Przejdź do treściPrzejdź do informacji o dostępnościMenu skrótów klawiszowych
Logo OpenStax
Mikroekonomia – Podstawy

1.2 Mikroekonomia i Makroekonomia

Mikroekonomia – Podstawy1.2 Mikroekonomia i Makroekonomia

Menu
Spis treści
  1. Przedmowa
  2. 1 Wstęp do mikroekonomii
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 1.1 Czym jest ekonomia i dlaczego jest ona ważna?
    3. 1.2 Mikroekonomia i Makroekonomia
    4. 1.3 Jak ekonomiści wykorzystują teorie i modele do zrozumienia problemów ekonomicznych
    5. 1.4 Jak zorganizować gospodarkę: przegląd systemów gospodarczych
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
  3. 2 Wybory w świecie rzadkości zasobów
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 2.1 Jak ludzie dokonują wyborów w oparciu o ograniczenia budżetowe
    3. 2.2 Krzywa możliwości produkcyjnych i wybory społeczne
    4. 2.3 Konfrontacja z zastrzeżeniami do podejścia ekonomicznego
    5. Kluczowe pojęcia
    6. Podsumowanie
    7. Pytania sprawdzające
    8. Sprawdź wiedzę
    9. Ćwicz myślenie krytyczne
    10. Problemy
  4. 3 Popyt i podaż
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 3.1 Podaż, popyt i równowaga na rynku dóbr i usług
    3. 3.2 Pozacenowe determinanty popytu i podaży
    4. 3.3 Czteroetapowy proces zmiany ceny i ilości równowagi na rynku
    5. 3.4 Cena maksymalna i cena minimalna
    6. 3.5 Popyt, podaż i efektywność
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Pytania sprawdzające
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Problemy
  5. 4 Elastyczność
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 4.1 Elastyczność cenowa popytu i podaży
    3. 4.2 Skrajne przypadki elastyczności
    4. 4.3 Elastyczność a cena
    5. 4.4 Pozacenowe parametry elastyczności
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  6. 5 Wybory konsumenta
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 5.1 Wybory konsumpcyjne
    3. 5.2 Jak zmiany dochodów wpływają na wybory konsumentów
    4. 5.3 Ekonomia behawioralna: inne podejście do wyborów konsumenckich
    5. Kluczowe pojęcia
    6. Podsumowanie
    7. Pytania sprawdzające
    8. Sprawdź wiedzę
    9. Ćwicz myślenie krytyczne
    10. Problemy
  7. 6 Teoria podaży, kosztów i struktur rynku
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 6.1 Koszty całkowite i księgowe, zysk księgowy i zysk ekonomiczny
    3. 6.2 Produkcja w krótkim okresie
    4. 6.3 Koszty w krótkim okresie
    5. 6.4 Produkcja w długim okresie
    6. 6.5 Koszty w długim okresie
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Pytania sprawdzające
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Problemy
  8. 7 Konkurencja doskonała
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 7.1 Specyfika konkurencji doskonałej jako struktury rynku
    3. 7.2 Jak przedsiębiorstwa doskonale konkurencyjne podejmują decyzje o produkcji
    4. 7.3 Decyzje o wejściu i wyjściu w długim okresie
    5. 7.4 Efektywność rynków doskonale konkurencyjnych
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  9. 8 Monopol
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 8.1 Jak powstaje monopol: bariery wejścia
    3. 8.2 Jak maksymalizujący zyski monopol ustala produkcję i ceny
    4. Kluczowe pojęcia
    5. Podsumowanie
    6. Pytania sprawdzające
    7. Sprawdź wiedzę
    8. Ćwicz myślenie krytyczne
    9. Problemy
  10. 9 Konkurencja monopolistyczna i oligopol
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 9.1 Konkurencja monopolistyczna
    3. 9.2 Oligopol
    4. Kluczowe pojęcia
    5. Podsumowanie
    6. Pytania sprawdzające
    7. Sprawdź wiedzę
    8. Ćwicz myślenie krytyczne
    9. Problemy
  11. 10 Wprowadzenie do rynku czynników produkcji
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 10.1 Podaż i popyt na rynku pracy
    3. 10.2 Rynek pracy
    4. 10.3 Płace i zatrudnienie na niedoskonale konkurencyjnym rynku pracy
    5. 10.4 Dyskryminacja na rynku pracy
    6. 10.5 Popyt i podaż na rynku finansowym
    7. 10.6 System rynkowy jako efektywny mechanizm informacyjny
    8. Kluczowe pojęcia
    9. Podsumowanie
    10. Pytania sprawdzające
    11. Sprawdź wiedzę
    12. Ćwicz myślenie krytyczne
    13. Problemy
  12. 11 Zawodność rynku – państwo a biznes
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 11.1 Negatywne efekty zewnętrzne związane z problemem zanieczyszczenia środowiska
    3. 11.2 Publiczne sposoby rozwiązania problemu negatywnych efektów zewnętrznych
    4. 11.3 Prywatne sposoby rozwiązania problemu negatywnych efektów zewnętrznych
    5. 11.4 Dlaczego sektor prywatny nie inwestuje dostatecznych środków w innowacje
    6. 11.5 Dobra publiczne 
    7. 11.6 Fuzje przedsiębiorstw
    8. 11.7 Regulacje monopolu naturalnego
    9. 11.8 Problem niedoskonałej informacji i asymetrii informacji
    10. Kluczowe pojęcia
    11. Podsumowanie
    12. Pytania sprawdzające
    13. Sprawdź wiedzę
    14. Ćwicz myślenie krytyczne
    15. Problemy
  13. 12 Wpływ zmian klimatu na rozwój przedsiębiorstw
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 12.1 Zmiany klimatu i ich negatywne konsekwencje
    3. 12.2 Sposoby reakcji na zagrożenia związane z ryzykiem klimatycznym
    4. 12.3 Zrównoważony ład korporacyjny i ESG
    5. Kluczowe pojęcia
    6. Podsumowanie
    7. Pytania sprawdzające
    8. Sprawdź wiedzę
    9. Ćwicz myślenie krytyczne
  14. A Matematyka zastosowana w tym podręczniku
  15. B Krzywe obojętności
  16. C Wartość zaktualizowana
  17. Rozwiązania zadań
    1. Rozdział 1
    2. Rozdział 2
    3. Rozdział 3
    4. Rozdział 4
    5. Rozdział 5
    6. Rozdział 6
    7. Rozdział 7
    8. Rozdział 8
    9. Rozdział 9
    10. Rozdział 10
    11. Rozdział 11
    12. Rozdział 12
  18. Bibliografia
  19. Skorowidz nazwisk
  20. Skorowidz rzeczowy
  21. Skorowidz terminów obcojęzycznych

Cel dydaktyczny

Po przeczytaniu tego podrozdziału będziesz w stanie:

  • Opisać, czym zajmuje się mikroekonomia
  • Określić zakres zainteresowań makroekonomii

Ekonomia zajmuje się dobrem wszystkich ludzi, zarówno pracujących, jak i pozostających bez pracy, tych o wysokich i tych o niskich dochodach. Dla ekonomistów konstatacja, iż produkcja użytecznych dóbr i usług może stwarzać problemy związane z zanieczyszczeniem środowiska, jest oczywista. Ekonomiści analizują, jak inwestycje w edukację pomagają rozwijać umiejętności pracowników. Ludzie zajmujący się zawodowo ekonomią opracowują metody pozwalające stwierdzić, kiedy duże przedsiębiorstwa lub największe związki zawodowe działają w sposób korzystny dla całego społeczeństwa, a kiedy ich posunięcia przynoszą korzyść wyłącznie ich właścicielom lub członkom organizacji. Ekonomiści zastanawiają się również, jak wydatki rządowe, podatki i regulacje wpływają na decyzje dotyczące produkcji i konsumpcji.

Powinno być już jasne, że ekonomia obejmuje znaczną liczbę zagadnień. Możemy podzielić ten obszar zainteresowań na dwie części. Mikroekonomia (ang. microeconomics) skupia się na działaniach poszczególnych podmiotów w gospodarce, takich jak gospodarstwa domowe, pracownicy i przedsiębiorstwa. Makroekonomia (ang. macroeconomics) natomiast koncentruje się na całościowym spojrzeniu na gospodarkę. Obszar jej zainteresowań tworzą zagadnienia takie, jak wzrost produkcji, liczba bezrobotnych, wzrost cen, saldo budżetu i szerzej – sektora finansów publicznych oraz poziom eksportu i importu. Mikroekonomia i makroekonomia nie są odrębnymi dyscyplinami naukowymi, ale raczej komplementarnymi sposobami analizowania tego, co dzieje się w gospodarce. W dalszej części tego rozdziału wrócimy jeszcze do kwestii rozróżnienia między mikro- a makroekonomią i pokażemy, w jaki sposób metoda pracy ekonomistów wpływa na obszar zainteresowań obu sposobów analizy.

Aby zrozumieć, dlaczego obie perspektywy – mikro- i makroekonomiczna – są przydatne, rozważ problem badania ekosystemu biologicznego, jakim jest jezioro. Jedna z osób badających akwen może skupić się na konkretnych zagadnieniach: pewnych rodzajach glonów lub roślin; cechach poszczególnych ryb lub ślimaków; albo drzew porastających brzegi. Inna może potraktować obiekt badań całościowo: przeanalizować łańcuchy pokarmowe, zastanowić się, dzięki czemu ekosystem pozostaje w ogólnej równowadze i w jaki sposób zmiany w środowisku wpływają na tę równowagę. Oba podejścia są przydatne, przedmiotem obu jest to samo jezioro, ale punkty widzenia są różne. W podobny sposób mikro- i makroekonomia biorą pod lupę tę samą gospodarkę, ale każda z nich ma inną perspektywę.

Niezależnie od tego, czy zajmujesz się zbiornikami wodnymi, czy ekonomią, spostrzeżenia mikro i makro powinny się ze sobą łączyć. Podczas badania jeziora mikrospostrzeżenia na temat poszczególnych gatunków ułatwiają zrozumienie zależności w ramach łańcucha pokarmowego, podczas gdy makrospostrzeżenia dotyczące zależności między biocenozą i biotopem pomagają wyjaśnić dostosowania anatomiczne i fizjologiczne poszczególnych roślin i zwierząt zamieszkujących ten ekosystem.

W ekonomii na decyzje poszczególnych przedsiębiorstw wpływa to, czy gospodarka w skali makro działa sprawnie. Na przykład przedsiębiorstwa będą bardziej skłonne do zatrudniania pracowników, jeśli cała gospodarka będzie się dobrze rozwijać. Z kolei efekty makro ostatecznie zależą od decyzji mikroekonomicznych podejmowanych przez poszczególne gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa.

Mikroekonomia

Od czego zależy sposób wydatkowania przez gospodarstwa domowe i pojedyncze osoby ich budżetów? Jaka kombinacja towarów i usług będzie najlepiej odpowiadać ich potrzebom i pragnieniom, a przy tym uwzględniać ograniczenia budżetowe, w ramach których muszą funkcjonować? W jaki sposób ludzie decydują, czy chcą pracować, a jeśli tak, to czy zamierzają pracować w pełnym, czy niepełnym wymiarze godzin? Jak podejmowane są decyzje dotyczące tego, ile zaoszczędzić na przyszłość lub czy bezpiecznie jest pożyczać, aby wydawać więcej, niż się aktualnie zarabia?

Jakie czynniki decydują o tym, co jest produkowane w danym przedsiębiorstwie i jaki będzie wolumen produkcji w konkretnym okresie? Co determinuje poziom cen, po jakich przedsiębiorstwo sprzedaje swoje towary? Co decyduje o tym, w jaki sposób przedsiębiorstwo będzie wytwarzać swoje produkty? Od czego zależy, ilu pracowników zatrudni? Jak firma będzie finansować własną działalność? W jakiej sytuacji zdecyduje się ją rozszerzyć, zawęzić, a nawet zakończyć? Ten podręcznik pozwoli na zapoznanie się z teorią zachowań konsumentów, sposobami i zasadami funkcjonowania przedsiębiorstw, pokaże sposób działania rynków pracy i rynków innych czynników produkcji. Umożliwi także odpowiedź na pytanie, dlaczego rynki czasami nie funkcjonują prawidłowo.

Makroekonomia

Od czego zależy poziom aktywności ekonomicznej w społeczeństwie? Innymi słowy, co decyduje o tym, ile dóbr i usług faktycznie produkuje dany kraj? Jakie czynniki determinują liczbę dostępnych w gospodarce miejsc pracy? Co wyznacza standard życia społeczeństwa? Co powoduje, że gospodarka przyspiesza lub zwalnia, notując wzrost lub spadek zatrudnienia? I wreszcie co sprawia, że gospodarka rozwija się w długim okresie? To tylko niektóre z zagadnień stanowiących przedmiot rozważań makroekonomistów, które są omawiane w każdym podręczniku do makroekonomii. Przekraczają one jednak obszar zainteresowania uwzględniony w niniejszej publikacji.

Cytowanie i udostępnianie

Chcesz zacytować, udostępnić albo zmodyfikować treść tej książki? Została ona wydana na licencji Uznanie autorstwa (CC BY) , która wymaga od Ciebie uznania autorstwa OpenStax.

Cytowanie i udostępnienia
  • Jeśli rozpowszechniasz tę książkę w formie drukowanej, umieść na każdej jej kartce informację:
    Treści dostępne za darmo na https://openstax.org/books/mikroekonomia-podstawy/pages/1-wprowadzenie-do-rozdzialu
  • Jeśli rozpowszechniasz całą książkę lub jej fragment w formacie cyfrowym, na każdym widoku strony umieść informację:
    Treści dostępne za darmo na https://openstax.org/books/mikroekonomia-podstawy/pages/1-wprowadzenie-do-rozdzialu
Cytowanie

© 12 wrz 2022 OpenStax. Treść książki została wytworzona przez OpenStax na licencji Uznanie autorstwa (CC BY) . Nazwa OpenStax, logo OpenStax, okładki OpenStax, nazwa OpenStax CNX oraz OpenStax CNX logo nie podlegają licencji Creative Commons i wykorzystanie ich jest dozwolone wyłącznie na mocy uprzedniego pisemnego upoważnienia przez Rice University.