Cel dydaktyczny
Po przeczytaniu tego podrozdziału będziesz w stanie:
- 1 zdefiniować zarządzanie łańcuchem dostaw (SCM),
- 2 wyjaśnić związek marketingu z zarządzaniem łańcuchem dostaw,
- 3 opisać wybrane funkcje zarządzania łańcuchem dostaw.
Definicja zarządzania łańcuchem dostaw
Łańcuch dostaw (ang. supply chain) to proces obejmujący całość działań związanych z dostarczeniem klientowi produktu, począwszy od pozyskiwania niezbędnych surowców, aż po dostawę gotowego produktu do klienta. Firmy posiadające efektywne łańcuchy dostaw wiedzą, że kluczowe jest przyjęcie orientacji skupionej na potrzebach klienta. Zarządzanie wszystkimi etapami musi odbywać się z nadrzędnym celem tworzenia i dostarczania wartości dla ostatecznego odbiorcy.
Zarządzanie łańcuchem dostaw (ang. supply chain management, SCM) to proces koordynacji działań wszystkich uczestników i aktywności w łańcuchu, od pozyskiwania i przetwarzania surowców na gotowe wyroby, przez ich dystrybucję, aż po dostarczenie do wybranych grup konsumentów.
Związek marketingu z zarządzaniem łańcuchem dostaw
Marketing obejmuje kreowanie i dostarczanie produktów odpowiadających na potrzeby konsumentów. Firmy realizują swoją obietnicę wartości dla konsumentów poprzez cechy i korzyści samego produktu. Spełnienie obietnicy dostarczenia wartości przez firmę rozpoczyna się od współpracy z odpowiednimi kooperantami, którzy dostarczają materiały i składniki, pomagając firmom wypełnić ich obietnicę.
Przykładem jest brytyjska marka Biona Organic, której produkty sprzedawane są w ponad 30 krajach. Biona to uznany producent ekologicznych produktów spożywczych, w tym szerokiej gamy pieczywa, które jest wytwarzane z certyfikowanych składników. Marka zbudowała swoją reputację na dostarczaniu produktów wysokiej jakości, wytwarzanych w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju i ekologicznego rolnictwa.
Biona Organic kładzie duży nacisk na wybór dostawców, którzy nie tylko posiadają certyfikaty ekologiczne, ale także podzielają filozofię marki dotyczącą ochrony środowiska i promowania zdrowego stylu życia. Dzięki ścisłej współpracy z rolnikami i producentami składników Biona zapewnia, że wszystkie jej produkty, w tym pieczywo, powstają z najlepszych, naturalnych surowców, bez użycia chemicznych dodatków czy polepszaczy.
Dzięki swojemu zaangażowaniu w jakość i zrównoważony rozwój Biona Organic zyskała uznanie wśród konsumentów na całym kontynencie europejskim, stając się symbolem zdrowej żywności i ekologicznych praktyk produkcyjnych. Jej wyroby są dostępne w wielu sklepach ze zdrową żywnością, supermarketach oraz za pośrednictwem platform e-commerce, co umożliwia szeroki dostęp dla konsumentów poszukujących zdrowych i świadomych wyborów żywności.9
Funkcje zarządzania łańcuchem dostaw
Zarządzanie łańcuchem dostaw obejmuje pięć głównych funkcji. Są to: zakupy, operacje, logistyka, zarządzanie zasobami oraz przepływ informacji (patrz Ilustracja 17.12). Dobre łańcuchy dostaw realizują te funkcje w sposób, który efektywnie zaspokaja pragnienia i potrzeby ostatecznych konsumentów.
Zakupy
Zakupy (ang. purchasing) to proces pozyskiwania surowców potrzebnych do wytwarzania produktów. Surowce są nabywane od dostawców, którzy powinni zagwarantować ich dostawę zgodnie z planem produkcji określonym przez producenta. Aby zapewnić terminowość zaopatrzenia, niezbędna jest ścisła współpraca i koordynacja między firmami produkcyjnymi a dostawcami.
Na przykład lody Ben & Jerry’s o smaku Strawberry Cheesecake, dostępne też na polskim rynku, składają się m.in. ze śmietanki, wody, cukru, olejów roślinnych, żółtka jaj, skrobi kukurydzianej i mąki pszennej.10 Ben & Jerry’s musi dokładnie przewidzieć zapotrzebowanie na składniki niezbędne do produkcji tego smaku, aby ich ilości były zgodne z popytem na produkt. Firma dokonuje analizy czynników takich jak całkowita liczba zamówień oraz szybkość obrotu zapasami produktu, co pomaga w prognozowaniu potrzebnych ilości zamawianych składników.
Operacje
Operacje (ang. operations) to całość działań, które firma podejmuje na co dzień w celu utrzymania działalności, w tym prace badawczo-rozwojowe, związane z wytwarzaniem produktów oraz kontrolą ich jakości. Przed zakupem materiałów i rozpoczęciem procesu produkcyjnego niezbędne jest dokonanie prognozy popytu na produkty firmy. Prognozowanie to proces estymacji liczby jednostek produktu, które zostaną sprzedane w określonym czasie. Jest powiązane z zarządzaniem zapasami oraz planami produkcyjnymi, aby zapewnić, że firma jest odpowiednio przygotowana operacyjnie do wytworzenia właściwej ilości produktów spełniających oczekiwania konsumentów.
Logistyka
Logistyka (ang. logistics) to funkcja obejmująca planowanie, koordynację i kontrolę wszystkich działań w ramach łańcucha dostaw, w tym magazynowania, zarządzania zapasami i transportu. Firmy wchodzące w skład łańcucha dostaw muszą prowadzić skuteczną komunikację, aby zapewnić, że produkty są dostarczane do klientów terminowo i efektywnie, dokładnie w takiej formie, jakiej oczekują klienci. Na przykład konsumenci spodziewają się, że frytki serwowane w McDonald’s będą się charakteryzować określonym smakiem. Dostawcy oraz pośrednicy w kanale dystrybucji współpracują, aby sprostać oczekiwaniom. Efektywne zarządzanie logistyczne ma kluczowe znaczenie w realizacji tego celu.
Zarządzanie zasobami
Zarządzanie zasobami (ang. resource management) to planowanie, organizowanie i kontrolowanie zasobów. Zaliczamy do nich m.in. surowce, technologię i pracowników koniecznych do przekształcenia surowców i materiałów w gotowe produkty. Skuteczne zarządzanie łańcuchem dostaw wymaga właściwego dopasowania zasobów do operacji w łańcuchu dostaw, aby zoptymalizować cały system.
Przepływ informacji
Przepływ informacji (ang. information workflow) to funkcja w ramach zarządzania łańcuchem dostaw, która wiąże się z wymianą informacji między uczestnikami łańcucha dostaw. Nieefektywny przepływ informacji lub niedostateczna komunikacja mogą skutkować zakłóceniami, opóźnieniami i pomyłkami, negatywnie wpływając na cały proces. Dobrze zorganizowana wymiana informacji na wszystkich etapach łańcucha dostaw gwarantuje, że odpowiednie podmioty dysponują danymi umożliwiającymi podjęcie trafnych decyzji w optymalnym momencie.
Sięgnij po więcej
Zarządzanie łańcuchem dostaw
Aby dowiedzieć się więcej na temat zarządzania łańcuchem dostaw, zapoznaj się z następującym artykułem i filmem: „IBM i zarządzanie łańcuchem dostaw”.
Sprawdź wiedzę
Nadszedł czas, aby sprawdzić zrozumienie pojęć omawianych w tym podrozdziale. Na końcu książki znajduje się klucz z odpowiedziami, który pomoże ci ocenić stopień przyswojenia materiału.
________ obejmuje zarządzanie wszystkimi uczestnikami łańcucha i działaniami firmy, począwszy od pozyskiwania i przekształcania surowców w gotowe wyroby aż po ich dystrybucję do docelowych konsumentów
- logistyka
- zintegrowane zarządzanie logistyką
- zarządzanie łańcuchem dostaw
- magazynowanie
Która z poniższych wypowiedzi najlepiej ilustruje rolę, jaką marketing odgrywa w zarządzaniu łańcuchem dostaw?
- aby firmy mogły zrealizować swoją obietnicę wartości dla konsumentów, muszą zapewnić, że wszystkie działania i uczestnicy łańcucha dostaw są zjednoczeni w dążeniu do dostarczania wartości dla konsumentów
- firmy muszą dostosować ceny swoich produktów, biorąc pod uwagę łańcuch dostaw, aby zapewnić sobie rentowność
- firmy powinny promować swoje produkty wśród uczestników łańcucha dostaw, aby uzyskać ich partnerstwo
- firmy powinny współpracować wyłącznie z tymi uczestnikami łańcucha dostaw, którzy oferują oszczędności czasu i kosztów w procesie dystrybucji produktów, ponieważ to oszczędności są najistotniejsze dla klientów
Firmy produkcyjne wykorzystują surowce i materiały do wytwarzania produktów, które sprzedają. W tym celu realizują funkcję ________
- zarządzania zapasami
- zarządzania łańcuchem dostaw
- transportu
- zakupów
________ obejmuje(ą) pracę, surowce oraz technologię, które są potrzebne do przemieszczania produktów od ich fazy surowcowej do gotowych wyrobów dostępnych do użycia/spożycia
- zakupy
- logistyka
- prognozowanie
- zasoby
________ to funkcja zarządzania łańcuchem dostaw, która dotyczy sposobu, w jaki informacje wędrują między członkami łańcucha dostaw
- przepływ informacji
- prognozowanie
- logistyka
- zarządzanie zasobami