Przejdź do treściPrzejdź do informacji o dostępnościMenu skrótów klawiszowych
Logo OpenStax
Psychologia

Kluczowe pojęcia

PsychologiaKluczowe pojęcia

Menu
Spis treści
  1. Przedmowa
  2. 1 Wstęp do psychologii
    1. Wprowadzenie
    2. 1.1 Czym jest psychologia
    3. 1.2 Historia psychologii
    4. 1.3 Psychologia współczesna
    5. 1.4 Kariera zawodowa psychologa
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Sprawdź wiedzę
    9. Ćwicz myślenie krytyczne
    10. Rozwijaj się
  3. 2 Prowadzenie badań
    1. Wprowadzenie
    2. 2.1 Dlaczego badania są ważne?
    3. 2.2 Metody badawcze
    4. 2.3 Analiza wyników
    5. 2.4 Etyka
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Sprawdź wiedzę
    9. Ćwicz myślenie krytyczne
    10. Rozwijaj się
  4. 3 Biopsychologia
    1. Wprowadzenie
    2. 3.1 Genetyka człowieka
    3. 3.2 Komórki układu nerwowego
    4. 3.3 Składowe układu nerwowego
    5. 3.4 Mózg i rdzeń kręgowy
    6. 3.5 Układ hormonalny
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Rozwijaj się
  5. 4 Stany świadomości
    1. Wprowadzenie
    2. 4.1 Czym jest świadomość?
    3. 4.2 Rola snu
    4. 4.3 Fazy snu
    5. 4.4 Zaburzenia snu
    6. 4.5 Używanie substancji psychoaktywnych
    7. 4.6 Inne stany świadomości
    8. Kluczowe pojęcia
    9. Podsumowanie
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Rozwijaj się
  6. 5 Wrażenia zmysłowe i spostrzeganie
    1. Wprowadzenie
    2. 5.1 Czym różnią się wrażenia zmysłowe i spostrzeganie
    3. 5.2 Fale i długości fal
    4. 5.3 Wzrok
    5. 5.4 Słuch
    6. 5.5 Inne zmysły
    7. 5.6 Zasady postrzegania w psychologii Gestalt
    8. Kluczowe pojęcia
    9. Podsumowanie
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Rozwijaj się
  7. 6 Uczenie się
    1. Wprowadzenie
    2. 6.1 Na czym polega proces uczenia się?
    3. 6.2 Warunkowanie klasyczne
    4. 6.3 Warunkowanie sprawcze
    5. 6.4 Uczenie się przez obserwację (modelowanie)
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Sprawdź wiedzę
    9. Ćwicz myślenie krytyczne
    10. Rozwijaj się
  8. 7 Myślenie i inteligencja
    1. Wprowadzenie
    2. 7.1 Czym jest poznanie?
    3. 7.2 Język
    4. 7.3 Rozwiązywanie problemów
    5. 7.4 Czym jest inteligencja i twórczość?
    6. 7.5 Pomiar inteligencji
    7. 7.6 Źródła inteligencji
    8. Kluczowe pojęcia
    9. Podsumowanie
    10. Sprawdź wiedzę
    11. Ćwicz myślenie krytyczne
    12. Rozwijaj się
  9. 8 Pamięć
    1. Wprowadzenie
    2. 8.1 Jak działa pamięć
    3. 8.2 Obszary mózgu zaangażowane w procesy pamięciowe
    4. 8.3 Kłopoty z pamięcią
    5. 8.4 Sposoby na poprawę pamięci
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Sprawdź wiedzę
    9. Ćwicz myślenie krytyczne
    10. Rozwijaj się
  10. 9 Psychologia rozwojowa
    1. Wprowadzenie
    2. 9.1 Co to jest psychologia rozwojowa?
    3. 9.2 Teorie psychologii rozwojowej
    4. 9.3 Stadia rozwoju
    5. 9.4 Kres życia
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Sprawdź wiedzę
    9. Ćwicz myślenie krytyczne
    10. Rozwijaj się
  11. 10 Emocje i motywacje
    1. Wprowadzenie
    2. 10.1 Emocje
    3. 10.2 Biologia emocji
    4. 10.3 Motywacja
    5. 10.4 Sfera seksualna
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Sprawdź wiedzę
    9. Ćwicz myślenie krytyczne
    10. Rozwijaj się
  12. 11 Osobowość
    1. Wprowadzenie
    2. 11.1 Czym jest osobowość?
    3. 11.2 Freud i perspektywa psychodynamiczna
    4. 11.3 Neofreudyści: Adler, Erikson, Jung i Horney
    5. 11.4 Podejście poznawcze
    6. 11.5 Podejścia humanistyczne
    7. 11.6 Teorie cech
    8. 11.7 Socjobiologiczna koncepcja osobowości
    9. 11.8 Kulturowe uwarunkowania osobowości
    10. 11.9 Temperament
    11. 11.10 Ocena osobowości
    12. Kluczowe pojęcia
    13. Podsumowanie
    14. Sprawdź wiedzę
    15. Ćwicz myślenie krytyczne
    16. Rozwijaj się
  13. 12 Psychologia społeczna
    1. Wprowadzenie
    2. 12.1 Czym zajmuje się psychologia społeczna?
    3. 12.2 Atrybucje
    4. 12.3 Role i normy społeczne
    5. 12.4 Postawy i ich zmiana
    6. 12.5 Konformizm, zgodność, posłuszeństwo
    7. 12.6 Uprzedzenia i dyskryminacja
    8. 12.7 Agresja
    9. 12.8 Zachowania pomocne
    10. 12.9 Tworzenie relacji
    11. Kluczowe pojęcia
    12. Podsumowanie
    13. Sprawdź wiedzę
    14. Ćwicz myślenie krytyczne
    15. Rozwijaj się
  14. 13 Psychologia pracy i organizacji
    1. Wprowadzenie
    2. 13.1 Dopasowanie człowiek–organizacja
    3. 13.2 Postawy wobec organizacji i relacje w pracy
    4. 13.3 Stres w pracy
    5. 13.4 Motywacja do pracy
    6. Kluczowe pojęcia
    7. Podsumowanie
    8. Sprawdź wiedzę
    9. Ćwicz myślenie krytyczne
    10. Rozwijaj się
  15. 14 Stres
    1. Wprowadzenie
    2. 14.1 Czym jest stres?
    3. 14.2 Stresory
    4. 14.3 Stres a choroby
    5. 14.4 Kontrolowanie stresu
    6. 14.5 Dążenie do szczęścia
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Rozwijaj się
  16. 15 Zaburzenia psychiczne
    1. Wprowadzenie
    2. 15.1 Czym są zaburzenia psychiczne?
    3. 15.2 Diagnostyka i klasyfikacja zaburzeń psychicznych
    4. 15.3 Poglądy na przyczyny zaburzeń psychicznych
    5. 15.4 Zaburzenia lękowe
    6. 15.5 Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne i pokrewne
    7. 15.6 Zespół stresu pourazowego
    8. 15.7 Zaburzenia nastroju
    9. 15.8 Schizofrenia
    10. 15.9 Zaburzenia dysocjacyjne
    11. 15.10 Zaburzenia występujące u dzieci
    12. 15.11 Zaburzenia osobowości
    13. Kluczowe pojęcia
    14. Podsumowanie
    15. Sprawdź wiedzę
    16. Ćwicz myślenie krytyczne
    17. Rozwijaj się
  17. 16 Terapia i leczenie
    1. Wprowadzenie
    2. 16.1 Terapia zaburzeń psychicznych teraz i kiedyś
    3. 16.2 Techniki terapeutyczne
    4. 16.3 Sposoby leczenia
    5. 16.4 Uzależnienia i zaburzenia związane z zażywaniem środków odurzających
    6. 16.5 Wykorzystanie paradygmatu społeczno-kulturowego w terapii
    7. Kluczowe pojęcia
    8. Podsumowanie
    9. Sprawdź wiedzę
    10. Ćwicz myślenie krytyczne
    11. Rozwijaj się
  18. Bibliografia
  19. Skorowidz nazwisk
  20. Skorowidz rzeczowy
  21. Skorowidz terminów obcojęzycznych
behawioryzm (ang. behaviourism)
kierunek skupiający się na obserwowaniu i kontroli zachowań
biopsychospołeczny model zdrowia (ang. biopsychosocial health model)
podejście, zgodnie z którym interakcja czynników biologicznych, psychologicznych i społecznych wpływa na zdrowie człowieka
cechy osobowości (ang. personality trait)
względnie stałe, charakterystyczne dla jednostki, ogólne tendencje do określonych zachowań, emocji i sądów, przejawiających się w różnych sytuacjach
doktor nauk humanistycznych, dr (ang. doctor, Ph. D.)
stopień akademicki nadawany w wielu dyscyplinach naukowych na uczelniach wyższych
dysertacja (ang. dissertation
pisemna praca naukowa (praca dyplomowa) przygotowana w celu uzyskania stopnia naukowego
funkcjonalizm (ang. functionalism)
kierunek zajmujący się tym, jak aktywność psychiczna pomaga organizmowi spełniać określone funkcje i tym samym dostosować się do środowiska
humanizm (ang. humanism)
podejście w psychologii podkreślające, że człowiek jest największą wartością i ma w sobie potencjał innych wartości, w tym dobra
introspekcja (ang. introspection)
proces, podczas którego człowiek obserwuje i bada własne przeżycia psychiczne, próbując rozumieć wszystkie ich elementy (w praktyce relacjonowanie na bieżąco swojego strumienia świadomości)
metoda empiryczna (ang. empirical method)
metoda zdobywania wiedzy w oparciu o obserwację lub eksperyment, w odróżnieniu od metody opierającej się wyłącznie na założeniach teoretycznych
poradnictwo psychologiczne (ang. psychological counselling)
dział psychologii skoncentrowany na wzmacnianiu emocjonalnych, społecznych, zawodowych i pozostałych aspektów życia osoby zdrowej psychicznie; nie jest psychoterapią!
program rozwoju po zdobyciu stopnia naukowego doktora (ang. post doc)
umożliwia młodym naukowcom kontynuowanie rozwoju programów badawczych i pogłębianie umiejętności badawczych pod nadzorem innych specjalistów w danej dziedzinie; najczęściej ma charakter zatrudnienia w ramach konkretnego programu badawczego, na który uzyskano finansowanie (grant)
psychobiologia (ang. psychobiology)
badania wpływu biologii na zachowania
psycholog (ang. psychologist)
absolwent 5-letnich studiów psychologicznych, który obronił tytuł magistra psychologii; posiada uprawnienia do wykonywania usług psychologicznych, tj. do: diagnozy psychologicznej, opiniowania, orzekania, udzielania pomocy psychologicznej, prowadzenia badań naukowych w dziedzinie psychologii lub działalności dydaktycznej w tym zakresie
psycholog kliniczny (ang. clinical psychologist)
specjalizacja, w której główny nacisk jest kładziony na pracę z pacjentem w kontekście klinicznym; psycholog, który ukończył dodatkowe 4- lub 5-letnie szkolenie specjalistyczne po zakończeniu studiów psychologicznych, jest profesjonalnie przygotowany do profilaktyki, diagnostyki i wsparcia psychologicznego (nie terapii!) zaburzeń psychicznych występujących w chorobach somatycznych
psychologia (ang. psychology)
dziedzina nauki zajmująca się umysłem i zachowaniem
psychologia kliniczna (ang. clinical psychology)
dział psychologii stosowanej skoncentrowany na diagnozie i leczeniu zaburzeń psychicznych i zachowania
psychologia osobowości (ang. personality psychology)
dział psychologii skoncentrowany na badaniu osobowości, tj. względnie stałych wzorców myślenia i cech warunkujących określone zachowania
psychologia poznawcza (ang. cognitive psychology)
dział psychologii skoncentrowany na badaniu procesów poznawczych, procesów myślenia oraz ich związków z doświadczeniami i działaniami
psychologia rozwojowa (ang. developmental psychology)
dział psychologii skoncentrowany na naukowym badaniu rozwoju człowieka w cyklu życia
psychologia sądowa (psychologia śledcza) (ang. forensic psychology)
dział psychologii stosowanej skoncentrowany na stosowaniu teorii i praktyki psychologii w obszarach związanych z wymiarem sprawiedliwości
psychologia sportu i aktywności fizycznej (ang. psychology of sport and physical activity)
dział psychologii stosowanej skoncentrowany na interakcjach między czynnikami psychicznymi i emocjonalnymi a sprawnością fizyczną w sporcie, aktywnościach fizycznych i innych zajęciach ruchowych
psychoterapeuta (ang. psychotherapist)
absolwent 4-letnich podyplomowych studiów z psychoterapii; musi posiadać wykształcenie wyższe na poziomie magisterskim, choć niekoniecznie psychologiczne; poza odbyciem studiów podyplomowych do uzyskania tytułu zawodowego psychoterapeuty konieczne jest spełnienie szeregu wymogów (m.in. własna psychoterapia, dwuletni staż pracy z pacjentami, regularna superwizja, zdanie wymaganych egzaminów)
strukturalizm (ang. structuralism)
kierunek, zgodnie z którym wszelkie doznania psychiczne można zrozumieć jako kombinację prostych zdarzeń, czyli elementów, a zasadniczą strukturę ludzkiej psychiki można ujawnić przez analizowanie wszystkich podstawowych elementów wrażeń i innych doświadczeń, które tworzą życie psychiczne jednostki
teoria psychoanalityczna (ang. psychoanalytic theory)
kierunek skoncentrowany na wpływie nieświadomości na świadome zachowania
Cytowanie i udostępnianie

Chcesz zacytować, udostępnić albo zmodyfikować treść tej książki? Została ona wydana na licencji Uznanie autorstwa (CC BY) , która wymaga od Ciebie uznania autorstwa OpenStax.

Cytowanie i udostępnienia
  • Jeśli rozpowszechniasz tę książkę w formie drukowanej, umieść na każdej jej kartce informację:
    Treści dostępne za darmo na https://openstax.org/books/psychologia-polska/pages/1-wprowadzenie
  • Jeśli rozpowszechniasz całą książkę lub jej fragment w formacie cyfrowym, na każdym widoku strony umieść informację:
    Treści dostępne za darmo na https://openstax.org/books/psychologia-polska/pages/1-wprowadzenie
Cytowanie

© 12 paź 2022 OpenStax. Treść książki została wytworzona przez OpenStax na licencji Uznanie autorstwa (CC BY) . Nazwa OpenStax, logo OpenStax, okładki OpenStax, nazwa OpenStax CNX oraz OpenStax CNX logo nie podlegają licencji Creative Commons i wykorzystanie ich jest dozwolone wyłącznie na mocy uprzedniego pisemnego upoważnienia przez Rice University.