Przejdź do treściPrzejdź do informacji o dostępnościMenu skrótów klawiszowych
Logo OpenStax

Spis treści
  1. Przedmowa
  2. 1 Wstęp do makroekonomii
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 1.1 PKB, czyli jak mierzyć kondycję gospodarki?
    3. 1.2 Przeliczanie wartości nominalnych na realne
    4. 1.3 Śledzenie zmian realnego PKB w czasie
    5. 1.4 Porównywanie PKB w różnych krajach
    6. 1.5 Czy za pomocą PKB można zmierzyć dobrobyt?
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Pytania sprawdzające
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Problemy
  3. 2 Wzrost gospodarczy
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 2.1 Współczesny wzrost gospodarczy
    3. 2.2 Wydajność pracy a wzrost gospodarczy
    4. 2.3 Czynniki wzrostu gospodarczego
    5. 2.4 Konwergencja dochodowa
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  4. 3 Bezrobocie
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 3.1 W jaki sposób ekonomiści definiują i obliczają stopę bezrobocia 
    3. 3.2 Zmiany poziomu bezrobocia
    4. 3.3 Przyczyny bezrobocia w krótkim okresie
    5. 3.4 Przyczyny bezrobocia w długim okresie
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  5. 4 Inflacja
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 4.1 Pomiar inflacji
    3. 4.2 Jak mierzyć zmianę kosztów utrzymania?
    4. 4.3 Zmiany inflacji na świecie
    5. 4.4 Zamieszanie wokół inflacji
    6. 4.5 Indeksacja i jej ograniczenia
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Pytania sprawdzające
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Problemy
  6. 5 Handel zagraniczny i przepływy kapitałowe
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 5.1 Obliczanie bilansu handlowego
    3. 5.2 Bilans handlowy w kontekście historycznym
    4. 5.3 Bilans handlowy i przepływy kapitału
    5. 5.4 Tożsamość krajowych oszczędności i inwestycji
    6. 5.5 Czy deficyt handlowy ma jakieś zalety?
    7. 5.6 Różnica między saldem bilansu handlowego a poziomem wymiany handlowej
    8. Kluczowe pojęcia
    9. Podsumowanie
    10. Pytania sprawdzające
    11. Sprawdź wiedzę
    12. Ćwicz myślenie krytyczne
    13. Problemy
  7. 6 Makroekonomiczne krzywe popytu i podaży
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 6.1 Popyt i podaż z perspektywy makroekonomicznej
    3. 6.2 Model popytu globalnego i podaży globalnej (AD-AS)
    4. 6.3 Przesunięcie krzywej podaży globalnej 
    5. 6.4 Przesunięcie krzywej popytu globalnego
    6. 6.5 Jak model AD-AS wyjaśnia tempo wzrostu gospodarczego, stopę bezrobocia i zmiany inflacji
    7. 6.6 Prawa Keynesa i Saya w modelu AD-AS
    8. Kluczowe pojęcia
    9. Podsumowanie
    10. Pytania sprawdzające
    11. Sprawdź wiedzę
    12. Ćwicz myślenie krytyczne
    13. Problemy
  8. 7 Model keynesowski
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 7.1 Popyt globalny w modelu keynesowskim
    3. 7.2 Najważniejsze elementy modelu keynesowskiego
    4. 7.3 Krzywa Phillipsa
    5. 7.4 Funkcjonowanie rynku z perspektywy keynesowskiej
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
  9. 8 Model neoklasyczny
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 8.1 Podstawy podejścia neoklasycznego
    3. 8.2 Wpływ podejścia neoklasycznego na politykę fiskalną i pieniężną
    4. 8.3 Poszukiwanie równowagi między modelem keynesowskim a neoklasycznym
    5. Kluczowe pojęcia
    6. Podsumowanie
    7. Pytania sprawdzające
    8. Sprawdź wiedzę
    9. Ćwicz myślenie krytyczne
    10. Problemy
  10. 9 Pieniądz i system bankowy
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 9.1 Definicja pieniądza i jego funkcji
    3. 9.2 Agregaty pieniężne M1, M2 i M3
    4. 9.3 Funkcje banków
    5. 9.4 Jak banki kreują pieniądz
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  11. 10 Bank centralny i polityka monetarna
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 10.1 Zadania banku centralnego
    3. 10.2 Jak bank centralny wprowadza politykę pieniężną
    4. 10.3 Wpływ polityki pieniężnej na sytuację w gospodarce
    5. 10.4 Pułapki polityki pieniężnej
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  12. 11 Bilans płatniczy i kursy walutowe
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 11.1 Jak działają rynki walutowe
    3. 11.2 Przesunięcia krzywych popytu i podaży na rynkach walutowych
    4. 11.3 Skutki makroekonomiczne zmian kursów walutowych
    5. 11.4 Polityki kursowe
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  13. 12 Polityka fiskalna
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 12.1 Wydatki państwa
    3. 12.2 Deficyt i dług publiczny
    4. 12.3 Dyskrecjonalna polityka fiskalna wykorzystywana do walki z recesją, bezrobociem i inflacją
    5. 12.4 Automatyczne stabilizatory koniunktury
    6. 12.5 Realne wyzwania wykorzystywania dyskrecjonalnej polityki fiskalnej
    7. 12.6 Polityka zrównoważonego budżetu: za i przeciw
    8. Kluczowe pojęcia
    9. Podsumowanie
    10. Pytania sprawdzające
    11. Sprawdź wiedzę
    12. Ćwicz myślenie krytyczne
    13. Problemy
  14. 13 Wpływ polityki fiskalnej na gospodarkę
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 13.1 Wpływ długu publicznego na bilans handlowy i inwestycje
    3. 13.2 Polityka fiskalna a bilans handlowy
    4. 13.3 Jak dług publiczny wpływa na oszczędności prywatne
    5. 13.4 Polityka fiskalna, inwestycje i wzrost gospodarczy
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  15. 14 Ekonomia rozwoju - zróżnicowanie polityki ekonomicznej na świecie
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 14.1 Zróżnicowanie gospodarek na świecie
    3. 14.2 Wzrost poziomu życia
    4. 14.3 Przyczyny bezrobocia na świecie
    5. 14.4 Przyczyny inflacji w różnych krajach i regionach
    6. 14.5 Obawy dotyczące pogorszenia konkurencyjności międzynarodowej
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Pytania sprawdzające
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Problemy
  16. 15 Teoria handlu międzynarodowego
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 15.1 Przewaga absolutna i komparatywna
    3. 15.2 Co się stanie, gdy kraj ma przewagę absolutną w produkcji wszystkich dóbr?
    4. 15.3 Handel wewnątrzgałęziowy między podobnymi gospodarkami
    5. 15.4 Korzyści z ograniczenia barier w handlu międzynarodowym
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  17. 16 Globalizacja i protekcjonizm
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 16.1 Protekcjonizm: pośrednia subwencja od konsumentów dla producentów
    3. 16.2 Handel międzynarodowy i jego wpływ na miejsca pracy, płace i warunki pracy
    4. 16.3 Argumenty na rzecz ograniczenia importu
    5. 16.4 Jak rządy wdrażają politykę handlową: globalnie, regionalnie i na szczeblu krajowym
    6. 16.5 Kompromisy w polityce handlowej
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Pytania sprawdzające
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Problemy
  18. A Matematyka zastosowana w tym podręczniku
  19. B Model dochodowo-wydatkowy
  20. Rozwiązania zadań
    1. Rozdział 1
    2. Rozdział 2
    3. Rozdział 3
    4. Rozdział 4
    5. Rozdział 5
    6. Rozdział 6
    7. Rozdział 7
    8. Rozdział 8
    9. Rozdział 9
    10. Rozdział 10
    11. Rozdział 11
    12. Rozdział 12
    13. Rozdział 13
    14. Rozdział 14
    15. Rozdział 15
    16. Rozdział 16
  21. Bibliografia
  22. Skorowidz nazwisk
  23. Skorowidz rzeczowy
  24. Skorowidz terminów obcojęzycznych
1.

Rewolucja przemysłowa odnosi się do okresu powszechnego wykorzystywania urządzeń napędzanych energią oraz zmian gospodarczych i społecznych, które nastąpiły w pierwszej połowie XIX w. Coraz bardziej skomplikowane maszyny – takie jak silnik parowy czy krosno elektryczne – wykonywały zadania, do których wcześniej potrzeba było ogromnej liczby robotników. Rewolucja przemysłowa rozpoczęła się w Wielkiej Brytanii, a wkrótce objęła Stany Zjednoczone, Niemcy i inne kraje.

2.

Prawa własności to prawa jednostek i firm do posiadania własności i korzystania z niej według własnego uznania. Prawo własności daje możliwość jeżdżenia swoim samochodem na uczelnię lub na wakacje. Natomiast swoboda zawierania umów opiera się na prawach własności i pozwala jednostkom na zawieranie umów z innymi podmiotami w zakresie korzystania z ich własności, zapewniając możliwość odwołania się do systemu prawnego w przypadku ich nieprzestrzegania. W wypadku powyższego przykładu swoboda zawierania umów oznacza, że możesz wykorzystać swój samochód do odpłatnego podwożenia kolegów na zajęcia, a jeśli nie będą chcieli uiścić zapłaty, masz prawo odwołać się do sądu. Wzrost gospodarczy, czyli powiększanie się wolumenu produkcji, to zjawisko nieodłącznie związane ze wzrostem dochodów i rosnącym standardem życia. Aby występował, społeczeństwa muszą stworzyć środowisko prawne, które daje jednostkom możliwość pełnego i najlepszego możliwego wykorzystania ich własności (gwarantując nie tylko prawo do posiadania samochodu, ale również do wykorzystania go do odpłatnego świadczenia usług), w tym prawo do najmu lub sprzedaży tej własności. Bez systemu prawnego, który wspomaga egzekwowanie umów, ludzie nie byliby skłonni do ich zawierania ze względu na ryzyko braku zapłaty. Utrudniłoby to prowadzenie działalności gospodarczej i spowolniło wzrost gospodarczy.

3.

Tak. Ponieważ produktywność to wartość produkcji na jednostkę nakładu, możemy ją mierzyć, obliczając PKB (produkcja) przypadający na pracownika (jednostka nakładu pracy).

4.

Za 20 lat Stany Zjednoczone będą miały dochód równy: 10 000 × (1 + 0,01) × 20 = 12 201,90 dol., a Korea Południowa: 10 000 × (1 + 0,04) × 20 = 21 911,23 dol. Dochód Korei Południowej wzrósł ponaddwukrotnie, zaś USA jedynie o nieco ponad 20%.

5.

Zgodnie z podejściem ilościowym najważniejszymi czynnikami wzrostu są intensyfikacja kapitału (zarówno ludzkiego, jak i fizycznego) oraz zmiany technologiczne. Wydaje się, że kluczowe jest jednak to, w jaki sposób przywołane czynniki wzrostu ze sobą współdziałają.

6.

Państwo może wspierać wzrost gospodarczy, inwestując w kapitał ludzki poprzez system edukacji, budując infrastrukturę dla transportu i handlu, stymulując inwestycje prywatne poprzez obniżenie podatków od zysków kapitałowych, tworząc specjalne strefy ekonomiczne, które przyciągają inwestorów, oraz inwestując w badania i rozwój.

7.

Edukacja, polityka podatkowa, infrastruktura, specjalne strefy ekonomiczne.

8.

Dobrym przykładem jest biegacz, który podjął trud dogonienia czołówki wyścigu. Jeśli pomimo dużego wysiłku nie zdołał tego dokonać, będzie wyczerpany fizycznie i psychicznie, a poczucie, że tak ciężkie starania poszły na marne, zapewne będzie dojmujące. Nadrabianie zaległości jest zazwyczaj bardziej obciążające niż utrzymanie pozycji na czele stawki.

9.
  1. Nie. Spadek inwestycji podejmowanych przez przedsiębiorstwa zmniejsza wartość kapitału rzeczowego przypadającą na jednego zatrudnionego.
  2. Nie ma bezpośredniego związku między rozwojem handlu międzynarodowego a wzrostem wartości kapitału na jednego zatrudnionego. Można sobie wprawdzie wyobrazić sytuację, w której handel mógłby prowadzić do intensyfikacji kapitału (np. gdyby napływ kapitału międzynarodowego finansujący deficyt handlowy prowadził do wzrostu inwestycji w kapitał rzeczowy), ale ogólnie rzecz biorąc, odpowiedź brzmi: nie.
  3. Tak. Intensyfikacja kapitału odnosi się do wzrostu wartości kapitału rzeczowego lub ludzkiego w przeliczeniu na zatrudnionego. Kształcenie ustawiczne lub jakakolwiek forma rozwijania kwalifikacji przez osoby dorosłe zwiększa wartość kapitału ludzkiego w gospodarce, a więc powoduje jego intensyfikację.
10.

Renta zacofania pozwala na szybsze tempo wzrostu ze względu na proces konwergencji, a także relatywnie niskokosztową adaptację nowych technologii, które zostały opracowane w krajach będących liderami technologicznymi. Choć bycie zacofanym z natury rzeczy nie jest dobre, Alexander Gerschenkron podkreślił, że istnieją pewne korzyści, np. związane z adaptowaniem bardziej wydajnych technologii i pomijaniem etapów pośrednich, które pomagają krajom nadrabiającym zaległości.

11.

Intensyfikacja kapitału, niejako z definicji, powinna prowadzić do malejącej produktywności krańcowej, ponieważ inwestujesz coraz więcej, ale używasz tych samych metod produkcji, co prowadzi do spadku wartości dodatkowego produktu pojawiającego się dzięki inwestycjom. Jest to widoczne na funkcji produkcji jako ruch wzdłuż jej wykresu. Ulepszanie technologii nie powinno prowadzić do zmniejszenia krańcowych przyrostów produkcji, ponieważ znajdujesz nowe i bardziej efektywne sposoby wykorzystania tych samych zasobów kapitału rzeczowego i ludzkiego. Można to zobrazować jako przesuwanie funkcji produkcji na coraz wyższe położenie.

12.

W gospodarkach o wysokim dochodzie malejąca produktywność krańcowa inwestycji w kapitał rzeczowy i ludzki jest rekompensowana postępem technologicznym, który ma charakter ciągły, dzięki efektywnym instytucjom, takim jak prawa własności gwarantujące korzyści z dokonywanych wynalazków i swoboda zawierania umów. Niemal niewyczerpany strumień innowacji technologicznych może tym samym stanowić przeciwwagę dla malejących korzyści krańcowych z inwestycji w kapitał ludzki i rzeczowy. W rezultacie wzrost produktywności wynikający z nowych osiągnięć technologicznych nie będzie spowalniał, ponieważ nowe metody produkcji zostaną wdrożone stosunkowo szybko i przy bardzo niskich kosztach krańcowych.

Cytowanie i udostępnianie

Chcesz zacytować, udostępnić albo zmodyfikować treść tej książki? Została ona wydana na licencji Uznanie autorstwa (CC BY) , która wymaga od Ciebie uznania autorstwa OpenStax.

Cytowanie i udostępnienia
  • Jeśli rozpowszechniasz tę książkę w formie drukowanej, umieść na każdej jej kartce informację:
    Treści dostępne za darmo na https://openstax.org/books/makroekonomia-podstawy/pages/1-wprowadzenie-do-rozdzialu
  • Jeśli rozpowszechniasz całą książkę lub jej fragment w formacie cyfrowym, na każdym widoku strony umieść informację:
    Treści dostępne za darmo na https://openstax.org/books/makroekonomia-podstawy/pages/1-wprowadzenie-do-rozdzialu
Cytowanie

© 19 paź 2023 OpenStax. Treść książki została wytworzona przez OpenStax na licencji Uznanie autorstwa (CC BY) . Nazwa OpenStax, logo OpenStax, okładki OpenStax, nazwa OpenStax CNX oraz OpenStax CNX logo nie podlegają licencji Creative Commons i wykorzystanie ich jest dozwolone wyłącznie na mocy uprzedniego pisemnego upoważnienia przez Rice University.