograficznego oraz postęp w technologiach ratujących i przedłużających życie zwiększą zapotrzebowanie na opiekę zdrowotną i pielęgniarską. Dodatkowo popyt ten pobudzi The Affordable Care Act (ustawa o przystępnej cenie opieki), rozszerzający dostęp do opieki zdrowotnej dla milionów Amerykanów.

Według Bureau of Labor Statistics (BLS) można oczekiwać, że liczba pracowników zatrudnionych w charakterze pielęgniarki i pielęgniarza w latach 2014–2024 w Stanach Zjednoczonych zwiększy się o 16%. Mediana rocznych wynagrodzeń (która w 2015 r. wyniosła 67 490 dol.) zapewne również wzrośnie. BLS prognozuje, że do 2022 r. pojawi się zapotrzebowanie na 439 tys. nowych etatów pielęgniarskich. Zgodnie z raportem przygotowanym przez Naczelną Izbę Pielęgniarek i Położnych w 2021 r. w Polsce zawody te wykonywało 261 tys. osób. Jednak w przeciwieństwie do prognoz formułowanych dla USA liczba pielęgniarek i położnych zatrudnionych w Polsce ma się zmniejszyć o 16 761 do 2025 r. i aż o 36 293 do roku 2030 niezależnie od rosnącego zapotrzebowania na opiekę; link do źródła.

Te dane mówią nam – ekonomistom – że rynek pracowników służby zdrowia, a w szczególności pielęgniarek i pielęgniarzy, stanie przed poważnymi wyzwaniami. Wprowadzony wcześniej sposób analizy podaży i popytu pomoże nam ocenić, jakie będą konsekwencje przedstawionych wyżej czynników dla rynku pracy zawodów medycznych. Omówimy je na końcu niniejszego rozdziału.

Prawa popytu i podaży nie dotyczą tylko rynków dóbr i usług. Odnoszą się do każdego rynku, na którym coś jest sprzedawane i kupowane, a więc również do rynków czynników produkcji, czyli pracy i kapitału. Rynki pracy to rynki pracowników lub miejsc pracy, a bardziej precyzyjnie – usług pracy. Rynki kapitałowe (usług finansowych) to rynki oszczędności lub pożyczek.

Gdy myślimy o krzywych popytu i podaży na rynkach dóbr i usług, łatwo wyobrazić sobie, kto zgłasza popyt i kto zapewnia podaż: przedsiębiorstwa wytwarzają i sprzedają swoje produkty, a gospodarstwa domowe je kupują. Kim są nabywcy i sprzedawcy na rynkach pracy i usług finansowych? Na rynkach pracy stroną podażową są osoby poszukujące pracy, czyli oferujące swe usługi pracy, podczas gdy przedsiębiorstwa i inni pracodawcy zatrudniający zgłaszają na nią popyt. Na rynkach finansowych z kolei każdy podmiot, który oszczędza, tworzy podaż kapitału niezbędnego do realizacji procesów produkcyjnych, a każdy, kto pożycza ten kapitał od innych (osoba fizyczna, przedsiębiorstwo lub rząd), tworzy na niego popyt.

Należysz do grona studentów, więc najprawdopodobniej albo już jesteś częścią rynku pracy (zapewne tworząc podaż, jakkolwiek możesz też kreować popyt, jeśli posiadasz własną firmę), albo wejdziesz na ten rynek w nieodległej przyszłości. Niniejszy rozdział pozwoli ci dostrzec, że rynki pracy i rynki finansowe możemy analizować za pomocą tych samych narzędzi, których używamy do analizy popytu i podaży na rynkach dóbr i usług konsumpcyjnych.

Cytowanie i udostępnianie

Chcesz zacytować, udostępnić albo zmodyfikować treść tej książki? Została ona wydana na licencji Uznanie autorstwa (CC BY) , która wymaga od Ciebie uznania autorstwa OpenStax.

Cytowanie i udostępnienia
  • Jeśli rozpowszechniasz tę książkę w formie drukowanej, umieść na każdej jej kartce informację:
    Treści dostępne za darmo na https://openstax.org/books/mikroekonomia-podstawy/pages/1-wprowadzenie-do-rozdzialu
  • Jeśli rozpowszechniasz całą książkę lub jej fragment w formacie cyfrowym, na każdym widoku strony umieść informację:
    Treści dostępne za darmo na https://openstax.org/books/mikroekonomia-podstawy/pages/1-wprowadzenie-do-rozdzialu
Cytowanie

© 12 wrz 2022 OpenStax. Treść książki została wytworzona przez OpenStax na licencji Uznanie autorstwa (CC BY) . Nazwa OpenStax, logo OpenStax, okładki OpenStax, nazwa OpenStax CNX oraz OpenStax CNX logo nie podlegają licencji Creative Commons i wykorzystanie ich jest dozwolone wyłącznie na mocy uprzedniego pisemnego upoważnienia przez Rice University.