Przejdź do treściPrzejdź do informacji o dostępnościMenu skrótów klawiszowych
Logo OpenStax
Makroekonomia - Podstawy

16.5 Kompromisy w polityce handlowej

Makroekonomia - Podstawy16.5 Kompromisy w polityce handlowej

Spis treści
  1. Przedmowa
  2. 1 Wstęp do makroekonomii
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 1.1 PKB, czyli jak mierzyć kondycję gospodarki?
    3. 1.2 Przeliczanie wartości nominalnych na realne
    4. 1.3 Śledzenie zmian realnego PKB w czasie
    5. 1.4 Porównywanie PKB w różnych krajach
    6. 1.5 Czy za pomocą PKB można zmierzyć dobrobyt?
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Pytania sprawdzające
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Problemy
  3. 2 Wzrost gospodarczy
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 2.1 Współczesny wzrost gospodarczy
    3. 2.2 Wydajność pracy a wzrost gospodarczy
    4. 2.3 Czynniki wzrostu gospodarczego
    5. 2.4 Konwergencja dochodowa
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  4. 3 Bezrobocie
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 3.1 W jaki sposób ekonomiści definiują i obliczają stopę bezrobocia 
    3. 3.2 Zmiany poziomu bezrobocia
    4. 3.3 Przyczyny bezrobocia w krótkim okresie
    5. 3.4 Przyczyny bezrobocia w długim okresie
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  5. 4 Inflacja
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 4.1 Pomiar inflacji
    3. 4.2 Jak mierzyć zmianę kosztów utrzymania?
    4. 4.3 Zmiany inflacji na świecie
    5. 4.4 Zamieszanie wokół inflacji
    6. 4.5 Indeksacja i jej ograniczenia
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Pytania sprawdzające
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Problemy
  6. 5 Handel zagraniczny i przepływy kapitałowe
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 5.1 Obliczanie bilansu handlowego
    3. 5.2 Bilans handlowy w kontekście historycznym
    4. 5.3 Bilans handlowy i przepływy kapitału
    5. 5.4 Tożsamość krajowych oszczędności i inwestycji
    6. 5.5 Czy deficyt handlowy ma jakieś zalety?
    7. 5.6 Różnica między saldem bilansu handlowego a poziomem wymiany handlowej
    8. Kluczowe pojęcia
    9. Podsumowanie
    10. Pytania sprawdzające
    11. Sprawdź wiedzę
    12. Ćwicz myślenie krytyczne
    13. Problemy
  7. 6 Makroekonomiczne krzywe popytu i podaży
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 6.1 Popyt i podaż z perspektywy makroekonomicznej
    3. 6.2 Model popytu globalnego i podaży globalnej (AD-AS)
    4. 6.3 Przesunięcie krzywej podaży globalnej 
    5. 6.4 Przesunięcie krzywej popytu globalnego
    6. 6.5 Jak model AD-AS wyjaśnia tempo wzrostu gospodarczego, stopę bezrobocia i zmiany inflacji
    7. 6.6 Prawa Keynesa i Saya w modelu AD-AS
    8. Kluczowe pojęcia
    9. Podsumowanie
    10. Pytania sprawdzające
    11. Sprawdź wiedzę
    12. Ćwicz myślenie krytyczne
    13. Problemy
  8. 7 Model keynesowski
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 7.1 Popyt globalny w modelu keynesowskim
    3. 7.2 Najważniejsze elementy modelu keynesowskiego
    4. 7.3 Krzywa Phillipsa
    5. 7.4 Funkcjonowanie rynku z perspektywy keynesowskiej
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
  9. 8 Model neoklasyczny
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 8.1 Podstawy podejścia neoklasycznego
    3. 8.2 Wpływ podejścia neoklasycznego na politykę fiskalną i pieniężną
    4. 8.3 Poszukiwanie równowagi między modelem keynesowskim a neoklasycznym
    5. Kluczowe pojęcia
    6. Podsumowanie
    7. Pytania sprawdzające
    8. Sprawdź wiedzę
    9. Ćwicz myślenie krytyczne
    10. Problemy
  10. 9 Pieniądz i system bankowy
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 9.1 Definicja pieniądza i jego funkcji
    3. 9.2 Agregaty pieniężne M1, M2 i M3
    4. 9.3 Funkcje banków
    5. 9.4 Jak banki kreują pieniądz
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  11. 10 Bank centralny i polityka monetarna
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 10.1 Zadania banku centralnego
    3. 10.2 Jak bank centralny wprowadza politykę pieniężną
    4. 10.3 Wpływ polityki pieniężnej na sytuację w gospodarce
    5. 10.4 Pułapki polityki pieniężnej
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  12. 11 Bilans płatniczy i kursy walutowe
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 11.1 Jak działają rynki walutowe
    3. 11.2 Przesunięcia krzywych popytu i podaży na rynkach walutowych
    4. 11.3 Skutki makroekonomiczne zmian kursów walutowych
    5. 11.4 Polityki kursowe
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  13. 12 Polityka fiskalna
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 12.1 Wydatki państwa
    3. 12.2 Deficyt i dług publiczny
    4. 12.3 Dyskrecjonalna polityka fiskalna wykorzystywana do walki z recesją, bezrobociem i inflacją
    5. 12.4 Automatyczne stabilizatory koniunktury
    6. 12.5 Realne wyzwania wykorzystywania dyskrecjonalnej polityki fiskalnej
    7. 12.6 Polityka zrównoważonego budżetu: za i przeciw
    8. Kluczowe pojęcia
    9. Podsumowanie
    10. Pytania sprawdzające
    11. Sprawdź wiedzę
    12. Ćwicz myślenie krytyczne
    13. Problemy
  14. 13 Wpływ polityki fiskalnej na gospodarkę
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 13.1 Wpływ długu publicznego na bilans handlowy i inwestycje
    3. 13.2 Polityka fiskalna a bilans handlowy
    4. 13.3 Jak dług publiczny wpływa na oszczędności prywatne
    5. 13.4 Polityka fiskalna, inwestycje i wzrost gospodarczy
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  15. 14 Ekonomia rozwoju - zróżnicowanie polityki ekonomicznej na świecie
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 14.1 Zróżnicowanie gospodarek na świecie
    3. 14.2 Wzrost poziomu życia
    4. 14.3 Przyczyny bezrobocia na świecie
    5. 14.4 Przyczyny inflacji w różnych krajach i regionach
    6. 14.5 Obawy dotyczące pogorszenia konkurencyjności międzynarodowej
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Pytania sprawdzające
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Problemy
  16. 15 Teoria handlu międzynarodowego
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 15.1 Przewaga absolutna i komparatywna
    3. 15.2 Co się stanie, gdy kraj ma przewagę absolutną w produkcji wszystkich dóbr?
    4. 15.3 Handel wewnątrzgałęziowy między podobnymi gospodarkami
    5. 15.4 Korzyści z ograniczenia barier w handlu międzynarodowym
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  17. 16 Globalizacja i protekcjonizm
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 16.1 Protekcjonizm: pośrednia subwencja od konsumentów dla producentów
    3. 16.2 Handel międzynarodowy i jego wpływ na miejsca pracy, płace i warunki pracy
    4. 16.3 Argumenty na rzecz ograniczenia importu
    5. 16.4 Jak rządy wdrażają politykę handlową: globalnie, regionalnie i na szczeblu krajowym
    6. 16.5 Kompromisy w polityce handlowej
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Pytania sprawdzające
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Problemy
  18. A Matematyka zastosowana w tym podręczniku
  19. B Model dochodowo-wydatkowy
  20. Rozwiązania zadań
    1. Rozdział 1
    2. Rozdział 2
    3. Rozdział 3
    4. Rozdział 4
    5. Rozdział 5
    6. Rozdział 6
    7. Rozdział 7
    8. Rozdział 8
    9. Rozdział 9
    10. Rozdział 10
    11. Rozdział 11
    12. Rozdział 12
    13. Rozdział 13
    14. Rozdział 14
    15. Rozdział 15
    16. Rozdział 16
  21. Bibliografia
  22. Skorowidz nazwisk
  23. Skorowidz rzeczowy
  24. Skorowidz terminów obcojęzycznych

Cel dydaktyczny

Pod przeczytaniu tego podrozdziału będziesz w stanie:

  • Ocenić w pełni złożoność handlu międzynarodowego
  • Wskazać powody, dla których handel międzynarodowy tak bardzo wpływa na gospodarkę rynkową
  • Wyjaśnić pojęcie i znaczenie „przełomowej zmiany na rynku”

Ekonomiści chętnie przyznają, że handel międzynarodowy to nie tylko sielanka i sukcesy. Z biegiem czasu przeciętny człowiek zyskuje na handlu międzynarodowym, zarówno jako pracownik, który ma większą produktywność i wyższe zarobki ze względu na korzyści płynące ze specjalizacji i przewagi komparatywnej, jak i jako konsument, mogący czerpać korzyści z zakupów bardziej różnorodnych towarów wytwarzanych na całym świecie, o wysokiej jakości, w atrakcyjnych cenach. „Przeciętna osoba” jest jednak lubianym przez ekonomistów konstruktem teoretycznym, a nie realnie istniejącym bytem – reprezentuje mieszankę tych, którym poszło bardzo dobrze, tych, którym poszło dobrze, i tych, którym poszło zupełnie źle. Politycy powinni koncentrować swoje wysiłki nie tylko na „przeciętnych osobach” i niewątpliwych historiach sukcesu, ale także na tych, którzy szczęścia nie mieli. Wśród ważnych kwestii związanych z handlem międzynarodowym należy jeszcze raz wskazać pracowników w innych krajach (szczególnie tych o średnich i niskich dochodach), środowisko naturalne, perspektywy dla nowych gałęzi przemysłu, jak również obronność i kluczowe interesy gospodarki narodowej.

Wśród ekonomistów panuje powszechne przekonanie, że lepiej jest czerpać korzyści płynące z handlu zagranicznego, nawet jeżeli w konsekwencji trzeba będzie radzić sobie ze wskazanymi wyżej kosztami i wyborami typu „coś za coś” (ang. tradeoffs), niż całkowicie rezygnować z wymiany handlowej z zagranicą, aby uniknąć konieczności ich ponoszenia.

Aby uzyskać lepsze intuicyjne zrozumienie tego argumentu, wyobraźmy sobie hipotetyczną amerykańską firmę o nazwie Technotron. Technotron opracowuje nową technologię, która pozwala firmie zwiększyć wydajność i jakość swoich towarów przy mniejszej liczbie pracowników i tym samym przy niższych kosztach. W wyniku tej technologii inne amerykańskie firmy z tej branży stracą pieniądze i będą musiały zwolnić pracowników, a niektóre nawet zbankrutują. Czy rząd Stanów Zjednoczonych powinien chronić istniejące firmy i ich pracowników, zakazując Technotronowi korzystania z nowej technologii? Większość ludzi żyjących w gospodarkach zorientowanych na rynek sprzeciwiałaby się blokowaniu lepszych produktów, które obniżają koszt towarów i usług. Z pewnością istnieje sytuacja, w której społeczeństwo zapewnia tymczasowe wsparcie i pomoc tym, którzy znajdują się bez pracy. Wiele osób opowiada się za wsparciem w postaci rządowych programów zachęcających do przekwalifikowania się i nabywania dodatkowych umiejętności. Rząd może również wspierać wysiłki badawczo-rozwojowe, aby inne firmy mogły znaleźć sposoby na prześcignięcie Technotronu. Całkowite zablokowanie nowej technologii wydaje się jednak błędem. W końcu niewiele osób opowiedziałoby się za rezygnacją z elektryczności, ponieważ uderzy ona w producentów nafty i świec. Niewielu sugerowałoby powstrzymanie się od ulepszeń w technologii medycznej, ponieważ mogą one spowodować utratę pieniędzy przez firmy sprzedające pijawki i olej z węża. Krótko mówiąc, większość ludzi postrzega zakłócenia spowodowane zmianami technologicznymi jako konieczny koszt, który z pewnością warto ponieść.

Teraz wyobraź sobie, że nowa „technologia” Technotronu jest niezwykle prosta: firma importuje po prostu to, co sprzedaje inny kraj. Innymi słowy, pomyśl o handlu zagranicznym jako o rodzaju innowacyjnej technologii. Obiektywnie rzecz biorąc, sytuacja jest teraz dokładnie taka sama jak wcześniej. Z powodu nowej technologii Technotronu – który w tym przypadku importuje towary z innego kraju – inne firmy z tej branży stracą pieniądze i zwolnią pracowników. Tak jak niewłaściwe i ostatecznie nierozsądne byłoby reagowanie na zakłócenia wywołane przez nową technologię jej zakazywaniem, tak samo niewłaściwe i ostatecznie niemądre byłoby reagowanie na zakłócenia w handlu międzynarodowym poprzez próby ograniczania jego skali.

Oczywiście, niektórzy pracownicy i firmy z powodu handlu międzynarodowego ucierpią. W dynamicznej gospodarce rynkowej różne zaburzenia będę dotykać niektórych pracowników i przedsiębiorstwa. Zarządzanie przedsiębiorstwem może być lepsze lub gorsze. Pracownicy pewnej firmy mogą być mniej lub bardziej wydajni. Twardzi krajowi konkurenci mogą wywołać tyle samo zaburzeń, co twardzi konkurenci zagraniczni. Czasami nowy produkt jest hitem wśród konsumentów, a czasami porażką. Czasem firma ma szczęście, a czasem pecha. Dla niektórych firm handel międzynarodowy będzie oznaczał ogromne możliwości zwiększenia produktywności i miejsc pracy, innym przyniesie stres i ból. Zakłócenia wywołane przez handel międzynarodowy nie różnią się zasadniczo od wszystkich innych zakłóceń spowodowanych mechanizmami gospodarki rynkowej.

Innymi słowy, analiza ekonomiczna pozbawionego barier handlu zagranicznego nie opiera się na przekonaniu, że międzynarodowa wymiana handlowa sprzyja wszystkim gałęziom lokalnego przemysłu, oraz oszczędza nam (producentom, konsumentom i politykom) konfrontacji z wyborami typu „coś za coś”. W rzeczywistości historia Technotronu zaczyna się od szczególnej przełomowej zmiany na rynku (ang. disruptive market change) – nowej technologii (lub używając pojęcia wprowadzonego przez J. Schumpetera, po prostu innowacji) – która powoduje konieczność skonfrontowania się z nową sytuacją. Najlepsze rozwiązania z zakresu polityki publicznej przeciwdziałające lub łagodzące zakłócenia wywołane przez handel zagraniczny zazwyczaj nie uwzględniają praktyk protekcjonistycznych. Są to raczej sposoby rozwiązywania konkretnych problemów wynikających z tych zakłóceń, kosztów i kompromisów, przy jednoczesnym możliwie nieograniczonym czerpaniu korzyści z handlu międzynarodowego.

Do przemyślenia

Jakie są wady protekcjonizmu?

Amerykański krajowy przemysł płaskich wyświetlaczy zatrudniał wielu pracowników, zanim ITC (komisja handlu międzynarodowego) nałożyła podatek od dumpingu na importowane substytuty. Wyświetlacze stanowią znaczną część kosztów produkcji laptopów, sięgającą nawet 50%. W związku z tym podatek antydumpingowy znacznie zwiększył koszt, a tym samym cenę laptopów produkowanych w USA. W wyniku decyzji ITC Apple przeniósł swoją krajową fabrykę komputerów Macintosh do Irlandii (gdzie już jedną miał). Toshiba zamknęła amerykańską fabrykę laptopów. A IBM porzucił plany otwarcia fabryki laptopów w Karolinie Północnej i postanowił zwiększyć moce produkcyjne w swoim zakładzie w Japonii. W tym przypadku zamiast ochronić interesy USA i zapewnić krajowym producentom przewagę nad produktami wytwarzanymi gdzie indziej podatek antydumpingowy przyniósł całkowicie niezamierzony efekt – przeniesienie do innych krajów produkcji dóbr wykorzystujących płaskie ekrany jako komponent wyrobów gotowych. Wiele osób straciło pracę, a większość produkcji płaskich wyświetlaczy odbywa się obecnie poza USA.

Cytowanie i udostępnianie

Chcesz zacytować, udostępnić albo zmodyfikować treść tej książki? Została ona wydana na licencji Uznanie autorstwa (CC BY) , która wymaga od Ciebie uznania autorstwa OpenStax.

Cytowanie i udostępnienia
  • Jeśli rozpowszechniasz tę książkę w formie drukowanej, umieść na każdej jej kartce informację:
    Treści dostępne za darmo na https://openstax.org/books/makroekonomia-podstawy/pages/1-wprowadzenie-do-rozdzialu
  • Jeśli rozpowszechniasz całą książkę lub jej fragment w formacie cyfrowym, na każdym widoku strony umieść informację:
    Treści dostępne za darmo na https://openstax.org/books/makroekonomia-podstawy/pages/1-wprowadzenie-do-rozdzialu
Cytowanie

© 19 paź 2023 OpenStax. Treść książki została wytworzona przez OpenStax na licencji Uznanie autorstwa (CC BY) . Nazwa OpenStax, logo OpenStax, okładki OpenStax, nazwa OpenStax CNX oraz OpenStax CNX logo nie podlegają licencji Creative Commons i wykorzystanie ich jest dozwolone wyłącznie na mocy uprzedniego pisemnego upoważnienia przez Rice University.