Kluczowe pojęcia

Kluczowe pojęcia

efekt Zeemana (ang. Zeeman effect )

rozszczepienie poziomów energetycznych pod wpływem zewnętrznego pola magnetycznego

elektron walencyjny (ang. valence electron )

elektron na zewnętrznej powłoce atomu, który bierze udział w wiązaniu chemicznym

emisja wymuszona (ang. stimulated emission )

działanie fotonu o ściśle określonej energii, który powoduje przejście elektronu ze stanu metastabilnego do stanu podstawowego i prowadzi do emisji dodatkowego fotonu

fluorescencja (ang. fluorescence)

promieniowanie powstałe na skutek stopniowego powrotu wzbudzonego elektronu do stanu podstawowego

główna liczba kwantowa (ang. principal quantum number )

liczba kwantowa związana z całkowitą energią elektronów w atomie wodoru

grupa chemiczna (ang. chemical group )

grupa pierwiastków chemicznych z tej samej kolumny układu okresowego pierwiastków, które posiadają podobne właściwości chemiczne

inwersja obsadzeń (ang. population inversion )

stan, w którym większość elektronów w atomie jest w stanie metastabilnym

konfiguracja elektronowa (ang. electron configuration )

opis rozmieszczenia elektronów w atomie na powłokach i podpowłokach, jak np. $1s^{2}2s^1$ dla litu

laser (ang. laser )

urządzenie emitujące spójne światło wytwarzane przez kaskady elektronów spadających z poziomu metastabilnego do poziomu podstawowego

magnetogram (ang. magnetogram )

obrazowe przedstawienie lub mapa aktywności magnetycznej powierzchni Słońca

magneton Bohra (ang. Bohr magneton )

moment magnetyczny elektronu, równy $\mathrm{9,3}\cdot {10}^{-24}\mathrm{J}∕\mathrm{T}$ lub $\mathrm{5,8}\cdot {10}^{-5}\mathrm{eV}∕\mathrm{T}$

magnetyczna liczba kwantowa (ang. angular momentum projection quantum number , magnetic orbital quantum number )

liczba kwantowa określająca $z$-ową składową orbitalnego momentu pędu elektronu w atomie

magnetyczna spinowa liczba kwantowa (ang. spin projection quantum number )

liczba kwantowa związana z $z$-ową składową spinowego momentu pędu elektronu w atomie

metal przejściowy (ang. transition metal )

pierwiastek z grupy 3–12, pierwiastki metali przejściowych zawierają elektrony zapełniające podpowłokę $d$

orbital atomowy (ang. atomic orbital )

obszar w przestrzeni, który cechuje pewne prawdopodobieństwo (zwykle około $90\mathrm{\%}$) znalezienia się w nim elektronów

orbitalna (poboczna) liczba kwantowa (ang. angular momentum orbital quantum number )

liczba kwantowa związana z orbitalnym momentem pędu elektronów w atomie

orbitalny magnetyczny moment dipolowy (ang. orbital magnetic dipole moment )

miara wielkości pola magnetycznego związanego z orbitalnym momentem pędu elektronu

prawo Moseleya (ang. Moseley’s law)

zależność pomiędzy liczbą atomową pierwiastka i częstotliwością emitowanych fotonów promieniowania rentgenowskiego

promieniowanie hamowania (ang. braking radiation)

promieniowanie powstające przy zderzeniu wiązki elektronów o dużej energii z metalową tarczą (lub promieniowanie wytworzone podczas przyspieszania dowolnej naładowanej cząstki w ośrodku materialnym)

przejścia z odwróceniem spinu (ang. spin-flip transitions )

(przejścia spin-flip, przeskok spinowy) przejścia między stanem atomowego układu elektron–proton o zgodnych momentach magnetycznych a stanem o przeciwnych momentach magnetycznych elektronu i protonu

radialna funkcja gęstości prawdopodobieństwa (ang. radial probability density function )

funkcja używana w celu określania prawdopodobieństwa znalezienia elektronów w przestrzennym przedziale w otoczeniu $r$

reguły wyboru (ang. selection rules)

zasady, które określają, czy przejścia atomowe są dozwolone czy wzbronione

spinowa liczba kwantowa (ang. spin quantum number )

liczba kwantowa związana ze spinowym momentem pędu elektronu

sprzężenie spin-orbita (ang. spin-orbit coupling )

oddziaływanie pomiędzy spinowym momentem magnetycznym elektronu a polem magnetycznym wytworzonym przez orbitalny moment pędu elektronu

stan metastabilny (ang. metastable state )

stan wzbudzony, w którym elektron pozostaje przez dłuższy czas

struktura nadsubtelna (ang. hyperfine structure )

struktura widm atomowych, która wynika z oddziaływań spinowych momentów magnetycznych elektronów z momentem magnetycznym jądra atomowego

struktura subtelna (ang. fine structure )

struktura widm atomowych wywołana przez sprzężenie spin-orbita

światło monochromatyczne (ang. monochromatic light)

światło, które składa się z fotonów o tej samej częstotliwości

światło spójne (ang. coherent light )

światło składające się z fotonów o tej samej częstotliwości i tej samej fazie

wiązanie jonowe (ang. ionic bond )

wiązanie chemiczne utworzone przez przyciąganie elektryczne pomiędzy dwoma przeciwnie naładowanymi jonami

wiązanie kowalencyjne (ang. covalent bond )

wiązanie chemiczne utworzone przez podział „chmury elektronowej” między dwoma atomami

wykres Moseleya (ang. Moseley plot)

wykres zależności liczby atomowej pierwiastka od pierwiastka kwadratowego z częstotliwości fali rentgenowskiej

zakaz Pauliego (ang. Pauli’s exclusion principle )

żadne dwa elektrony w atomie nie mogą mieć tych samych wartości wszystkich czterech liczb kwantowych $\left(n,l,m_l,m_s\right)$