Przejdź do treściPrzejdź do informacji o dostępnościMenu skrótów klawiszowych
Logo OpenStax

Spis treści
  1. Przedmowa
  2. Optyka
    1. 1 Natura światła
      1. Wstęp
      2. 1.1 Rozchodzenie się światła
      3. 1.2 Prawo odbicia
      4. 1.3 Załamanie
      5. 1.4 Całkowite wewnętrzne odbicie
      6. 1.5 Rozszczepienie
      7. 1.6 Zasada Huygensa
      8. 1.7 Polaryzacja
      9. Podsumowanie rozdziału
        1. Kluczowe pojęcia
        2. Najważniejsze wzory
        3. Podsumowanie
        4. Pytania
        5. Zadania
        6. Zadania dodatkowe
        7. Zadania trudniejsze
    2. 2 Optyka geometryczna i tworzenie obrazu
      1. Wstęp
      2. 2.1 Obrazy tworzone przez zwierciadła płaskie
      3. 2.2 Zwierciadła sferyczne
      4. 2.3 Obrazy tworzone przez załamanie promieni światła
      5. 2.4 Cienkie soczewki
      6. 2.5 Oko
      7. 2.6 Aparat fotograficzny
      8. 2.7 Proste przyrządy powiększające
      9. 2.8 Mikroskopy i teleskopy
      10. Podsumowanie rozdziału
        1. Kluczowe pojęcia
        2. Najważniejsze wzory
        3. Podsumowanie
        4. Pytania
        5. Zadania
        6. Zadania dodatkowe
    3. 3 Interferencja
      1. Wstęp
      2. 3.1 Doświadczenie Younga z dwiema szczelinami
      3. 3.2 Matematyczny opis interferencji
      4. 3.3 Interferencja na wielu szczelinach
      5. 3.4 Interferencja w cienkich warstwach
      6. 3.5 Interferometr Michelsona
      7. Podsumowanie rozdziału
        1. Kluczowe pojęcia
        2. Najważniejsze wzory
        3. Podsumowanie
        4. Pytania
        5. Zadania
        6. Zadania dodatkowe
        7. Zadania trudniejsze
    4. 4 Dyfrakcja
      1. Wstęp
      2. 4.1 Dyfrakcja na pojedynczej szczelinie
      3. 4.2 Natężenie światła w dyfrakcji na pojedynczej szczelinie
      4. 4.3 Dyfrakcja na podwójnej szczelinie
      5. 4.4 Siatki dyfrakcyjne
      6. 4.5 Otwory kołowe i rozdzielczość
      7. 4.6 Dyfrakcja rentgenowska
      8. 4.7 Holografia
      9. Podsumowanie rozdziału
        1. Kluczowe pojęcia
        2. Najważniejsze wzory
        3. Podsumowanie
        4. Pytania
        5. Zadania
        6. Zadania dodatkowe
        7. Zadania trudniejsze
  3. Fizyka współczesna
    1. 5 Teoria względności
      1. Wstęp
      2. 5.1 Niezmienność praw fizyki
      3. 5.2 Względność jednoczesności zdarzeń
      4. 5.3 Dylatacja czasu
      5. 5.4 Skrócenie długości w szczególnej teorii względności
      6. 5.5 Transformacja Lorentza
      7. 5.6 Względność prędkości w szczególnej teorii względności
      8. 5.7 Relatywistyczny efekt Dopplera
      9. 5.8 Pęd relatywistyczny
      10. 5.9 Energia relatywistyczna
      11. Podsumowanie rozdziału
        1. Kluczowe pojęcia
        2. Najważniejsze wzory
        3. Podsumowanie
        4. Pytania
        5. Zadania
        6. Zadania dodatkowe
    2. 6 Fotony i fale materii
      1. Wstęp
      2. 6.1 Promieniowanie ciała doskonale czarnego
      3. 6.2 Efekt fotoelektryczny
      4. 6.3 Efekt Comptona
      5. 6.4 Model atomu wodoru Bohra
      6. 6.5 Fale de Broglie’a
      7. 6.6 Dualizm korpuskularno-falowy
      8. Podsumowanie rozdziału
        1. Kluczowe pojęcia
        2. Najważniejsze wzory
        3. Podsumowanie
        4. Pytania
        5. Zadania
        6. Zadania dodatkowe
    3. 7 Mechanika kwantowa
      1. Wstęp
      2. 7.1 Funkcje falowe
      3. 7.2 Zasada nieoznaczoności Heisenberga
      4. 7.3 Równanie Schrӧdingera
      5. 7.4 Cząstka kwantowa w pudełku
      6. 7.5 Kwantowy oscylator harmoniczny
      7. 7.6 Tunelowanie cząstek przez bariery potencjału
      8. Podsumowanie rozdziału
        1. Kluczowe pojęcia
        2. Najważniejsze wzory
        3. Podsumowanie
        4. Pytania
        5. Zadania
        6. Zadania dodatkowe
        7. Zadania trudniejsze
    4. 8 Budowa atomu
      1. Wstęp
      2. 8.1 Atom wodoru
      3. 8.2 Orbitalny magnetyczny moment dipolowy elektronu
      4. 8.3 Spin elektronu
      5. 8.4 Zakaz Pauliego i układ okresowy pierwiastków
      6. 8.5 Widma atomowe i promieniowanie rentgenowskie
      7. 8.6 Lasery
      8. Podsumowanie rozdziału
        1. Kluczowe pojęcia
        2. Najważniejsze wzory
        3. Podsumowanie
        4. Pytania
        5. Zadania
        6. Zadania dodatkowe
    5. 9 Fizyka materii skondensowanej
      1. Wstęp
      2. 9.1 Rodzaje wiązań cząsteczkowych
      3. 9.2 Widma cząsteczkowe
      4. 9.3 Wiązania w ciałach stałych
      5. 9.4 Model elektronów swobodnych w metalach
      6. 9.5 Teoria pasmowa ciał stałych
      7. 9.6 Półprzewodniki i domieszkowanie
      8. 9.7 Przyrządy półprzewodnikowe
      9. 9.8 Nadprzewodnictwo
      10. Podsumowanie rozdziału
        1. Kluczowe pojęcia
        2. Najważniejsze wzory
        3. Podsumowanie
        4. Pytania
        5. Zadania
        6. Zadania dodatkowe
        7. Zadania trudniejsze
    6. 10 Fizyka jądrowa
      1. Wstęp
      2. 10.1 Własności jądra atomowego
      3. 10.2 Energia wiązania jądra
      4. 10.3 Rozpad promieniotwórczy
      5. 10.4 Procesy rozpadu
      6. 10.5 Rozszczepienie jądra atomowego
      7. 10.6 Fuzja jądrowa
      8. 10.7 Skutki biologiczne i zastosowania medyczne promieniowania jądrowego
      9. Podsumowanie rozdziału
        1. Kluczowe pojęcia
        2. Najważniejsze wzory
        3. Podsumowanie
        4. Pytania
        5. Zadania
        6. Zadania dodatkowe
        7. Zadania trudniejsze
    7. 11 Fizyka cząstek elementarnych i kosmologia
      1. Wstęp
      2. 11.1 Wstęp do fizyki cząstek elementarnych
      3. 11.2 Zasady zachowania w fizyce cząstek elementarnych
      4. 11.3 Kwarki
      5. 11.4 Akceleratory i detektory cząstek
      6. 11.5 Model standardowy
      7. 11.6 Wielki Wybuch
      8. 11.7 Ewolucja wczesnego Wszechświata
      9. Podsumowanie rozdziału
        1. Kluczowe pojęcia
        2. Najważniejsze wzory
        3. Podsumowanie
        4. Pytania
        5. Zadania
        6. Zadania dodatkowe
        7. Zadania trudniejsze
  4. A Jednostki
  5. B Przeliczanie jednostek
  6. C Najważniejsze stałe fizyczne
  7. D Dane astronomiczne
  8. E Wzory matematyczne
  9. F Układ okresowy pierwiastków
  10. G Alfabet grecki
  11. Rozwiązania zadań
    1. Rozdział 1
    2. Rozdział 2
    3. Rozdział 3
    4. Rozdział 4
    5. Rozdział 5
    6. Rozdział 6
    7. Rozdział 7
    8. Rozdział 8
    9. Rozdział 9
    10. Rozdział 10
    11. Rozdział 11
  12. Skorowidz nazwisk
  13. Skorowidz rzeczowy
  14. Skorowidz terminów obcojęzycznych

Kluczowe pojęcia

atom domieszki (ang. impurity atom)
atom domieszki akceptorowej lub donorowej
cząsteczka wieloatomowa (ang. polyatomic molecule)
cząsteczka zawierająca więcej niż dwa atomy
czynnik Fermiego (ang. Fermi factor)
liczba wyrażająca prawdopodobieństwo, że stan o danej energii jest obsadzony
domieszka akceptorowa (ang. acceptor impurity)
atom podstawiony za atom macierzysty w półprzewodniku, co skutkuje pojawieniem się swobodnej dziury elektronowej
domieszka donorowa (ang. donor impurity)
atom podstawiony za atom macierzysty półprzewodnika, co skutkuje pojawieniem się swobodnego elektronu
domieszkowanie (ang. doping)
zmiana w materiale półprzewodnika polegająca na zastąpieniu jednego typu atomu innym
dziura (ang. hole)
nieobsadzony stan w paśmie energetycznym
elektryczne przejście dipolowe (ang. electric dipole transition)
przejście między stanami energetycznymi spowodowane absorpcją lub emisją promieniowania
energia dysocjacji (ang. dissociation energy)
ilość energii potrzebna, aby rozdzielić cząsteczkę na atomy; także całkowita enegia na parę jonów potrzebna, aby rozdzielić kryształ na izolowane jony
energia Fermiego (ang. Fermi energy)
największa energia stanu obsadzonego przez elektron w metalu w T=0KT=0K T=\SI{0}{\kelvin}
gęstość stanów (ang. density of states)
liczba dozwolonych stanów kwantowych na jednostkę energii
hybrydyzacja (ang. hybridization)
zmiana w strukturze energetycznej atomu, przy której energetycznie preferowane superpozycje stanów biorą udział w wiązaniu
koncentracja elektronów (ang. electron number density)
liczba elektronów na jednostkę objętości
krytyczne pole magnetyczne (ang. critical magnetic field)
maksymalne pole magnetyczne, przy którym występuje jeszcze nadprzewodnictwo
kubiczna powierzchniowo centrowana (FCC) (ang. face-centered cubic)
struktura kryształu, w której jon otoczony jest przez czterech najbliższych sąsiadów znajdujących się na ścianach sześciennej komórki elementarnej
kubiczna prosta (ang. simple cubic)
podstawowa struktura kryształu, w której jony znajdują się w węzłach sześciennej sieci
kubiczna przestrzennie centrowana (BCC) (ang. body-centered cubic)
struktura kryształu, w której jon otoczony jest przez ośmiu najbliższych sąsiadów ulokowanych w narożnikach sześciennej komórki elementarnej
model elektronów swobodnych (ang. free electron model)
model metalu, w ramach którego elektrony traktowane są jak gaz
nadprzewodnik typu I (ang. type I superconductor)
materiał nadprzewodzący, taki jak aluminium czy rtęć
nadprzewodnik typu II (ang. type II superconductor)
nadprzewodzący związek lub stop zawierający takie pierwiastki jak metale przejściowe czy aktynowce
napięcie przebicia (ang. breakdown voltage)
napięcie w kierunku zaporowym diody, przy którym powstaje prąd lawinowy
nośnik mniejszościowy (ang. minority carriers)
swobodny elektron (lub dziura) wzbudzony termicznie przez przerwę energetyczną
nośnik większościowy (ang. majority carriers)
swobodny elektron (lub dziura) pochodzący od atomu domieszki
obszar zubożony (ang. depletion layer)
obszar obejmujący złącze p–n, w którym występuje pole elektryczne
odległość równowagowa (ang. equilibrium separation distance)
odległość między atomami w cząsteczce
para Coopera (ang. Cooper pair)
para związanych elektronów w nadprzewodniku
pasmo energetyczne (ang. energy band)
pasmo energii, w którym energie elektronowych poziomów energetycznych zmieniają się w sposób niemal ciągły
pasmo przewodnictwa (ang. conduction band)
kolejne pasmo energetyczne powyżej pasma walencyjnego w strukturze energetycznej kryształu
pasmo walencyjne (ang. valence band)
najwyższe całkowicie zapełnione pasmo energetyczne w krysztale
polaryzacja w kierunku przewodzenia (ang. forward bias configuration)
polaryzacja diody, przy której płynie duży prąd
polaryzacja w kierunku zaporowym (ang. reverse bias configuration)
polaryzacja diody, przy której płynie mały prąd
powinowactwo elektronowe (ang. electron affinity)
energia związana z przyłączeniem elektronu
poziom domieszkowy (ang. impurity band)
poziom energetyczny powstały na skutek domieszkowania półprzewodnika
półprzewodnik (ang. semiconductor)
materiał o stosunkowo niewielkiej przerwie energetycznej pomiędzy najwyższym zapełnionym pasmem a kolejnym dostępnym niezapełnionym pasmem energetycznym
półprzewodnik typu n (ang. n-type semiconductor)
domieszkowany półprzewodnik, w którym głównie elektrony przewodzą prąd
półprzewodnik typu p (ang. p-type semiconductor)
domieszkowany półprzewodnik, w którym głównie dziury przewodzą prąd
prąd bazy (ang. base current)
prąd płynący w obwodzie bazy tranzystora
prąd kolektora (ang. collector current)
prąd płynący w obwodzie kolektora tranzystora
prędkość unoszenia (ang. drift velocity)
średnia prędkość uporządkowanego przemieszczania się cząstki, która porusza się losowo
przerwa energetyczna (ang. energy gap)
przerwa między pasmami energetycznymi w ciele stałym
reguła wyboru (ang. selection rule)
reguła, która ogranicza możliwe przejścia między jednym stanem kwantowym a drugim
rotacyjne poziomy energetyczne (ang. rotational energy levels)
poziomy energetyczne związane z energią ruchu obrotowego cząsteczki
sieć (ang. lattice)
regularne ułożenie atomów tworzące strukturę kryształu
stała Madelunga (ang. Madelung constant)
stała zależna od geometrii kryształu, używana do określenia całkowitej energii potencjalnej jonu w krysztale
stała odpychania (ang. repulsion constant)
parametr doświadczalny związany z siłą odpychania między jonami, gdy jony zbliżają się do siebie i zaczyna mieć znaczenie zakaz Pauliego
symetria wymiany (ang. exchange symmetry)
informuje, jak zmienia się funkcja falowa przy zamianie dwóch elektronów
temperatura Fermiego (ang. Fermi temperature)
efektywna temperatura elektronów o energiach równych energii Fermiego
temperatura krytyczna (ang. critical temperature)
maksymalna temperatura, przy której występuje jeszcze nadprzewodnictwo
teoria BCS (ang. BCS theory)
teoria nadprzewodnictwa oparta na koncepcji oddziaływania elektron–sieć–elektron
tranzystor złączowy (ang. junction transistor)
elektryczny zawór oparty na układzie złączy p–n–p
wiązanie jonowe (ang. ionic bond)
wiązanie utworzone przez przyciąganie Coulomba między dodatnimi i ujemnymi jonami
wiązanie kowalencyjne (ang. covalent bond)
wiązanie powstałe poprzez uwspólnienie jednego lub większej liczby elektronów przez atomy
wiązanie van der Waalsa (ang. van der Waals bond)
wiązanie utworzone przez przyciąganie dwóch spolaryzowanych elektrycznie cząsteczek
wibracyjne poziomy energetyczne (ang. vibrational energy levels)
poziomy energetyczne związane z energią drgań cząsteczki
wzmacniacz (ang. amplifier)
urządzenie elektryczne służące do wzmacniania sygnałów elektrycznych
złącze p–n (ang. p–n junction)
złącze powstałe na styku dwóch półprzewodników typu p i typu n
Cytowanie i udostępnianie

Chcesz zacytować, udostępnić albo zmodyfikować treść tej książki? Została ona wydana na licencji Uznanie autorstwa (CC BY) , która wymaga od Ciebie uznania autorstwa OpenStax.

Cytowanie i udostępnienia
  • Jeśli rozpowszechniasz tę książkę w formie drukowanej, umieść na każdej jej kartce informację:
    Treści dostępne za darmo na https://openstax.org/books/fizyka-dla-szk%C3%B3%C5%82-wy%C5%BCszych-tom-3/pages/1-wstep
  • Jeśli rozpowszechniasz całą książkę lub jej fragment w formacie cyfrowym, na każdym widoku strony umieść informację:
    Treści dostępne za darmo na https://openstax.org/books/fizyka-dla-szk%C3%B3%C5%82-wy%C5%BCszych-tom-3/pages/1-wstep
Cytowanie

© 21 wrz 2022 OpenStax. Treść książki została wytworzona przez OpenStax na licencji Uznanie autorstwa (CC BY) . Nazwa OpenStax, logo OpenStax, okładki OpenStax, nazwa OpenStax CNX oraz OpenStax CNX logo nie podlegają licencji Creative Commons i wykorzystanie ich jest dozwolone wyłącznie na mocy uprzedniego pisemnego upoważnienia przez Rice University.