Przejdź do treściPrzejdź do informacji o dostępnościMenu skrótów klawiszowych
Logo OpenStax
Makroekonomia - Podstawy

Kluczowe pojęcia

Makroekonomia - PodstawyKluczowe pojęcia

Spis treści
  1. Przedmowa
  2. 1 Wstęp do makroekonomii
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 1.1 PKB, czyli jak mierzyć kondycję gospodarki?
    3. 1.2 Przeliczanie wartości nominalnych na realne
    4. 1.3 Śledzenie zmian realnego PKB w czasie
    5. 1.4 Porównywanie PKB w różnych krajach
    6. 1.5 Czy za pomocą PKB można zmierzyć dobrobyt?
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Pytania sprawdzające
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Problemy
  3. 2 Wzrost gospodarczy
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 2.1 Współczesny wzrost gospodarczy
    3. 2.2 Wydajność pracy a wzrost gospodarczy
    4. 2.3 Czynniki wzrostu gospodarczego
    5. 2.4 Konwergencja dochodowa
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  4. 3 Bezrobocie
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 3.1 W jaki sposób ekonomiści definiują i obliczają stopę bezrobocia 
    3. 3.2 Zmiany poziomu bezrobocia
    4. 3.3 Przyczyny bezrobocia w krótkim okresie
    5. 3.4 Przyczyny bezrobocia w długim okresie
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  5. 4 Inflacja
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 4.1 Pomiar inflacji
    3. 4.2 Jak mierzyć zmianę kosztów utrzymania?
    4. 4.3 Zmiany inflacji na świecie
    5. 4.4 Zamieszanie wokół inflacji
    6. 4.5 Indeksacja i jej ograniczenia
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Pytania sprawdzające
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Problemy
  6. 5 Handel zagraniczny i przepływy kapitałowe
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 5.1 Obliczanie bilansu handlowego
    3. 5.2 Bilans handlowy w kontekście historycznym
    4. 5.3 Bilans handlowy i przepływy kapitału
    5. 5.4 Tożsamość krajowych oszczędności i inwestycji
    6. 5.5 Czy deficyt handlowy ma jakieś zalety?
    7. 5.6 Różnica między saldem bilansu handlowego a poziomem wymiany handlowej
    8. Kluczowe pojęcia
    9. Podsumowanie
    10. Pytania sprawdzające
    11. Sprawdź wiedzę
    12. Ćwicz myślenie krytyczne
    13. Problemy
  7. 6 Makroekonomiczne krzywe popytu i podaży
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 6.1 Popyt i podaż z perspektywy makroekonomicznej
    3. 6.2 Model popytu globalnego i podaży globalnej (AD-AS)
    4. 6.3 Przesunięcie krzywej podaży globalnej 
    5. 6.4 Przesunięcie krzywej popytu globalnego
    6. 6.5 Jak model AD-AS wyjaśnia tempo wzrostu gospodarczego, stopę bezrobocia i zmiany inflacji
    7. 6.6 Prawa Keynesa i Saya w modelu AD-AS
    8. Kluczowe pojęcia
    9. Podsumowanie
    10. Pytania sprawdzające
    11. Sprawdź wiedzę
    12. Ćwicz myślenie krytyczne
    13. Problemy
  8. 7 Model keynesowski
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 7.1 Popyt globalny w modelu keynesowskim
    3. 7.2 Najważniejsze elementy modelu keynesowskiego
    4. 7.3 Krzywa Phillipsa
    5. 7.4 Funkcjonowanie rynku z perspektywy keynesowskiej
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
  9. 8 Model neoklasyczny
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 8.1 Podstawy podejścia neoklasycznego
    3. 8.2 Wpływ podejścia neoklasycznego na politykę fiskalną i pieniężną
    4. 8.3 Poszukiwanie równowagi między modelem keynesowskim a neoklasycznym
    5. Kluczowe pojęcia
    6. Podsumowanie
    7. Pytania sprawdzające
    8. Sprawdź wiedzę
    9. Ćwicz myślenie krytyczne
    10. Problemy
  10. 9 Pieniądz i system bankowy
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 9.1 Definicja pieniądza i jego funkcji
    3. 9.2 Agregaty pieniężne M1, M2 i M3
    4. 9.3 Funkcje banków
    5. 9.4 Jak banki kreują pieniądz
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  11. 10 Bank centralny i polityka monetarna
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 10.1 Zadania banku centralnego
    3. 10.2 Jak bank centralny wprowadza politykę pieniężną
    4. 10.3 Wpływ polityki pieniężnej na sytuację w gospodarce
    5. 10.4 Pułapki polityki pieniężnej
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  12. 11 Bilans płatniczy i kursy walutowe
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 11.1 Jak działają rynki walutowe
    3. 11.2 Przesunięcia krzywych popytu i podaży na rynkach walutowych
    4. 11.3 Skutki makroekonomiczne zmian kursów walutowych
    5. 11.4 Polityki kursowe
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  13. 12 Polityka fiskalna
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 12.1 Wydatki państwa
    3. 12.2 Deficyt i dług publiczny
    4. 12.3 Dyskrecjonalna polityka fiskalna wykorzystywana do walki z recesją, bezrobociem i inflacją
    5. 12.4 Automatyczne stabilizatory koniunktury
    6. 12.5 Realne wyzwania wykorzystywania dyskrecjonalnej polityki fiskalnej
    7. 12.6 Polityka zrównoważonego budżetu: za i przeciw
    8. Kluczowe pojęcia
    9. Podsumowanie
    10. Pytania sprawdzające
    11. Sprawdź wiedzę
    12. Ćwicz myślenie krytyczne
    13. Problemy
  14. 13 Wpływ polityki fiskalnej na gospodarkę
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 13.1 Wpływ długu publicznego na bilans handlowy i inwestycje
    3. 13.2 Polityka fiskalna a bilans handlowy
    4. 13.3 Jak dług publiczny wpływa na oszczędności prywatne
    5. 13.4 Polityka fiskalna, inwestycje i wzrost gospodarczy
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  15. 14 Ekonomia rozwoju - zróżnicowanie polityki ekonomicznej na świecie
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 14.1 Zróżnicowanie gospodarek na świecie
    3. 14.2 Wzrost poziomu życia
    4. 14.3 Przyczyny bezrobocia na świecie
    5. 14.4 Przyczyny inflacji w różnych krajach i regionach
    6. 14.5 Obawy dotyczące pogorszenia konkurencyjności międzynarodowej
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Pytania sprawdzające
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Problemy
  16. 15 Teoria handlu międzynarodowego
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 15.1 Przewaga absolutna i komparatywna
    3. 15.2 Co się stanie, gdy kraj ma przewagę absolutną w produkcji wszystkich dóbr?
    4. 15.3 Handel wewnątrzgałęziowy między podobnymi gospodarkami
    5. 15.4 Korzyści z ograniczenia barier w handlu międzynarodowym
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Pytania sprawdzające
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Problemy
  17. 16 Globalizacja i protekcjonizm
    1. Wprowadzenie do rozdziału
    2. 16.1 Protekcjonizm: pośrednia subwencja od konsumentów dla producentów
    3. 16.2 Handel międzynarodowy i jego wpływ na miejsca pracy, płace i warunki pracy
    4. 16.3 Argumenty na rzecz ograniczenia importu
    5. 16.4 Jak rządy wdrażają politykę handlową: globalnie, regionalnie i na szczeblu krajowym
    6. 16.5 Kompromisy w polityce handlowej
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Pytania sprawdzające
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Problemy
  18. A Matematyka zastosowana w tym podręczniku
  19. B Model dochodowo-wydatkowy
  20. Rozwiązania zadań
    1. Rozdział 1
    2. Rozdział 2
    3. Rozdział 3
    4. Rozdział 4
    5. Rozdział 5
    6. Rozdział 6
    7. Rozdział 7
    8. Rozdział 8
    9. Rozdział 9
    10. Rozdział 10
    11. Rozdział 11
    12. Rozdział 12
    13. Rozdział 13
    14. Rozdział 14
    15. Rozdział 15
    16. Rozdział 16
  21. Bibliografia
  22. Skorowidz nazwisk
  23. Skorowidz rzeczowy
  24. Skorowidz terminów obcojęzycznych
amortyzacja (ang. depreciation)
spadek wartości dóbr kapitałowych z uwagi na ich starzenie się i zużycie w trakcie procesu produkcyjnego
budynki i budowle (ang. structure)
nieruchomości wykorzystywane jako mieszkania, fabryki, biura, sklepy lub do innych celów związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą
cykl gospodarczy
zob. cykl koniunkturalny
cykl koniunkturalny (ang. business cycle)
krótkookresowe wahania poziomu aktywności gospodarczej w trakcie naprzemiennie występujących okresów ożywienia i recesji
deficyt handlowy (ang. trade deficit)
sytuacja, gdy import danego kraju przewyższa eksport, dodatnia różnica między importem a eksportem
depresja
zob. kryzys
dno (ang. trough)
punkt w czasie, gdy PKB osiąga najniższy poziom; występuje pod koniec recesji, tuż przed rozpoczęciem ożywienia
dobro krótkotrwałego użytku
zob. dobro nietrwałe
dobro nietrwałe (ang. nondurable good)
dobro o krótkim okresie użytkowania, np. żywność lub ubranie
dobro pośrednie (ang. intermediate good)
dobro przetwarzane przez przedsiębiorstwa lub włączane jako składnik innych dóbr, nieprzeznaczone dla odbiorcy końcowego; jego przeciwieństwem jest „finalne dobro i usługa”
dobro trwałego użytku (ang. durable good)
dobro o długim okresie użytkowania, np. samochód lub lodówka
dobro zaopatrzeniowe
zob. dobro pośrednie
dochód narodowy (ang. national income)
kategoria obejmująca wszystkie uzyskane dochody, w tym płace, zyski i czynsze, dochód narodowy netto (DNN) pomniejszony o wartość podatków pośrednich
dochód narodowy brutto (DNB) (ang. gross national income (GNI))
wartość produkcji krajowej (PKB) powiększona o dochody z tytułu własności i pracy uzyskane za granicą i przekazane do kraju, a pomniejszona o dochody z tytułu własności i pracy uzyskane w kraju i przekazane za granicę
dochód narodowy netto (DNN) (ang. net national income (NNI))
PNB pomniejszony o amortyzację
dolny punkt zwrotny cyklu koniunkturalnego
zob. dno
dołek
zob. dno
ekspansja (ang. expansion)
okres ożywienia, kiedy wartość realnego PKB się zwiększa
eksport netto
zob. saldo bilansu handlowego
finalne dobro i usługa (ang. final good and service)
produkt konsumpcyjny lub inwestycyjny dla odbiorcy końcowego, który nie zostanie już w żaden sposób przetworzony ani wykorzystany jako część innego dobra; jego przeciwieństwem jest „dobro pośrednie”
górny punkt zwrotny cyklu koniunkturalnego
zob. szczyt
kryzys (ang. crisis lub ang. depression)
szczególnie długotrwały i głęboki spadek poziomu aktywności gospodarczej
kurs walutowy (ang. exchange rate)
cena jednej waluty wyrażona w innej walucie
nadwyżka bilansu handlowego
zob. nadwyżka handlowa
nadwyżka handlowa (ang. trade surplus)
sytuacja, gdy eksport danego kraju przewyższa import, dodatnia różnica między eksportem a importem
parytet siły nabywczej (ang. purchasing power parities (PPP))
wskaźniki poziomu różnic w cenach pomiędzy krajami; kurs wymiany, dzięki któremu ceny towarów będących przedmiotem handlu międzynarodowego są mniej więcej takie same we wszystkich krajach
PKB na mieszkańca
zob. PKB per capita
PKB per capita (ang. GDP per capita)
wartość PKB podzielona przez liczbę ludności
podwójne liczenie (ang. double counting)
potencjalny błąd, którego należy unikać przy pomiarze PKB, polegający na tym, że wartość niektórych dóbr podczas ich przechodzenia przez kolejne etapy procesu wytwórczego jest liczona więcej niż raz
poziom dobrobytu (ang. standard of living)
wszystkie czynniki wpływające na szczęście (dobrobyt) ludzi niezależnie od tego, czy są one przedmiotem wymiany rynkowej
produkt krajowy brutto (PKB) (ang. gross domestic product (GDP))
wartość wszystkich finalnych dóbr i usług wytworzonych w danym kraju w ciągu roku
recesja (ang. recession)
okres spadku poziomu PKB; zgodnie z definicją przyjętą w Polsce pojawia się, gdy realny poziom PKB spada przez dwa kolejne kwartały
saldo bilansu handlowego (ang. trade balance)
różnica między eksportem a importem
standard życia
zob. poziom dobrobytu
szczyt (ang. peak)
punkt w czasie, gdy wielkość PKB osiąga maksimum i po przekroczeniu którego rozpoczyna się recesja
usługa (ang. service)
produkt niematerialny (w przeciwieństwie do dóbr), np. rozrywka, opieka zdrowotna lub edukacja
wartość nominalna (ang. nominal value)
wartość wyrażona w cenach bieżących, czyli w cenach z okresu, dla którego jest liczona dana zmienna ekonomiczna; wartość nominalna nie jest skorygowana o inflację, jej przeciwieństwem jest wartość realna
wartość realna (ang. real value)
wartość skorygowana o inflację, jej przeciwieństwem jest wartość nominalna
załamanie gospodarcze
zob. kryzys
zapasy (ang. inventory)
dobro, które zostało wyprodukowane, ale nie zostało jeszcze sprzedane
Cytowanie i udostępnianie

Chcesz zacytować, udostępnić albo zmodyfikować treść tej książki? Została ona wydana na licencji Uznanie autorstwa (CC BY) , która wymaga od Ciebie uznania autorstwa OpenStax.

Cytowanie i udostępnienia
  • Jeśli rozpowszechniasz tę książkę w formie drukowanej, umieść na każdej jej kartce informację:
    Treści dostępne za darmo na https://openstax.org/books/makroekonomia-podstawy/pages/1-wprowadzenie-do-rozdzialu
  • Jeśli rozpowszechniasz całą książkę lub jej fragment w formacie cyfrowym, na każdym widoku strony umieść informację:
    Treści dostępne za darmo na https://openstax.org/books/makroekonomia-podstawy/pages/1-wprowadzenie-do-rozdzialu
Cytowanie

© 19 paź 2023 OpenStax. Treść książki została wytworzona przez OpenStax na licencji Uznanie autorstwa (CC BY) . Nazwa OpenStax, logo OpenStax, okładki OpenStax, nazwa OpenStax CNX oraz OpenStax CNX logo nie podlegają licencji Creative Commons i wykorzystanie ich jest dozwolone wyłącznie na mocy uprzedniego pisemnego upoważnienia przez Rice University.