Przejdź do treściPrzejdź do informacji o dostępnościMenu skrótów klawiszowych
Logo OpenStax
Psychologia

Kluczowe pojęcia

PsychologiaKluczowe pojęcia

amnezja (ang. amnesia)
utrata pamięci długotrwałej na skutek choroby, urazu fizycznego lub traumy psychicznej
amnezja następcza (ang. anterograde amnesia)
utrata pamięci zdarzeń występujących po urazie mózgu
amnezja wsteczna (ang. retrograde amnesia)
utrata pamięci zdarzeń sprzed urazu mózgu
blokowanie (ang. blocking)
błąd pamięci polegający na braku dostępu do przechowywanej informacji
błędna atrybucja (ang. misattribution)
błąd pamięci polegający na pomyleniu źródła informacji
efekt odniesienia do Ja (ang. self-reference effect)
tendencja do lepszego pamiętania informacji odnoszących się do siebie niż do wiadomości, które mają mniejsze znaczenie osobiste
engram (ang. engram)
fizyczny ślad pamięciowy
grupowanie (porcjowanie) (ang. chunking)
organizowanie informacji w łatwe do przyswojenia grupy lub porcje
hipoteza ekwipotencjalności (ang. equipotentiality hypothesis)
niektóre części mózgu mogą przejmować tworzenie i przechowywanie wspomnień od innych, uszkodzonych części mózgu
interferencja proaktywna (ang. proactive interference)
wcześniej zapamiętane informacje utrudniają przywołanie tych zapamiętanych później
interferencja retroaktywna (ang. retroactive interference)
świeżo zakodowane informacje utrudniają odtwarzanie zapamiętanych wcześniej
kodowanie (przyswajanie) (ang. encoding)
wprowadzanie informacji do systemu pamięci
kodowanie akustyczne (ang. acoustic encoding)
zapamiętywanie dźwięków, słów i muzyki za pomocą słuchu
kodowanie semantyczne (ang. semantic encoding)
odbieranie słów i ich znaczeń
kodowanie wzrokowe (ang. visual encoding)
odbieranie i zapamiętywanie obrazów
koncepcja pobudzenia emocjonalnego (ang. arousal theory)
silne emocje powodują powstawanie silnych wspomnień, a słabsze emocje tworzą słabsze wspomnienia
konsolidacja śladów pamięciowych (ang. memory consolidation)
proces utrwalania informacji (zapamiętywania) i aktywnego przenoszenia informacji z pamięci krótkotrwałej do pamięci długotrwałej
konstruowanie (ang. construction)
tworzenie nowych wspomnień
mnemotechniki (ang. mnemonic device)
techniki pomagające zorganizować informacje w celu lepszego zapamiętania
model pamięci Atkinsona i Shiffrina (ang. Atkinson and Shiffrin's model)
model pamięci, który zakłada, że informacje są przetwarzane za pomocą trzech systemów: pamięci sensorycznej, krótkotrwałej i długotrwałej
nietrwałość (ang. transience)
błąd pamięci polegający na słabnięciu wspomnień wraz z upływem czasu
odtwarzanie (ang. recall)
dostęp do informacji bez pomocy wskazówek
pamięć (ang. memory)
system lub proces przechowywania treści uzyskanych w wyniku uczenia, umożliwiający korzystanie z nich w przyszłości
pamięć deklaratywna (ang. declarative memory)
rodzaj długotrwałej pamięci wydarzeń i faktów doświadczanych osobiście
pamięć długotrwała (ang. long-term memory (LTM))
magazyn, w którym informacje przechowywane są długotrwale
pamięć epizodyczna (ang. episodic memory)
rodzaj pamięci deklaratywnej, gromadzącej informacje o wydarzeniach doświadczonych osobiście; znana również jako pamięć autobiograficzna
pamięć fleszowa (ang. flashbulb memory)
wyjątkowo wyraźne wspomnienie ważnego wydarzenia
pamięć jawna (świadoma) (ang. explicit memory)
wspomnienia, które tworzymy i odtwarzamy w sposób świadomy
pamięć krótkotrwała (robocza, operacyjna, pracująca) (ang. short-term memory (STM)), working memory)
przechowuje ok. siedmiu porcji informacji (elementów znaczeniowych) zanim zostaną one zapomniane lub zapamiętane, a także informacje, które zostały wydobyte i właśnie są używane
pamięć proceduralna (ang. procedural memory)
rodzaj pamięci długotrwałej odpowiedzialnej za wykonywanie działań (umiejętności) wymagających wytrenowania, takich jak mycie zębów, prowadzenie samochodu i pływanie
pamięć semantyczna (ang. semantic memory)
rodzaj pamięci deklaratywnej zawierający słowa, pojęcia oraz fakty i wiedzę, którym możemy nadać znaczenie
pamięć utajona (nieświadoma) (ang.implicit memory)
wspomnienia niebędące częścią świadomości
paradygmat efektu dezinformacji (ang. misinformation effect paradigm)
po ekspozycji na nieprawdziwą informację może powstać błędne wspomnienie oryginalnego zdarzenia
podatność na sugestię (ang. suggestibility)
błędna informacja pochodząca z zewnętrznego źródła, prowadząca do powstawania fałszywych wspomnień
powtarzanie (ang. rehearsal)
powtarzanie informacji w celu zapamiętania ich
powtarzanie opracowujące (ang. elaborative rehearsal)
myślenie na temat znaczenia nowej informacji i jej związku z wiedzą przechowywaną w pamięci
powtórne uczenie się (ang. relearning)
uczenie się informacji, które kiedyś już były przyswojone
poziomy przetwarzania (ang. levels of processing)
informacje, które są przetwarzane na głębszym poziomie (przez nadawanie znaczenia informacjom), stają się bardziej znaczące i dlatego lepiej zakotwiczają się w pamięci
przechowywanie (ang. storage)
tworzenie trwałego zapisu informacji
przetwarzanie automatyczne (ang. automatic processing)
kodowanie szczegółów informacji takich jak czas, przestrzeń, częstość i znaczenie słów; nie wymaga uwagi
przetwarzanie kontrolowane (wysiłkowe) (ang. effortful encoding)
kodowanie informacji wymagające wysiłku i skupienia uwagi
rejestr sensoryczny (ang. sensory memory)
magazyn przechowywania krótkich doświadczeń zmysłowych, takich jak obrazy, dźwięki i smaki
rekonstruowanie (ang. reconstruction)
proces przywoływania starszych wspomnień, który może zostać zakłócony przez nowe informacje
rozpoznawanie (ang. recognition)
identyfikowanie informacji wyuczonych wcześniej po ponownym natknięciu się na nie, zazwyczaj na podstawie jakiejś wskazówki
roztargnienie (ang. absentmindedness)
błędy pamięciowe wywołane przez brak uwagi lub skupianie się na czymś innym
strategia zapamiętywania (ang. memory enhancing strategy)
technika przenoszenia informacji z pamięci krótkotrwałej do pamięci długotrwałej
syndrom fałszywych wspomnień autobiograficznych (ang. false memory syndrome)
przywoływanie wspomnień autobiograficznych niezgodnych z faktycznym przebiegiem zdarzeń
tendencyjność (ang. bias)
sytuacja, gdy uczucia i postrzeganie świata zniekształcają pamięć przeszłych wydarzeń
uporczywość (ang. persistence)
błąd pamięci polegający na mimowolnym przywoływaniu niechcianych wspomnień, szczególnie nieprzyjemnych
wydobywanie (ang. retrieval)
akt przenoszenia informacji z pamięci długotrwałej do świadomości
zapominanie (ang. forgetting)
utrata informacji z pamięci długotrwałej
Cytowanie i udostępnianie

Ten podręcznik nie może być wykorzystywany do trenowania sztucznej inteligencji ani do przetwarzania przez systemy sztucznej inteligencji bez zgody OpenStax lub OpenStax Poland.

Chcesz zacytować, udostępnić albo zmodyfikować treść tej książki? Została ona wydana na licencji Uznanie autorstwa (CC BY) , która wymaga od Ciebie uznania autorstwa OpenStax.

Cytowanie i udostępnienia
  • Jeśli rozpowszechniasz tę książkę w formie drukowanej, umieść na każdej jej kartce informację:
    Treści dostępne za darmo na https://openstax.org/books/psychologia-polska/pages/1-wprowadzenie
  • Jeśli rozpowszechniasz całą książkę lub jej fragment w formacie cyfrowym, na każdym widoku strony umieść informację:
    Treści dostępne za darmo na https://openstax.org/books/psychologia-polska/pages/1-wprowadzenie
Cytowanie

© 12 paź 2022 OpenStax. Treść książki została wytworzona przez OpenStax na licencji Uznanie autorstwa (CC BY) . Nazwa OpenStax, logo OpenStax, okładki OpenStax, nazwa OpenStax CNX oraz OpenStax CNX logo nie podlegają licencji Creative Commons i wykorzystanie ich jest dozwolone wyłącznie na mocy uprzedniego pisemnego upoważnienia przez Rice University.