Podręcznik Psychologia powstał po to, by bezpłatnie udostępnić studentom materiały dydaktyczne spełniające najwyższe standardy akademickie. Jest adaptacją podręcznika Psychology 2e stworzonego przez OpenStax, fundację non-profit działającą przy Rice University w Stanach Zjednoczonych. Został wydany w 2020 roku przez OpenStax Poland, fundację non-profit z siedzibą w Warszawie.
Przedmowa do wydania polskiego
Wierzymy, że przyszłość edukacji to swobodny i wygodny dostęp do najlepszych treści, równy dla wszystkich. Fundacja OpenStax Poland wspólnie z fundacją OpenStax realizują tę misję, tworząc wysokiej jakości podręczniki i udostępniając je studentom i wykładowcom. W ramach projektu opublikowano już trzytomowy podręcznik Fizyka dla szkół wyższych (2018) w języku polskim.
Psychologia to polska adaptacja Psychology 2e, podręcznika wydanego wiosną 2020 roku. To jeden z najbardziej aktualnych podręczników psychologii na polskim rynku. Publikacja przygotowana została przez OpenStax Poland we współpracy z wykładowcami z Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz SWPS Uniwersytetu Humanistycznospołecznego i jest odpowiedzią na rosnące zapotrzebowanie na treści mające wysokie walory dydaktyczne, a zarazem atrakcyjne dla współczesnych studentów.
Podręcznik został wydany na otwartej licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC-BY 4.0). Gwarantuje ona całkowicie bezpłatne użytkowanie i niemal nieograniczone możliwości korzystania z publikacji: wolny dostęp, swobodne przekazywanie pliku PDF oraz legalne modyfikowanie kopii – zarówno tekstu, jak i ilustracji. Jeśli więc zamierzacie Państwo wykorzystać fragmenty publikacji np. do przygotowania własnych materiałów dydaktycznych, nie ma ku temu żadnych przeszkód prawnych ani technicznych, jedynym warunkiem jest powołanie się na źródło: „Psychologia”, OpenStax Poland, 2020, www.openstax.org. Podręcznik jest dostępny w wersji cyfrowej (online oraz w pliku PDF) na stronie OpenStax.org.
Podziękowania
W pracę nad podręcznikiem zaangażowanych było 12 pracowników naukowych z Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny. Składamy serdeczne podziękowania wszystkim, którzy brali udział w tworzeniu tego otwartego podręcznika. W szczególności chcielibyśmy wyróżnić w tym gronie Państwa, którzy okazali nam szczególną pomoc. Są to:
- dr hab. Joanna Czarnota-Bojarska, Uniwersytet Warszawski,
- prof. dr hab. Ewa Wojtyna, Uniwersytet Śląski w Katowicach,
- dr hab. Aleksandra Gruszka-Gosiewska, Uniwersytet Jagielloński,
- prof. dr hab. Michał Wierzchoń, Uniwersytet Jagielloński.
Adaptacja podręcznika została sfinansowana z grantu przekazanego przez The Brian D. Patterson USA-International Foundation. Serdecznie dziękujemy.
O podręczniku i jego modyfikacjach względem Psychology 2e
Psychologia, podobnie jak podręcznik Psychology 2e, na którym się opiera, przeznaczona jest do zajęć z psychologii ogólnej, trwających 1 semestr. Treść dopasowano pod względem zakresu i kolejności do praktyki dydaktycznej większości uczelni prowadzących takie zajęcia. Niniejsza publikacja pomoże studentom poznać kluczowe pojęcia z dziedziny psychologii. Publikacja została dostosowana do standardów nauczania przedmiotu na polskich uczelniach.
Polskie wydanie wzbogacono o obszerne modyfikacje w rozdziałach „Emocje i motywacje” oraz „Osobowość”. Uwzględniono w nich m.in. nieco odmienne podejście do dydaktyki tematu oraz dokonania uznanych polskich psychologów. Rozdziały „Badania”, „Psychologia społeczna” oraz „Terapie i leczenie” zawierają obszerne uzupełnienia odnoszące się do polskich realiów. Rozdział „Psychologia pracy i organizacji” został stworzony w całości od nowa, jego autorką jest dr hab. Joanna Czarnota-Bojarska.
Zakres materiału
Zakres wiedzy prezentowanej w podręczniku Psychologia został dopasowany do typowych zajęć akademickich z psychologii ogólnej prowadzonych przez 1 semestr. Staraliśmy się zaprezentować psychologię jako dziedzinę ciekawą, przystępną i poruszającą aktualne problemy.
- Wstęp do psychologii
- Prowadzenie badań
- Biopsychologia
- Stany świadomości
- Wrażenia zmysłowe i spostrzeganie
- Uczenie się
- Myślenie i inteligencja
- Pamięć
- Psychologia rozwojowa
- Emocje i motywacje
- Osobowość
- Psychologia społeczna
- Psychologia pracy i organizacji
- Stres
- Zaburzenia psychiczne
- Terapia i leczenie
Funkcje dydaktyczne
Struktura podręcznika jest uporządkowana, każdy rozdział zawiera dodatkowe informacje przedstawione w ramkach:
- Sięgnij po więcej przedstawia czytelnikowi dodatkowe źródła wiedzy, zwykle w postaci klipów wideo.
- Poznaj szczegóły to informacje pogłębiające temat, często są to dyskusje, przykłady albo opisy badań naukowych.
- Co o tym sądzisz jest miejscem, w którym poruszane są tematy mogące wywoływać kontrowersję i mające zachęcać czytelnika do krytycznego myślenia.
- Połącz wątki zawiera wiadomości wykorzystywane w innych obszarach wiedzy poruszonych w tej publikacji albo odwołujące się do wiedzy ogólnej czytelnika.
Zasoby dla studentów i wykładowców
Na stronie OpenStax.org można znaleźć materiały dodatkowe w języku angielskim, przeznaczone zarówno dla studentów, jak i wykładowców — między innymi przewodniki użytkownika, slajdy, a także arkusze odpowiedzi i rozwiązań dla prowadzących zajęcia i studentów. Aby uzyskać dostęp do materiałów dla wykładowców, należy posiadać zweryfikowane konto instruktorskie, o które można poprosić przy logowaniu na OpenStax.org. Zasoby te są ściśle dopasowane do podręcznika.
Twórcy Psychologii wydanej przez OpenStax Poland
Autor
dr hab. Joanna Czarnota-Bojarska – autorka rozdziału „Psychologia pracy i organizacji” w niniejszej publikacji. Wykładowca na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego, specjalizuje się w tematyce związanej z psychologią organizacji, autorka wielu publikacji naukowych
Redaktorzy i autorzy uzupełnień treści
prof. dr hab. Ewa Czerniawska – wykładowca i pracownik naukowy na Wydziale Psychologii Uniwersytecie Warszawskim, specjalizuje się w psychologii uczenia się i pamięci, autorka 9 książek i licznych artykułów naukowych
dr Agata Kudlik - psycholog, certyfikowany psychoterapeuta poznawczo–behawioralny, terapeuta schematu, wykładowca akademicki, doktor nauk społecznych w dziedzinie psychologii
dr Dorota Karwowska – wykładowca i pracownik naukowy na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego
dr Agnieszka Małkowska-Szkutnik – pedagog, psycholog, wykładowca i pracownik naukowy Wydziału Pedagogicznego Uniwersytetu Warszawskiego, członek polskiego zespołu Health Behaviour In School-Aged Children a WHO Collaborative Study
Recenzenci
dr hab. Joanna Czarnota-Bojarska, Uniwersytet Warszawski
prof. dr hab. Michał Wierzchoń, Uniwersytet Jagielloński
prof. dr Ewa Wojtyna, Uniwersytet Śląski
dr hab. Aleksandra Gruszka-Gosiewska, Uniwersytet Jagielloński
dr hab. Henryk Majczyński, Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN
dr Krzysztof T. Piotrowski, Uniwersytet Jagielloński
dr Zuzanna Toeplitz, Uniwersytet Warszawski
dr Marta Roczniewska, SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny
Konsultacja
Paweł Szczuciński – lekarz ze specjalizacją w dziedzinie psychiatrii i pediatrii, konsultacja fragmentu dotyczącego informacji o lekach w rozdziale Terapie i leczenie
Korekta językowa
Anna Grabarczyk, Monika Hryniewicka, Marcin Kuźma, Elżbieta Nowacka-Kuźma, Katarzyna Siedlecka
Tłumacze
Anna Czechowska, Nika Fronc-Iniewicz, Magdalena Kroenke, Monika Olasek, Magdalena Skrzypek, Magdalena Szwedowska, Małgorzata Załoga
Redakcja techniczna
Patryk Bojarski
Ilustracje
Marta Sztuka
Wsparcie redakcji
Marta Sztuka, Dorota Rokowska
Zgłaszanie błędów
Wszystkie podręczniki OpenStax przechodzą rygorystyczny proces recenzji. Mimo to niektóre błędy mogły zostać przeoczone, co zdarza się w każdej profesjonalnej publikacji. Nasze książki są cyfrowe, dlatego możemy uaktualniać je, ilekroć zachodzi taka potrzeba. By zaproponować poprawkę, prosimy skorzystać z odnośnika na stronie podręcznika na OpenStax.org. Zgłoszone poprawki są oceniane przez ekspertów.
Format
Niniejsza publikacja jest dostępna za darmo na stronie internetowej OpenStax.org oraz w pliku PDF dostępnym do pobrania z tejże strony. Podręcznik zostanie również wydrukowany w niewielkim nakładzie i będzie można go znaleźć w bibliotekach uczelni partnerskich.
O projekcie OpenStax
OpenStax to fundacja charytatywna z siedzibą w Rice University w Stanach Zjednoczonych. Misją fundacji jest ułatwianie studentom dostępu do edukacji. Pierwszy otwarty podręcznik fundacja wydała w 2012 roku. Od tamtej pory jej oferta podręczników rozrosła się do ponad 40 pozycji w języku angielskim. Korzystają z nich setki tysięcy studentów na całym świecie. OpenStax realizuje swoją misję dzięki hojności innych organizacji charytatywnych. Darowizny oraz usługi i zasoby otrzymywane na preferencyjnych warunkach od innych partnerów pozwalają nam pokonywać najczęściej występujące bariery utrudniające osiągnięcie sukcesu zarówno studentom jak i wykładowcom.
Autorzy Psychologii 2e
Główni autorzy
Dr Rose Spielman – autor wiodący Psychology 2e, wykładowca i certyfikowana terapeutka z 20-letnim doświadczeniem. Pracowała na Quinnipiac University, Housatonic Community College oraz w Goodwin College
William J. Jenkins, Mercer University
Marilyn D. Lovett, Spelman College
Współautorzy
Mara Aruguete, Lincoln University
Laura Bryant, Eastern Gateway Community College
Barbara Chappell, Walden University
Kathryn Dumper, Bainbridge State College
Arlene Lacombe, Saint Joseph’s University
Julie Lazzara, Paradise Valley Community College
Tammy McClain, West Liberty University
Barbara B. Oswald, Miami University
Marion Perlmutter, University of Michigan
Mark D. Thomas, Albany State University
Recenzenci
Patricia G. Adams, Pitt Community College
Daniel Bellack, Trident Technical College
Christopher M. Bloom, Providence College
Jerimy Blowers, Cayuga Community College
Salena Brody, Collin College
David A. Caicedo, Borough of Manhattan Community College, CUNY
Bettina Casad, University of Missouri–St. Louis
Sharon Chacon, Northeast Wisconsin Technical College
James Corpening
Frank Eyetsemitan, Roger Williams University
Tamara Ferguson, Utah State University
Kathleen Flannery, Saint Anselm College
Johnathan Forbey, Ball State University
Laura Gaudet, Chadron State College
William Goggin, University of Southern Mississippi
Jeffery K. Gray, Charleston Southern University
Heather Griffiths, Fayetteville State University
Mark Holder, University of British Columbia
Rita Houge, Des Moines Area Community College
Colette Jacquot, Strayer University
John Johanson, Winona State University
Andrew Johnson, Park University
Shaila Khan, Tougaloo College
Cynthia Kreutzer, Georgia State University Perimeter College at Clarkston Campus
Carol Laman, Houston Community College
Dana C. Leighton, Texas A&M University—Texarkana
Thomas Malloy, Rhode Island College
Jan Mendoza, Golden West College
Christopher Miller, University of Minnesota
Lisa Moeller, Beckfield College
Amy T. Nusbaum, Heritage University
Jody Resko, Queensborough Community College (CUNY)
Hugh Riley, Baylor University
Juan Salinas, University of Texas at Austin
Brittney Schrick, Southern Arkansas University
Phoebe Scotland, College of the Rockies
Christine Selby, Husson University
Sally B. Seraphin, Centre College
Brian Sexton, Kean University
Nancy Simpson, Trident Technical College
Jason M. Smith, Federal Bureau of Prisons – FCC Hazelton
Robert Stennett, University of Georgia
Jennifer Stevenson, Ursinus College
Eric Weiser, Curry College
Jay L. Wenger, Harrisburg Area Community College
Alan Whitehead, Southern Virginia University
Valjean Whitlow, American Public University
Rachel Wu, University of California, Riverside
Alexandra Zelin, University of Tennessee at Chattanooga