Kluczowe pojęcia

Akromegalia

zaburzenie skutkujące nadmiernym przerostem kości twarzy, dłoni i stóp w odpowiedzi na nieprawidłowo wysokie poziomy hormonu wzrostu.

Choroba Gravesa-Basedowa

nadczynność tarczycy powodująca wytrzeszcz oczu, nietolerancję ciepła i niepokój.

Cukrzyca ciążowa

zaburzenie, które powoduje nietolerancję glukozy podczas ciąży wskutek dysfunkcji lub opóźnionej reakcji komórek beta na stężenie glukozy we krwi.

Cukrzyca typu 1

zaburzenie metaboliczne, które rozwija się, gdy komórki beta produkujące insulinę są niszczone w trzustce, co skutkuje niskim lub zerowym poziomem insuliny.

Cukrzyca typu 2

zaburzenie metaboliczne, które wynika z insulinooporności rozwijającej się stopniowo w wyniku otyłości i starzenia się.

Dojrzewanie płciowe

etap rozwoju, podczas którego dojrzewają funkcje seksualne i zdolności reprodukcyjne.

Hiperglikemia

stężenie glukozy we krwi wyższe niż 125 mg/dl lub stężenie glukozy we krwi w osoczu wyższe niż 150 mg/dl.

Hipoglikemia

stężenie glukozy we krwi wynoszące 40 mg/dL lub mniej.

Hormon tyreotropowy (TSH)

hormon stymulujący wydzielanie hormonów tarczycy przez gruczoł tarczowy.

Hormony

substancje w organizmie, które koordynują funkcje biologiczne, takie jak metabolizm, reprodukcja płciowa, ciśnienie krwi, temperatura ciała, tętno, wzrost i rozwój oraz sen.

Hyperemesis gravidarum

stan podczas ciąży charakteryzujący się ekstremalnymi, uporczywymi nudnościami i wymiotami.

Indeks glikemiczny

system klasyfikacji produktów zawierających węglowodany na skali od 1 do 100, oparty na ich zdolności do szybkiego lub znaczącego podnoszenia poziomu cukru we krwi.

Karłowatość

niskorosłość wtórna wobec genetycznego lub medycznego schorzenia.

Kortyzol

hormon steroidowy, który pomaga regulować reakcję organizmu na stres.

Niedożywienie

stan, w którym organizm albo nie otrzymuje wystarczającej ilości składników odżywczych, albo nie jest w stanie ich wchłonąć, co prowadzi do zmian w składzie ciała i zaburzeń funkcji.

Podwzgórze

kluczowy gruczoł w mózgu, który współpracuje z układem nerwowym, aby kontrolować układ endokrynny.

Przysadka mózgowa

gruczoł w mózgu, który reguluje wzrost i rozwój oraz funkcje innych gruczołów.

PTH (parathormon, parathyrina)

hormon wydzielany przez przytarczyce, odgrywający kluczową rolę w regulacji gospodarki wapniowo-fosforanowej organizmu. Parathormon zwiększa stężenie wapnia we krwi. Nieprawidłowe stężenie PTH może prowadzić do zaburzeń, takich jak nadczynność lub niedoczynność przytarczyc, osteoporoza, kamica nerkowa czy zaburzenia rytmu serca.

Relaksyna

hormon wydzielany przez ciałko żółte, a następnie przez łożysko, pomagający przygotować ciało do porodu.

Sól jodowana

sól stołowa wzbogacona o jod.

T3 (trijodotyronina)

hormon wydzielany przez tarczycę, regulujący procesy takie jak metabolizm, masa ciała i poziom energii.

T4 (tyroksyna, tetrajodotyronina)

hormon wydzielany przez tarczycę, który może być przekształcony w T3.

Wole

powiększenie tarczycy, nieprawidłowy rozrost tego gruczołu.