Przejdź do treściPrzejdź do informacji o dostępnościMenu skrótów klawiszowych
Logo OpenStax
Psychologia

Przedmowa

PsychologiaPrzedmowa

Podręcznik Psychologia powstał po to, by bezpłatnie udostępnić studentom materiały dydaktyczne spełniające najwyższe standardy akademickie. Jest adaptacją podręcznika Psychology 2e stworzonego przez OpenStax, fundację non-profit działającą przy Rice University w Stanach Zjednoczonych. Został wydany w 2020 roku przez OpenStax Poland, fundację non-profit z siedzibą w Warszawie.

Przedmowa do wydania polskiego

Wierzymy, że przyszłość edukacji to swobodny i wygodny dostęp do najlepszych treści, równy dla wszystkich. Fundacja OpenStax Poland wspólnie z fundacją OpenStax realizują tę misję, tworząc wysokiej jakości podręczniki i udostępniając je studentom i wykładowcom. W ramach projektu opublikowano już trzytomowy podręcznik Fizyka dla szkół wyższych (2018) w języku polskim.

Psychologia to polska adaptacja Psychology 2e, podręcznika wydanego wiosną 2020 roku. To jeden z najbardziej aktualnych podręczników psychologii na polskim rynku. Publikacja przygotowana została przez OpenStax Poland we współpracy z wykładowcami z Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz SWPS Uniwersytetu Humanistycznospołecznego i jest odpowiedzią na rosnące zapotrzebowanie na treści mające wysokie walory dydaktyczne, a zarazem atrakcyjne dla współczesnych studentów.

Podręcznik został wydany na otwartej licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC-BY 4.0). Gwarantuje ona całkowicie bezpłatne użytkowanie i niemal nieograniczone możliwości korzystania z publikacji: wolny dostęp, swobodne przekazywanie pliku PDF oraz legalne modyfikowanie kopii – zarówno tekstu, jak i ilustracji. Jeśli więc zamierzacie Państwo wykorzystać fragmenty publikacji np. do przygotowania własnych materiałów dydaktycznych, nie ma ku temu żadnych przeszkód prawnych ani technicznych, jedynym warunkiem jest powołanie się na źródło: „Psychologia”, OpenStax Poland, 2020, www.openstax.org. Podręcznik jest dostępny w wersji cyfrowej (online oraz w pliku PDF) na stronie OpenStax.org.

Podziękowania

W pracę nad podręcznikiem zaangażowanych było 12 pracowników naukowych z Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny. Składamy serdeczne podziękowania wszystkim, którzy brali udział w tworzeniu tego otwartego podręcznika. W szczególności chcielibyśmy wyróżnić w tym gronie Państwa, którzy okazali nam szczególną pomoc. Są to:

  • dr hab. Joanna Czarnota-Bojarska, Uniwersytet Warszawski,
  • prof. dr hab. Ewa Wojtyna, Uniwersytet Śląski w Katowicach,
  • dr hab. Aleksandra Gruszka-Gosiewska, Uniwersytet Jagielloński,
  • prof. dr hab. Michał Wierzchoń, Uniwersytet Jagielloński.

Adaptacja podręcznika została sfinansowana z grantu przekazanego przez The Brian D. Patterson USA-International Foundation. Serdecznie dziękujemy.

O podręczniku i jego modyfikacjach względem Psychology 2e

Psychologia, podobnie jak podręcznik Psychology 2e, na którym się opiera, przeznaczona jest do zajęć z psychologii ogólnej, trwających 1 semestr. Treść dopasowano pod względem zakresu i kolejności do praktyki dydaktycznej większości uczelni prowadzących takie zajęcia. Niniejsza publikacja pomoże studentom poznać kluczowe pojęcia z dziedziny psychologii. Publikacja została dostosowana do standardów nauczania przedmiotu na polskich uczelniach.

Polskie wydanie wzbogacono o obszerne modyfikacje w rozdziałach „Emocje i motywacje” oraz „Osobowość”. Uwzględniono w nich m.in. nieco odmienne podejście do dydaktyki tematu oraz dokonania uznanych polskich psychologów. Rozdziały „Badania”, „Psychologia społeczna” oraz „Terapie i leczenie” zawierają obszerne uzupełnienia odnoszące się do polskich realiów. Rozdział „Psychologia pracy i organizacji” został stworzony w całości od nowa, jego autorką jest dr hab. Joanna Czarnota-Bojarska.

Zakres materiału

Zakres wiedzy prezentowanej w podręczniku Psychologia został dopasowany do typowych zajęć akademickich z psychologii ogólnej prowadzonych przez 1 semestr. Staraliśmy się zaprezentować psychologię jako dziedzinę ciekawą, przystępną i poruszającą aktualne problemy.

  1. Wstęp do psychologii
  2. Prowadzenie badań
  3. Biopsychologia
  4. Stany świadomości
  5. Wrażenia zmysłowe i spostrzeganie
  6. Uczenie się
  7. Myślenie i inteligencja
  8. Pamięć
  9. Psychologia rozwojowa
  10. Emocje i motywacje
  11. Osobowość
  12. Psychologia społeczna
  13. Psychologia pracy i organizacji
  14. Stres
  15. Zaburzenia psychiczne
  16. Terapia i leczenie

Funkcje dydaktyczne

Struktura podręcznika jest uporządkowana, każdy rozdział zawiera dodatkowe informacje przedstawione w ramkach:

  • Sięgnij po więcej przedstawia czytelnikowi dodatkowe źródła wiedzy, zwykle w postaci klipów wideo.
  • Poznaj szczegóły to informacje pogłębiające temat, często są to dyskusje, przykłady albo opisy badań naukowych.
  • Co o tym sądzisz jest miejscem, w którym poruszane są tematy mogące wywoływać kontrowersję i mające zachęcać czytelnika do krytycznego myślenia.
  • Połącz wątki zawiera wiadomości wykorzystywane w innych obszarach wiedzy poruszonych w tej publikacji albo odwołujące się do wiedzy ogólnej czytelnika.

Zasoby dla studentów i wykładowców

Na stronie OpenStax.org można znaleźć materiały dodatkowe w języku angielskim, przeznaczone zarówno dla studentów, jak i wykładowców — między innymi przewodniki użytkownika, slajdy, a także arkusze odpowiedzi i rozwiązań dla prowadzących zajęcia i studentów. Aby uzyskać dostęp do materiałów dla wykładowców, należy posiadać zweryfikowane konto instruktorskie, o które można poprosić przy logowaniu na OpenStax.org. Zasoby te są ściśle dopasowane do podręcznika.

Twórcy Psychologii wydanej przez OpenStax Poland

Autor

dr hab. Joanna Czarnota-Bojarska – autorka rozdziału „Psychologia pracy i organizacji” w niniejszej publikacji. Wykładowca na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego, specjalizuje się w tematyce związanej z psychologią organizacji, autorka wielu publikacji naukowych

Redaktorzy i autorzy uzupełnień treści

prof. dr hab. Ewa Czerniawska – wykładowca i pracownik naukowy na Wydziale Psychologii Uniwersytecie Warszawskim, specjalizuje się w psychologii uczenia się i pamięci, autorka 9 książek i licznych artykułów naukowych

dr Agata Kudlik - psycholog, certyfikowany psychoterapeuta poznawczo–behawioralny, terapeuta schematu, wykładowca akademicki, doktor nauk społecznych w dziedzinie psychologii

dr Dorota Karwowska – wykładowca i pracownik naukowy na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego

dr Agnieszka Małkowska-Szkutnik – pedagog, psycholog, wykładowca i pracownik naukowy Wydziału Pedagogicznego Uniwersytetu Warszawskiego, członek polskiego zespołu Health Behaviour In School-Aged Children a WHO Collaborative Study

Recenzenci

dr hab. Joanna Czarnota-Bojarska, Uniwersytet Warszawski

prof. dr hab. Michał Wierzchoń, Uniwersytet Jagielloński

prof. dr Ewa Wojtyna, Uniwersytet Śląski

dr hab. Aleksandra Gruszka-Gosiewska, Uniwersytet Jagielloński

dr hab. Henryk Majczyński, Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN

dr Krzysztof T. Piotrowski, Uniwersytet Jagielloński

dr Zuzanna Toeplitz, Uniwersytet Warszawski

dr Marta Roczniewska, SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny

Konsultacja

Paweł Szczuciński – lekarz ze specjalizacją w dziedzinie psychiatrii i pediatrii, konsultacja fragmentu dotyczącego informacji o lekach w rozdziale Terapie i leczenie

Korekta językowa

Anna Grabarczyk, Monika Hryniewicka, Marcin Kuźma, Elżbieta Nowacka-Kuźma, Katarzyna Siedlecka

Tłumacze

Anna Czechowska, Nika Fronc-Iniewicz, Magdalena Kroenke, Monika Olasek, Magdalena Skrzypek, Magdalena Szwedowska, Małgorzata Załoga

Redakcja techniczna

Patryk Bojarski

Ilustracje

Marta Sztuka

Wsparcie redakcji

Marta Sztuka, Dorota Rokowska

Zgłaszanie błędów

Wszystkie podręczniki OpenStax przechodzą rygorystyczny proces recenzji. Mimo to niektóre błędy mogły zostać przeoczone, co zdarza się w każdej profesjonalnej publikacji. Nasze książki są cyfrowe, dlatego możemy uaktualniać je, ilekroć zachodzi taka potrzeba. By zaproponować poprawkę, prosimy skorzystać z odnośnika na stronie podręcznika na OpenStax.org. Zgłoszone poprawki są oceniane przez ekspertów.

Format

Niniejsza publikacja jest dostępna za darmo na stronie internetowej OpenStax.org oraz w pliku PDF dostępnym do pobrania z tejże strony. Podręcznik zostanie również wydrukowany w niewielkim nakładzie i będzie można go znaleźć w bibliotekach uczelni partnerskich.

O projekcie OpenStax

OpenStax to fundacja charytatywna z siedzibą w Rice University w Stanach Zjednoczonych. Misją fundacji jest ułatwianie studentom dostępu do edukacji. Pierwszy otwarty podręcznik fundacja wydała w 2012 roku. Od tamtej pory jej oferta podręczników rozrosła się do ponad 40 pozycji w języku angielskim. Korzystają z nich setki tysięcy studentów na całym świecie. OpenStax realizuje swoją misję dzięki hojności innych organizacji charytatywnych. Darowizny oraz usługi i zasoby otrzymywane na preferencyjnych warunkach od innych partnerów pozwalają nam pokonywać najczęściej występujące bariery utrudniające osiągnięcie sukcesu zarówno studentom jak i wykładowcom.

Autorzy Psychologii 2e

Główni autorzy

Dr Rose Spielman – autor wiodący Psychology 2e, wykładowca i certyfikowana terapeutka z 20-letnim doświadczeniem. Pracowała na Quinnipiac University, Housatonic Community College oraz w Goodwin College

William J. Jenkins, Mercer University

Marilyn D. Lovett, Spelman College

Współautorzy

Mara Aruguete, Lincoln University

Laura Bryant, Eastern Gateway Community College

Barbara Chappell, Walden University

Kathryn Dumper, Bainbridge State College

Arlene Lacombe, Saint Joseph’s University

Julie Lazzara, Paradise Valley Community College

Tammy McClain, West Liberty University

Barbara B. Oswald, Miami University

Marion Perlmutter, University of Michigan

Mark D. Thomas, Albany State University

Recenzenci

Patricia G. Adams, Pitt Community College

Daniel Bellack, Trident Technical College

Christopher M. Bloom, Providence College

Jerimy Blowers, Cayuga Community College

Salena Brody, Collin College

David A. Caicedo, Borough of Manhattan Community College, CUNY

Bettina Casad, University of Missouri–St. Louis

Sharon Chacon, Northeast Wisconsin Technical College

James Corpening

Frank Eyetsemitan, Roger Williams University

Tamara Ferguson, Utah State University

Kathleen Flannery, Saint Anselm College

Johnathan Forbey, Ball State University

Laura Gaudet, Chadron State College

William Goggin, University of Southern Mississippi

Jeffery K. Gray, Charleston Southern University

Heather Griffiths, Fayetteville State University

Mark Holder, University of British Columbia

Rita Houge, Des Moines Area Community College

Colette Jacquot, Strayer University

John Johanson, Winona State University

Andrew Johnson, Park University

Shaila Khan, Tougaloo College

Cynthia Kreutzer, Georgia State University Perimeter College at Clarkston Campus

Carol Laman, Houston Community College

Dana C. Leighton, Texas A&M University—Texarkana

Thomas Malloy, Rhode Island College

Jan Mendoza, Golden West College

Christopher Miller, University of Minnesota

Lisa Moeller, Beckfield College

Amy T. Nusbaum, Heritage University

Jody Resko, Queensborough Community College (CUNY)

Hugh Riley, Baylor University

Juan Salinas, University of Texas at Austin

Brittney Schrick, Southern Arkansas University

Phoebe Scotland, College of the Rockies

Christine Selby, Husson University

Sally B. Seraphin, Centre College

Brian Sexton, Kean University

Nancy Simpson, Trident Technical College

Jason M. Smith, Federal Bureau of Prisons – FCC Hazelton

Robert Stennett, University of Georgia

Jennifer Stevenson, Ursinus College

Eric Weiser, Curry College

Jay L. Wenger, Harrisburg Area Community College

Alan Whitehead, Southern Virginia University

Valjean Whitlow, American Public University

Rachel Wu, University of California, Riverside

Alexandra Zelin, University of Tennessee at Chattanooga

Cytowanie i udostępnianie

Ten podręcznik nie może być wykorzystywany do trenowania sztucznej inteligencji ani do przetwarzania przez systemy sztucznej inteligencji bez zgody OpenStax lub OpenStax Poland.

Chcesz zacytować, udostępnić albo zmodyfikować treść tej książki? Została ona wydana na licencji Uznanie autorstwa (CC BY) , która wymaga od Ciebie uznania autorstwa OpenStax.

Cytowanie i udostępnienia
  • Jeśli rozpowszechniasz tę książkę w formie drukowanej, umieść na każdej jej kartce informację:
    Treści dostępne za darmo na https://openstax.org/books/psychologia-polska/pages/1-wprowadzenie
  • Jeśli rozpowszechniasz całą książkę lub jej fragment w formacie cyfrowym, na każdym widoku strony umieść informację:
    Treści dostępne za darmo na https://openstax.org/books/psychologia-polska/pages/1-wprowadzenie
Cytowanie

© 12 paź 2022 OpenStax. Treść książki została wytworzona przez OpenStax na licencji Uznanie autorstwa (CC BY) . Nazwa OpenStax, logo OpenStax, okładki OpenStax, nazwa OpenStax CNX oraz OpenStax CNX logo nie podlegają licencji Creative Commons i wykorzystanie ich jest dozwolone wyłącznie na mocy uprzedniego pisemnego upoważnienia przez Rice University.