Przejdź do treściPrzejdź do informacji o dostępnościMenu skrótów klawiszowych
Logo OpenStax
Psychologia

Rozwijaj się

PsychologiaRozwijaj się

Menu
Spis treści
  1. Przedmowa
  2. 1 Wstęp do psychologii
    1. Wprowadzenie
    2. 1.1 Czym jest psychologia
    3. 1.2 Historia psychologii
    4. 1.3 Psychologia współczesna
    5. 1.4 Kariera zawodowa psychologa
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Sprawdź wiedzę
    9. Ćwicz myślenie krytyczne
    10. Rozwijaj się
  3. 2 Prowadzenie badań
    1. Wprowadzenie
    2. 2.1 Dlaczego badania są ważne?
    3. 2.2 Metody badawcze
    4. 2.3 Analiza wyników
    5. 2.4 Etyka
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Sprawdź wiedzę
    9. Ćwicz myślenie krytyczne
    10. Rozwijaj się
  4. 3 Biopsychologia
    1. Wprowadzenie
    2. 3.1 Genetyka człowieka
    3. 3.2 Komórki układu nerwowego
    4. 3.3 Składowe układu nerwowego
    5. 3.4 Mózg i rdzeń kręgowy
    6. 3.5 Układ hormonalny
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Rozwijaj się
  5. 4 Stany świadomości
    1. Wprowadzenie
    2. 4.1 Czym jest świadomość?
    3. 4.2 Rola snu
    4. 4.3 Fazy snu
    5. 4.4 Zaburzenia snu
    6. 4.5 Używanie substancji psychoaktywnych
    7. 4.6 Inne stany świadomości
    8. Kluczowe pojęcia
    9. Podsumowanie
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Rozwijaj się
  6. 5 Wrażenia zmysłowe i spostrzeganie
    1. Wprowadzenie
    2. 5.1 Czym różnią się wrażenia zmysłowe i spostrzeganie
    3. 5.2 Fale i długości fal
    4. 5.3 Wzrok
    5. 5.4 Słuch
    6. 5.5 Inne zmysły
    7. 5.6 Zasady postrzegania w psychologii Gestalt
    8. Kluczowe pojęcia
    9. Podsumowanie
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Rozwijaj się
  7. 6 Uczenie się
    1. Wprowadzenie
    2. 6.1 Na czym polega proces uczenia się?
    3. 6.2 Warunkowanie klasyczne
    4. 6.3 Warunkowanie sprawcze
    5. 6.4 Uczenie się przez obserwację (modelowanie)
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Sprawdź wiedzę
    9. Ćwicz myślenie krytyczne
    10. Rozwijaj się
  8. 7 Myślenie i inteligencja
    1. Wprowadzenie
    2. 7.1 Czym jest poznanie?
    3. 7.2 Język
    4. 7.3 Rozwiązywanie problemów
    5. 7.4 Czym jest inteligencja i twórczość?
    6. 7.5 Pomiar inteligencji
    7. 7.6 Źródła inteligencji
    8. Kluczowe pojęcia
    9. Podsumowanie
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Rozwijaj się
  9. 8 Pamięć
    1. Wprowadzenie
    2. 8.1 Jak działa pamięć
    3. 8.2 Obszary mózgu zaangażowane w procesy pamięciowe
    4. 8.3 Kłopoty z pamięcią
    5. 8.4 Sposoby na poprawę pamięci
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Sprawdź wiedzę
    9. Ćwicz myślenie krytyczne
    10. Rozwijaj się
  10. 9 Psychologia rozwojowa
    1. Wprowadzenie
    2. 9.1 Co to jest psychologia rozwojowa?
    3. 9.2 Teorie psychologii rozwojowej
    4. 9.3 Stadia rozwoju
    5. 9.4 Kres życia
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Sprawdź wiedzę
    9. Ćwicz myślenie krytyczne
    10. Rozwijaj się
  11. 10 Emocje i motywacje
    1. Wprowadzenie
    2. 10.1 Emocje
    3. 10.2 Biologia emocji
    4. 10.3 Motywacja
    5. 10.4 Sfera seksualna
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Sprawdź wiedzę
    9. Ćwicz myślenie krytyczne
    10. Rozwijaj się
  12. 11 Osobowość
    1. Wprowadzenie
    2. 11.1 Czym jest osobowość?
    3. 11.2 Freud i perspektywa psychodynamiczna
    4. 11.3 Neofreudyści: Adler, Erikson, Jung i Horney
    5. 11.4 Podejście poznawcze
    6. 11.5 Podejścia humanistyczne
    7. 11.6 Teorie cech
    8. 11.7 Socjobiologiczna koncepcja osobowości
    9. 11.8 Kulturowe uwarunkowania osobowości
    10. 11.9 Temperament
    11. 11.10 Ocena osobowości
    12. Kluczowe pojęcia
    13. Podsumowanie
    14. Sprawdź wiedzę
    15. Ćwicz myślenie krytyczne
    16. Rozwijaj się
  13. 12 Psychologia społeczna
    1. Wprowadzenie
    2. 12.1 Czym zajmuje się psychologia społeczna?
    3. 12.2 Atrybucje
    4. 12.3 Role i normy społeczne
    5. 12.4 Postawy i ich zmiana
    6. 12.5 Konformizm, zgodność, posłuszeństwo
    7. 12.6 Uprzedzenia i dyskryminacja
    8. 12.7 Agresja
    9. 12.8 Zachowania pomocne
    10. 12.9 Tworzenie relacji
    11. Kluczowe pojęcia
    12. Podsumowanie
    13. Sprawdź wiedzę
    14. Ćwicz myślenie krytyczne
    15. Rozwijaj się
  14. 13 Psychologia pracy i organizacji
    1. Wprowadzenie
    2. 13.1 Dopasowanie człowiek–organizacja
    3. 13.2 Postawy wobec organizacji i relacje w pracy
    4. 13.3 Stres w pracy
    5. 13.4 Motywacja do pracy
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Sprawdź wiedzę
    9. Ćwicz myślenie krytyczne
    10. Rozwijaj się
  15. 14 Stres
    1. Wprowadzenie
    2. 14.1 Czym jest stres?
    3. 14.2 Stresory
    4. 14.3 Stres a choroby
    5. 14.4 Kontrolowanie stresu
    6. 14.5 Dążenie do szczęścia
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Rozwijaj się
  16. 15 Zaburzenia psychiczne
    1. Wprowadzenie
    2. 15.1 Czym są zaburzenia psychiczne?
    3. 15.2 Diagnostyka i klasyfikacja zaburzeń psychicznych
    4. 15.3 Poglądy na przyczyny zaburzeń psychicznych
    5. 15.4 Zaburzenia lękowe
    6. 15.5 Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne i pokrewne
    7. 15.6 Zespół stresu pourazowego
    8. 15.7 Zaburzenia nastroju
    9. 15.8 Schizofrenia
    10. 15.9 Zaburzenia dysocjacyjne
    11. 15.10 Zaburzenia występujące u dzieci
    12. 15.11 Zaburzenia osobowości
    13. Kluczowe pojęcia
    14. Podsumowanie
    15. Sprawdź wiedzę
    16. Ćwicz myślenie krytyczne
    17. Rozwijaj się
  17. 16 Terapia i leczenie
    1. Wprowadzenie
    2. 16.1 Terapia zaburzeń psychicznych teraz i kiedyś
    3. 16.2 Techniki terapeutyczne
    4. 16.3 Sposoby leczenia
    5. 16.4 Uzależnienia i zaburzenia związane z zażywaniem środków odurzających
    6. 16.5 Wykorzystanie paradygmatu społeczno-kulturowego w terapii
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Rozwijaj się
  18. Bibliografia
  19. Skorowidz nazwisk
  20. Skorowidz rzeczowy
  21. Skorowidz terminów obcojęzycznych
43.

Podaj przykład z własnego życia, w którym na twoje zachowanie miały wpływ czynniki sytuacyjne.

44.

Poszukaj przykładu sportowca znanego z mediów – zawodnika lub trenera – którego cechuje egotyzm atrybucyjny w odniesieniu do zwycięstw i porażek. Przykładami mogą być sytuacje, w których ktoś obwinia sędziego i jego złe decyzje za porażkę, a zwycięstwo przypisuje własnej ciężkiej pracy i talentowi.

45.

Weź udział w nabożeństwie odprawianym w innym obrządku religijnym, niż jest ci znany, i zobacz, jak się czujesz i zachowujesz, nie znając odpowiedniego skryptu. Możesz też wziąć udział w ważnym wydarzeniu osobistym, w którym nigdy wcześniej nie brałeś udziału, np. w bar micwie (uroczystość przejścia w dorosłość w kulturze żydowskiej), quinceañerze (w niektórych kulturach w Ameryce Łacińskiej wydaje się uroczyste przyjęcia z okazji 15. urodzin dziewczynek) albo wydarzeniu sportowym w dyscyplinie, której nie znasz, np. wyścigach konnych czy walkach byków. Zaobserwuj i zapisz swoje emocje oraz zachowania w takim nieznajomym otoczeniu, do którego nie masz odpowiedniego skryptu. Czy jesteś cichym obserwatorem zdarzeń, czy też prosisz kogoś o pomoc w wyjaśnieniu zachowań uczestników wydarzenia? Opisz, w jaki sposób twoje zachowanie zmieniłoby się, gdybyś jeszcze kiedyś w przyszłości miał wziąć udział w podobnym spotkaniu.

46.

Wymień i opisz co najmniej trzy role społeczne, które odgrywasz. Dlaczego je odgrywasz? Jakich ról oczekuje się od ciebie, ale sprzeciwiasz się im?

47.

Dysonans poznawczy często pojawia się po podjęciu ważnej decyzji. Przypomnij sobie decyzję, która ostatnio wywołała u ciebie dysonans, i opisz, jak został on rozwiązany.

48.

Opisz sytuację, w której ty albo ktoś, kogo znasz, wykorzystał metodę stopy w drzwiach, by uzyskać czyjąś zgodę.

49.

Przeprowadź badanie na temat konformizmu następnym razem, gdy znajdziesz się w windzie. Po wejściu do windy stań tyłem do jej drzwi. Zobacz, czy inni dostosują się do twojego zachowania. Obejrzyj ten materiał z ukrytej kamery, by zobaczyć przykład tego zjawiska. Czy w twoim przypadku było podobnie?

50.

Większość studentów kategorycznie twierdzi, że nigdy nie zwiększyłaby mocy wstrząsów w eksperymencie Milgrama. A jak byłoby z tobą? Przeanalizuj swoje poprzednie zachowania. Czy znajdziesz wśród nich takie, które mogłyby jednak wskazywać na wykonanie polecenia o zwiększenie mocy wstrząsu?

51.

Podaj przykład sytuacji, w której ktoś był do ciebie uprzedzony. Co twoim zdaniem spowodowało taką postawę tej osoby? Czy ta osoba dopuściła się wobec ciebie jakichś zachowań o charakterze dyskryminacyjnym?

52.

Podaj przykład sytuacji, w której zdarzyło ci się żywić uprzedzenia wobec innej osoby. Czy twoje zachowanie było dyskryminujące? Jak sądzisz, dlaczego do tego doszło?

53.

Czy w przeszłości spotkała cię cyberprzemoc? A może ktoś inny na twoich oczach doświadczył zastraszenia? Jakie emocje ci wtedy towarzyszyły? Jak wspominasz swoje zachowanie i jak je oceniasz po przeczytaniu tego podrozdziału?

54.

Gdy następnym razem zobaczysz kogoś potrzebującego pomocy, rozejrzyj się wokół siebie. Zaobserwuj, czy nie wystąpił efekt świadka, i podejmij działania w celu udzielenia pomocy. Jeżeli nie jesteś w stanie pomóc, zwróć się o pomoc do kogo innego, albo zadzwoń na policję.

55.

Osoba doświadczająca przemocy domowej zwraca się do nas z prośbą o nieinformowanie służb o jej sytuacji. Co zrobisz w taki przypadku? Czy powiadomisz odpowiednie służby? Jeśli tak, czy twoja motywacja jest egoistyczna, czy skierowana na potrzeby osoby kierującej do ciebie prośbę?

56.

Przypomnij sobie swoje niedawne przyjaźnie i związki. Jakie czynniki miały wpływ na nawiązanie tych relacji? Co skłoniło cię do zaprzyjaźnienia się lub zakochania w danej osobie?

57.

Czy przypominasz sobie jakąś sytuację, w której teoria wymiany społecznej wydała ci się przydatna do oceny poziomu satysfakcji z przyjaźni czy związku? Czy kiedykolwiek koszty przeważały nad korzyściami w którejś z twoich relacji? Jeżeli tak, jak to zostało rozwiązane?

Cytowanie i udostępnianie

Chcesz zacytować, udostępnić albo zmodyfikować treść tej książki? Została ona wydana na licencji Uznanie autorstwa (CC BY) , która wymaga od Ciebie uznania autorstwa OpenStax.

Cytowanie i udostępnienia
  • Jeśli rozpowszechniasz tę książkę w formie drukowanej, umieść na każdej jej kartce informację:
    Treści dostępne za darmo na https://openstax.org/books/psychologia-polska/pages/1-wprowadzenie
  • Jeśli rozpowszechniasz całą książkę lub jej fragment w formacie cyfrowym, na każdym widoku strony umieść informację:
    Treści dostępne za darmo na https://openstax.org/books/psychologia-polska/pages/1-wprowadzenie
Cytowanie

© 12 paź 2022 OpenStax. Treść książki została wytworzona przez OpenStax na licencji Uznanie autorstwa (CC BY) . Nazwa OpenStax, logo OpenStax, okładki OpenStax, nazwa OpenStax CNX oraz OpenStax CNX logo nie podlegają licencji Creative Commons i wykorzystanie ich jest dozwolone wyłącznie na mocy uprzedniego pisemnego upoważnienia przez Rice University.